Tại cuộc họp giao ban Bộ Công Thương tổ chức chiều 6/8, Vụ trưởng Vụ thị trường trong nước Võ Văn Quyền cho hay, các mặt hàng xăng, dầu, điện được vận hành theo cơ chế thị trường. Tuy nhiên, thuộc mặt hàng nhạy cảm nên điện xăng dầu được điều chỉnh theo lộ trình khác các mặt hàng thông thường khác. “Đối với xăng dầu, mức độ can thiệp Nhà nước giảm, mặc dù giữ nguyên mức thuế”, ông Quyền khẳng định.
Từ đầu năm đến 20/7, cả nước chỉ có gần 40.000 doanh nghiệp đăng ký thành lập, giảm 11,6% so với cùng kỳ. Trong 7 tháng đầu năm có 30.300 doanh nghiệp phải giải thể do gặp khó khăn. Tuy nhiên, theo lãnh đạo Vụ thị trường trong nước, không mâu thuẫn khi mặt hàng xăng dầu tăng giá trong bối cảnh hàng tồn kho tăng. Bởi thực tế, khi hàng tồn kho tăng cao đã có sự điều tiết của các chính sách vĩ mô.
Giá xăng tăng 900 đồng từ 1/8. Ảnh: Anh Quân |
Ông Quyền nhấn mạnh, CPI của hai tháng âm không phải là cái cớ để tăng giá xăng dầu, điện. Bởi thực tế, khi giá xăng dầu thế giới tăng thì trong nước cũng phải điều chỉnh theo. Theo ông Quyền, Nhà nước trao quyền cho doanh nghiệp những vẫn kiểm soát, không có nghĩa doanh nghiệp muốn tăng, giảm bao nhiêu cũng được. “Không phải chỉ số giá tiêu dùng âm thì điện, xăng tăng; mà CPI dương thì hai mặt hàng này giảm”, ông Quyền nói.
Ông Đặng Huy Cường, Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực cho hay, điện thuộc hàng hóa đặc biệt, là đầu vào của nhiều mặt hàng nên việc điều chỉnh được Chính phủ quản lý chặt chẽ. Theo ông Cường, giá điện đã được liên Bộ Tài chính - Công Thương cân nhắc rất kỹ về mức độ và thời điểm. Trước đó, vào cuối năm 2011 EVN đề xuất tăng giá điện lên trên 10%, tuy nhiên, Bộ chỉ cho phép điều chỉnh 5%. "Vào mùng 1/7 vừa qua, liên Bộ cũng chỉ cho phép điện tăng 5%", ông Cường nhấn mạnh.
Do bán dưới giá thành nên hiện EVN vẫn lỗ 10.000 tỷ đồng và lỗ 25.000 tỷ đồng chênh lệch tỷ giá. “Năm 2013 mục tiêu đưa giá điện tiệm cận theo giá thị trường nên việc điều chỉnh được cân nhắc, tính toán để không ảnh hưởng đến người dân, nhất là các hộ nghèo”, ông Cường nói.
Trước đó, ngày 1/8, chỉ vừa tròn một tháng sau khi điện tăng giá 5% cả xăng - gas đồng loạt điều chỉnh với mức tăng khá mạnh (900 đồng mỗi lít xăng và 52.000 đồng bình gas 12 kg). Các chuyên gia kinh tế lo ngại, chỉ trong một thời gian ngắn nhưng 3 mặt hàng thiết yếu liên tục tăng là điều bất hợp lý, nhất là trong bối cảnh sức mua người dân suy kiệt, hàng tồn kho cao.
Trước đó, Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia từng đề xuất Bộ Tài chính có thể tiếp tục tăng giá xăng lên mức ngang bằng giá cơ sở. Trong điều kiện lạm phát đang diễn biến thuận lợi thì việc tăng giá xăng sẽ không tác động nhiều đến CPI và giúp ngân sách giảm bớt gánh nặng bù lỗ. Ủy ban này còn cho rằng việc điều chỉnh giá giúp Chính phủ có thêm dư địa điều hành, để khi giá thế giới giảm có thể kết hợp việc hạ giá xăng dầu với tăng giá điện. Khi đó, tác động của việc điều chỉnh giá điện lên lạm phát sẽ được triệt tiêu.
Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng, cách điều hành như vậy là bất hợp lý, việc tăng giá dồn dập điện, gas và xăng hiện nay thể hiện một chính sách "giật cục", thiếu tính ổn định càng làm cho doanh nghiệp thêm khó khăn. Và khả năng thời gian tới, chỉ số CPI khó có thể tăng lên, thậm chí vẫn âm vì sức mua sẽ tiếp tục suy yếu.
Xung quanh chuyện Tập đoàn Công nghiệp Than khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) dọa cắt nguồn than cho điện do EVN không chịu trả nợ, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Nam Hải cho biết, hiện EVN và Vinacomin cũng rất khó khăn do hàng tồn kho lớn. “Giá than cho điện từng bước theo thị trường, hai tập đoàn sẽ bàn kỹ, từng bước giải quyết hài hòa. Giá than cho điện không thể tăng mạnh quá vì nếu không giá điện cũng sẽ tăng”, ông Hải nhấn mạnh”. Bộ Công Thương cũng cho biết, hiện có hơn 40 mô hình công ty tương tự Mua bán 24. Bộ yêu cầu hiệp hội ngành nghề khuyến cáo cho người dân để tránh rơi vào tình cảnh bị mất tiền tỷ như trường hợp Mua bán 24. |
Hoàng Lan