Tùng và Nam cùng lên đường du học Mỹ. Ở Việt Nam, Tùng giỏi tiếng Anh hơn Nam, giao tiếp cũng tự tin hơn. Tuy nhiên, khi sang tới Mỹ, cả hai cùng "choáng" vì người dân bản địa nói nhanh và ngôn ngữ phức tạp hơn hẳn trong sách vở.
Tùng sợ bị người khác chê cười tiếng Anh dở nên co mình lại, chỉ tiếp xúc với người Việt ở Mỹ. Ngược lại, Nam lên kế hoạch ba bước cải thiện nghe - nói, gồm tăng cường nghe và đọc tiếng Anh khi ở nhà; tham gia một nhóm bạn người Mỹ, cuộc vui nào cũng có mặt để tăng cường giao tiếp; đọc thật kỹ tài liệu học để lên lớp phát biểu.
Kết quả, trong khi Tùng dậm chân tại chỗ và gặp khó khăn trong học tập, Nam nhanh chóng hòa nhập trong cuộc sống và học tập, sử dụng tiếng Anh như người bản ngữ.
Đây là câu chuyện có thật của hai người mà tôi quen biết. Tôi thấy người lớn, đặc biệt là người Việt Nam khi sử dụng tiếng Anh thường có tâm lý sợ sai. Đây là kết quả của nền giáo dục khoa cử, ví dụ, nói: "I'm interested TO learning English" là sai, phải nói là "interested in" mới đúng. Sai là bị điểm kém, bị chê cười, nên để "trông có vẻ thông minh", không biết tốt nhất là không nên nói. Điều này khiến cho việc học tiếng Anh của người Việt gặp nhiều rào cản.
Bạn cần hiểu rằng khi mới giao tiếp tiếng Anh, việc sai chỗ này chỗ khác là không thể tránh khỏi. Khi nỗi sợ hãi mắc lỗi (phát âm, ngữ pháp, từ vựng, cách diễn đạt...) quá lớn, phản ứng tự nhiên sẽ là im lặng. Nếu đó là lựa chọn của bạn, bạn giống Tùng.
Khi ở Mỹ, trong một lần nói chuyện với giáo sư, thầy bảo tôi: "When learning a new language, it's absolutely normal to make mistakes. You actually learn through the mistakes that you've made" (Học một ngôn ngữ mới thì mắc lỗi là đương nhiên. Bạn sẽ học được từ lỗi của mình).
Một người bạn Mỹ lớn tuổi khác tên Don cũng nói với tôi: "You should always remember that you are not a native speaker, so it's normal to make mistakes" (Cháu phải nhớ là mình không phải người bản xứ, mắc lỗi là bình thường).
Do đó, tôi không bao giờ ngại chuyện mắc lỗi và học được nhiều từ lỗi của bản thân. Tuy dạy phát âm tiếng Anh, tôi cũng lúng túng khi gặp một số từ. Ví dụ, hôm trước học được từ "finite" phát âm hoàn toàn khác với "infinite". Lúc nào gặp từ mới, tôi đều mở từ điển ra xem "phỏng đoán" của mình có chính xác không, về cả nghĩa và phát âm.
Tôi lập một nhóm miễn phí, đào tạo phát âm tiếng Anh với 4.500 thành viên. Tuy nhiên, hàng ngày chỉ khoảng 30 trong số 4.500 người tham gia thử thách. Nếu muốn nâng cao kỹ năng sử dụng tiếng Anh, cách tốt nhất là để bản thân mắc lỗi. Khi mắc lỗi và học được từ sai lầm của bản thân, bạn sẽ tiến bộ rất nhanh.
Quang Nguyen