Khoác những túi vải thô chứa bao gạo, can xăng nặng cùng chiếc gậy tre buộc sau lưng, họ lê bước lên Đỉnh Đen, một đỉnh núi trên dãy Himalaya, nơi có hàng trăm căn lều của quân đội Ấn Độ đóng quân ở phía chân trời.
Đoàn người hơn 100 đàn ông, phụ nữ và các cậu bé thực hiện cuộc hành trình gian khổ này không chỉ vì lòng tốt. Trong những tháng mùa đông tới, nhiệt độ ở đây sẽ giảm xuống -40 độ C. Dân làng lo ngại rằng nếu họ không giúp binh sĩ Ấn Độ có đủ đồ tiếp tế cho mùa đông khắc nghiệt phía trước để bảo vệ biên giới, ngôi làng của họ có thể nằm dưới sự kiểm soát của Trung Quốc.
"Chúng tôi muốn giúp quân đội Ấn Độ canh giữ vị trí của họ ngay lập tức", Tsering, một tình nguyện viện 28 tuổi từ Chushul, nói. "Chúng tôi đang thồ hàng lên cho họ, đi nhiều vòng một ngày, để đảm bảo quân đội không gặp nhiều khó khăn".
Chushul, ngôi làng với khoảng 150 hộ gia đình, là một trong những khu dân cư gần nhất với biên giới tranh chấp giữa Ấn Độ với Trung Quốc ở phía đông Ladakh. Từ tháng 5, binh lính Ấn Độ và Trung Quốc đã nhiều lần va chạm ở đường kiểm soát thực tế (LAC), biên giới chưa được phân định rõ ràng giữa hai nước trên dãy Himalaya.
Hồi tháng 6, tình hình leo thang thành một cuộc đụng độ đẫm máu, trong đó 20 binh sĩ Ấn Độ và một số binh sĩ Trung Quốc thiệt mạng. Đây là cuộc đụng độ khiến nhiều người chết nhất ở LAC trong hơn 4 thập kỷ qua.
Hôm 29/8, chỉ cách Chushul vài km, một cuộc đối đầu khác lại nổ ra giữa quân đội Ấn - Trung. Không có thương vong vào đêm đó, nhưng những tiếng súng chỉ thiên đã vang lên ở biên giới lần đầu tiên trong 45 năm.
Tại một cuộc họp ở Moskva tuần trước, Bộ trưởng Quốc phòng hai nước đã ra tuyên bố chung nhất trí "rút quân càng sớm càng tốt" dọc biên giới hai bên. Tuyên bố được đưa ra sau ít nhất 5 vòng đàm phàn quân sự cấp cao không đạt kết quả, khi hai bên tiếp tục cáo buộc lẫn nhau vi phạm chủ quyền.
Tuy nhiên, theo dân làng Chushul, có rất ít bằng chứng cho thấy quân đội hai nước đã rút quân ở khu vực tranh chấp. Trong tuần qua, binh sĩ Ấn Độ tiếp tục được tăng cường dọc biên giới. Một đoàn xe quân sự mang hàng hóa và đạn dược lên cho binh sĩ đóng quân ở các đồn bốt dọc biên giới và khoảng 100 công nhân cũng được điều tới để xây dựng đường sá và các tòa nhà nhằm củng cố vị trí của Ấn Độ.
"Rõ ràng cả hai bên đang lên kế hoạch đồn trú ở đây vào mùa đông, họ dường như dự đoán rằng sẽ không có thành quả ngoại giao nào", Manoj Joshi, chuyên gia an ninh tại Quỹ Nghiên cứu Giám sát, nói.
Joshi cho rằng với việc khiến Ấn Độ phải chuẩn bị cho một chiến dịch quân sự tốn kém, vượt xa khả năng trên dãy Himalaya, Bắc Kinh đang khiến cho New Delhi "bất an và suy yếu".
Tuần này, người làng Chusul tiếp tục những nỗ lực không ngừng nghỉ để mang hàng tiếp tế lên cho quân đội ở Đỉnh Đen. Không có con đường nào dẫn lên các rặng núi, nơi đã trở thành "chiến tuyến" mới. Họ bày tỏ lo lắng bởi trong 5 tháng mùa đông tới, cả khu vực này gần như bị cô lập bởi tuyết, băng và các vụ lở tuyết gây chết người.
"Khu vực này chưa có đường đi, chưa nói đến cơ sở hạ tầng", Tsering cho biết. "Quân đội sẽ được tiếp tế thế này bao lâu nữa?".
Konchak Tsepel, một người làng khác, đồng quan điểm: "Những địa điểm mới mà Trung Quốc đối đầu với quân đội Ấn Độ không đảm bảo điều kiện sống. Quân đội đang ở trong lều bạt dã chiến. Tôi không biết họ sẽ xây nhà đủ tốt để sống bằng cách nào khi không có đường lên".
Các chuyên gia nhận định Ấn Độ chưa sẵn sàng cho nguy cơ một cuộc chiến tổng lực dọc biên giới, nơi căng thẳng chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Họ chỉ còn 4 tuần để đảm bảo hậu cần cho 4 sư đoàn với khoảng 40.000 quân được triển khai ở Ladakh trong suốt mùa đông.
Quân đội Ấn Độ đã chi hàng tỷ USD cho quốc phòng dọc biên giới Trung Quốc, trong đó có 400 triệu USD xây một đường hầm mới qua núi ở Himachal Pradesh, nhưng việc triển khai hàng chục nghìn binh sĩ ở vùng hoang mạc trên núi cao này là một nhiệm vụ khó khăn và tốn kém. Vùng này chưa có có hệ thống liên lạc và điện lưới vẫn chưa được kéo tới nhiều làng. Trong khi đó, ngân sách quốc phòng Trung Quốc cao gấp ba lần Ấn Độ.
Tashi Chhepal, 60 tuổi, một đại úy quân đội Ấn Độ nghỉ hưu từng phục vụ ở khu vực này hơn ba thập kỷ, mô tả rằng vào mùa đông, "một số đồn bốt sẽ bị cắt liên lạc với thế giới bên ngoài tới 5 tháng".
"Mọi thứ sẽ đóng băng như đá và chúng tôi sẽ trữ hàng hóa cho cả mùa đông. Trong những tháng này, chúng tôi sẽ dựa vào thực phẩm đóng hộp. Đến nay, thông tin liên lạc vẫn kém y như vậy. Không có thay đổi gì nhiều sau nhiều năm", ông nói.
Pravin Sawhney, một cựu sĩ quan quân đội Ấn Độ, cho hay nước này đã bị "bất ngờ hoàn toàn" trước những hành động quyết liệt gần đây của Trung Quốc dọc biên giới và đang ở thế yếu.
"Trung Quốc vượt trội hơn nhiều", Sawhney nói thêm. "Họ đã kéo Internet cáp quang đến tận rìa trận địa".
Amrit Pal Singh, một thiếu tướng Ấn Độ, cựu giám đốc hậu cần của vùng Leh, cho biết công tác hậu cần chuyển quân và hàng tiếp tế tới khu vực này khi mùa đông bắt đầu là một thách thức không giống bất kỳ thách thức nào quân đội Ấn Độ từng đối mặt.
"Đây là chiến trường bị cô lập nhất trên thế giới", ông nói.
Anh Ngọc (Theo Guardian)