Trong khi đàn em đồng hương Miomir Kecmanovic trở thành một trong năm tay vợt vào vòng bốn của ít nhất bốn giải từ đầu mùa hôm 29/3, thì Novak Djokovic mới tập buổi đầu tiên trên sân đất nện tại Belgrade. Việc không thể nhập cảnh Mỹ vì thiếu hộ chiếu vaccine khiến Djokovic ngồi ngoài cả tháng 3, sau khi bị loại ở tứ kết Dubai Championship hôm 24/2 bởi tay vợt ngoài top 100 – Jiri Vesely.
Dubai là một trong những điểm đến quan trọng nhất giai đoạn nửa đầu mùa của Djokovic. Anh vô địch ở đó năm lần, gồm ba lần liên tiếp từ 2009 – 2011. Nhưng trước Vesely, tay vợt 34 tuổi lộ vẻ bất ổn. Kiểu đánh bóng nặng về hai góc sân của đối thủ khiến Djokovic mất nhịp và thường xuyên đánh hỏng. Những lỗi không đáng có mà Djokvoic mắc phải là hệ quả từ việc thiếu thi đấu thường xuyên.
"Ở cấp độ cạnh tranh đỉnh cao, sai số sẽ tỷ lệ thuận với thời gian bạn vắng mặt trên tour", cựu số một thế giới Mats Wilander bình luận về tình hình của Djokovic trên Eurosport. "Không ai giữ được cảm giác bóng nếu thi đấu quá ít. Những buổi tập và việc đánh tập với đối thủ xứng tầm cũng không bù đắp được các trận thực chiến bị thiếu".
Phong độ của Djokovic trong mùa đất nện sẽ được thể hiện một phần ở giải đầu tiên tại Monte Carlo Masters vào 10/4. Với một tay vợt chăm sóc bản thân tỉ mỉ, thể lực không phải vấn đề đáng ngại cho Djokovic. Nhưng, tinh thần thi đấu và việc làm quen lại với nhịp độ các trận đấu, trước nhiều kiểu đối thủ khác nhau, có thể gây khó cho chủ nhân 20 Grand Slam.
Khó khăn khác của Djokovic là sự tự tin của các đối thủ khi gặp anh lúc này cũng lớn hơn một năm trước. "Tôi muốn xem Djokovic chơi thế nào khi gặp một đối thủ như Carlos Alcaraz", cựu số bốn thế giới Brad Gilbert nói trong cuộc phỏng vấn với Tennis Channel. "Tôi nghĩ Alcaraz và nhiều tay vợt sẽ vào sân với suy nghĩ rằng Djokovic không còn như trước. Nếu đó là trận đấu ở vòng bốn hoặc sâu hơn, bạn nên cược vào những đối thủ của Novak, như Alcaraz. Djokovic thiếu rất nhiều thời gian thi đấu".
Djokvoic từng vô địch Monte Carlo Masters hai lần, các năm 2013 và 2015. Nhưng, anh chỉ vào sâu nhất là tứ kết trong năm lần gần nhất giải tổ chức. Năm ngoái, Djokovic là hạt giống số một nhưng bị loại ngay vòng ba, dưới tay Daniel Evans. Tay vợt Serbia vì thế có thể chỉ xem Masters 1000 đầu tiên trong mùa đất nện là bước khởi động cho những sự kiện kế tiếp.
Theo lịch dự kiến, Djokovic sẽ góp mặt ở Serbia Mở rộng ngay sau Monte Carlo Masters. Anh có một tuần nghỉ sau giải này để chuẩn bị cho hai Masters 1000 liên tiếp ở Madrid và Rome. Djokovic ba lần vô địch ở Madrid và năm lần đăng quang tại Rome. Anh vào chung kết Rome Masters năm ngoái, thua Rafael Nadal sau ba set. Đó được xem là màn chuẩn bị lý tưởng, trước khi tay vợt Serbia phục thù kình địch ở bán kết Roland Garros.
"Tôi nghĩ Rafa Nadal vẫn là ứng viên số một ở Roland Garros", Andy Murray nói khi dự BNP Paribas Open tuần trước. "Nếu có thể lực tốt, Rafa rất khó bị đánh bại. Anh ấy đã khởi đầu mùa giải tuyệt vời và đất nện luôn là mặt sân sở trường của anh ấy. Thành công ở Australia có thể giúp Rafa đỡ áp lực hơn khi dự Roland Garros. Tôi không gạt Novak Djokovic ra ngoài. Nhưng chiến dịch sẽ không dễ cho anh ấy vì quãng nghỉ quá dài. Anh ấy đã lỡ rất nhiều sự kiện".
Thách thức với Nole đến từ các đối thủ tiềm năng ngày càng rõ ràng hơn. Carlos Alcaraz tiến bộ chóng mặt ba tháng qua, Dominic Thiem và Stan Wawrinka sẽ trở lại vào tuần tới, Stefanos Tsitsipas luôn chơi hay ở mặt sân bụi đỏ và Nadal vẫn là tượng đài ở bất kỳ giải đất nện nào. Năm ngoái, Medvedev vốn không ưa đất nện cũng đã tạo thành tích tốt nhất sự nghiệp là tứ kết Roland Garros, còn Alexander Zverev lần thứ hai đoạt Madrid Open.
"Áp lực phải đuổi theo Nadal là thứ sẽ khiến Novak khó chịu", Wilander nói thêm về khó khăn của Djokovic. "Cậu ấy biết bản thân không được phép thua, vì đối thủ sẽ có cơ hội gia tăng khoảng cách lên hai Grand Slam. Novak từng vào bốn trận chung kết Grand Slam năm ngoái, nhưng mọi thứ luôn thay đổi rất nhanh trong thể thao. Sau một năm, cậu ấy già hơn một tuổi và hàng loạt biến cố đã xảy ra. Sự tự tin là thứ Novak có thể đang thiếu".
Theo Wilander, Djokovic cần 10-15 trận để đạt trạng thái lý tưởng cho Roland Garros. Việc Nadal gần như chắc chắn kịp bình phục cho Grand Slam ở Paris có thể đặt hai tay vợt vào cùng vị trí xuất phát. "Rõ ràng chấn thương của Nadal là tin tốt cho Novak", Wilander bình luận. "Đối thủ không chuẩn bị hoàn hảo, đồng nghĩa cơ hội của bạn tăng lên. Sẽ rất thú vị khi chứng kiến hai cỗ máy săn danh hiệu tái khởi động ở Grand Slam khắc nghiệt bậc nhất. Họ tất nhiên còn phải dè chừng những đối thủ trẻ hơn, trước khi tính chuyện đối đầu trên sân".
Djokovic tạo mùa giải kỳ diệu 2021 bằng vô số những trận thắng ngược ở Grand Slam. Anh vô địch Wimbledon và Roland Garros bằng những trận chung kết thua trước một và hai set. Anh cũng vào chung kết Australia Mở rộng và Mỹ Mở rộng sau nhiều trận thắng nhọc nhằn. Đó là chỉ dấu cho thấy Djokovic không thực sự mạnh hơn đối thủ ở kỹ năng hay thể lực, mà chủ yếu ở tinh thần – một trong những vũ khí đáng sợ nhất của anh.
"Bài toán tinh thần giờ đang cần Djokovic giải", Gilbert nói trong cuộc phỏng vấn với huyền thoại Patrick McEnroe hôm 29/3. "Tất cả là một bí ẩn với cậu ấy. Chúng ta chưa biết cậu ấy sẽ cảm thấy thế nào khi bước ra sân, sau những chuyện đã xảy ra đầu năm. Khi bạn đang thắng liên tục, rồi đột ngột không thi đấu nhiều tháng, tinh thần của bạn sẽ suy sụp. Tiêm vaccine có thể không còn là vấn đề với Djokovic ở châu Âu, nhưng dư chấn của nó vẫn còn trong tâm trí cậu ấy. Dù sao, tôi nghĩ Djokovic có thể vượt qua chuyện này".
Djokovic phải bảo vệ 5.575 điểm cho tới tháng 8, gồm 2.000 điểm tại Roland Garros và 2.000 điểm ở Wimbledon. Vị trí số một thế giới của anh bị Medvedev tấn công liên tục những tuần qua. Nhưng, áp lực này chắc chắn không lớn bằng việc san bằng kỷ lục 21 Grand Slam mà Nadal thiết lập ở Australia Mở rộng. Tinh thần chiến đấu, cũng như khát khao thể hiện bản thân, vốn là điểm mạnh của Djokovic nhiều năm, cần phải thể hiện trong lần trở lại này.
Vy Anh