Đề cập tới vấn đề hàng chục nghìn container phế liệu nhập khẩu tồn ở cảng khiến doanh nghiệp thiệt hại, tại họp báo Chính phủ chiều 31/1, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng nói "ban hành văn bản quy định kiểm tra của Bộ Tài nguyên & Môi trường tại Thông tư 08, 09 là sự vô cảm với doanh nghiệp".
Ông Dũng cho biết, hiện một container phế liệu phải 4 đơn vị kiểm tra, xử lý. Đầu tiên là Sở Tài nguyên & Môi trường cấp phép điều kiện; qua cơ quan kiểm hoá; rồi qua cơ quan giám định độc lập (hiện 13 cơ quan) cuối cùng là phải qua cơ quan Nhà nước tại nơi doanh nghiệp có cơ sở, nhà máy.
Việc giám định một nơi, nhà máy một nơi và cảng lại ở nơi khác khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, phát sinh thêm nhiều chi phí. Ví dụ, nếu Sở Tài nguyên & Môi trường cử cán bộ xuống kiểm tra từng container tại cảng Cát Lái thì doanh nghiệp phải bố trí đưa đón, ăn ngủ nghỉ. Ngoài thêm chi phí, thời gian kiểm tra của Sở Tài nguyên chiếm 80-90% thời gian thông quan hàng hoá. Trong khi hải quan chỉ cần giấy của ngành tài nguyên và môi trường là thông quan.
Với hơn 24.000 container đang tồn đọng tại các cảng, nếu giải phóng được sẽ rất tốt bởi đa số doanh nghiệp sở hữu đều là doanh nghiệp vừa và nhỏ, cần nguyên liệu sản xuất. "Ban hành thủ tục hành chính nhưng không đánh giá tác động đầy đủ, rà soát kỹ đã vô tình bóp chết doanh nghiệp", ông Dũng nói.
Người phát ngôn Chính phủ kể, không ít lần các doanh nghiệp đã lên phản ánh tại Văn phòng Chính phủ, trực tiếp gặp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và "khóc trước mặt Thủ tướng bởi những quy định hành chính "hành" họ".
Ông Mai Tiến Dũng - Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ chủ trì họp báo Chính phủ chiều 31/1. Ảnh: Vũ Tuân
Ông Dũng yêu cầu Bộ Tài nguyên & Môi trường "phải nhận lỗi với doanh nghiệp khi đã ban hành văn bản hành chính khiến họ rơi nước mắt vì quá khó khăn".
Nêu lại tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng tại cuộc họp Chính phủ, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhấn mạnh, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài nguyên & Môi trường không giao các Sở địa phương cấp phép điều kiện nhập phế liệu và yêu cầu huỷ bỏ Thông tư 08 và 09 của cơ quan này.
"Thủ tướng yêu cầu xử lý triệt để vấn đề này, nếu không cả Tết này không ai ăn Tết được", ông nhấn mạnh.
Cũng trả lời vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường Lê Công Thành cho biết, quy định của Thông tư 08, 09 được xây dựng nhằm thực hiện nghiêm túc chỉ đạo và đường hướng hạn chế nhập khẩu phế liệu, trong bối cảnh các nước láng giềng đã có những chính sách nghiêm khắc với việc nhập khẩu phế liệu. Hai thông tư này đã đáp ứng được việc hoàn thiện các quy định, quy chuẩn về nhập khẩu phế liệu theo hướng nghiêm khắc hơn để bảo vệ môi trường cho đất nước.
Tuy nhiên, ông Thành thừa nhận, loạt văn bản quy phạm pháp luật nhằm thực hiện Luật Bảo vệ môi trường, Luật Hải quan đã "vô tình sinh ra chồng chéo, khó thực hiện cho các đơn vị ở địa phương và cũng do cách thực hiện của một số Sở Tài nguyên và Môi trường chưa thực sự sâu sát, sáng tạo để giảm thời gian thông quan của các lô hàng".
Ông cho biết, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt, thời gian tới sẽ sửa đổi các quy định kiểm tra nhà nước về chất lượng phế liệu nhập khẩu theo hướng tăng cường trách nhiệm hậu kiểm của các cơ quan ở địa phương thay cho việc kiểm tra trước thông quan. Việc thông quan sẽ dựa trên cơ sở giấy chứng nhận đánh giá kết quả sự phù hợp của các tổ chức đánh giá độc lập.
"Từ thực tế này, chúng tôi thấy rằng công tác đánh giá tác động của các văn bản quy phạm pháp luật trong các lĩnh vực cần thực hiện sâu sắc hơn, việc xử lý các vướng mắc, nhạy cảm về thay đổi các quy định cần có sự chung tay của các cơ quan liên quan", ông Lê Công Thành nói.
Nguyễn Hoài