Ngày 9/5, ông Huỳnh Văn Hùng, Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao TP Đà Nẵng, cho biết Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã cho phép Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế phối hợp với Bảo tàng lịch sử quốc gia khảo cổ di tích Hải Vân quan.
"Mục đích việc khảo cổ là tìm hiểu cấu trúc nền móng của Hải Vân quan, trên cơ sở đó lập dự án bảo tồn, trùng tu di tích", ông Hùng nói và cho biết việc khảo cổ được tiến hành từ nay đến hết tháng 9.
Du khách đến thăm di tích cấp quốc gia Hải Vân quan. Ảnh: Nguyễn Đông.
Hải Vân quan nằm trên đỉnh đèo Hải Vân giáp ranh giữa TP Đà Nẵng và tỉnh Thừa Thiên - Huế, được Bộ Văn hóa xếp hạng Di tích quốc gia tháng 5/2017. Sau một năm, di tích chưa được trùng tu tôn tạo, dù đang bị xâm hại, xuống cấp.
Ông Hùng nói, hiện Đà Nẵng và tỉnh Thừa Thiên - Huế nóng lòng muốn trùng tu ngay, nhưng các chuyên gia góp ý "nếu trùng tu bây giờ thì chưa biết cấu trúc như thế nào, cần phải khảo cổ kỹ lưỡng trước".
"Về khách quan, do di tích liên quan đến hai tỉnh nên có sự lúng túng trong việc phối hợp", ông Hùng cho biết thêm.
Theo ông, việc trùng tu di tích quan trọng như Hải Vân quan cần làm chặt chẽ, kỹ lưỡng để không có những sự cố đáng tiếc; việc lấy ý kiến của các nhà khoa học trước khi trùng tu để di tích không bị biến dạng là cần thiết.
Sau khi hoàn thành khảo cổ, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế sẽ báo cáo kết quả cho Bộ Văn hóa và ngành văn hóa hai địa phương, mời đơn vị tư vấn làm đề án trùng tu. "Đến năm 2019, hai địa phương sẽ góp kinh phí để trùng tu Hải Vân quan, phục vụ quảng bá văn hóa, lịch sử và phát triển du lịch", ông Hùng nói.
Hải Vân quan còn có tên là Ải Vân (vì trước đây là một cửa ải), là cụm bố phòng quân sự với hệ thống thành lũy, nhà kho, pháo đài thần công… nằm trên đường thiên lý Bắc Nam, ở độ cao 490 m so với mực nước biển. Theo sử sách, Hải Vân quan xây từ đời nhà Trần và được trùng tu vào thời nhà Nguyễn (năm Minh Mạng thứ 7, 1826). Cửa nhìn về phủ Thừa Thiên đề ba chữ "Hải Vân quan", còn cửa nhìn về Quảng Nam đề "Thiên hạ đệ nhất hùng quan".
Dưới triều Nguyễn, Hải Vân quan là cửa ải quan trọng, là cửa ngõ vào kinh đô Huế từ phía nam nên luôn có binh sĩ cùng vũ khí quy mô trấn giữ.