Một buổi trưa thứ Năm nắng ấm tại Compton, California, tám cảnh sát và gần 10 bảo vệ canh giữ bên ngoài trung tâm huấn luyện có tên DeMar DeRozan Gymnasium. Họ liên tục ngước nhìn lên nóc nhà, nơi một chiếc trực thăng đang đậu. Phía bên kia đường, hai người vô gia cư rời khỏi chiếc ghế băng, tiến về phía cửa hàng Louis Burgers II để tìm kiếm chút đồ ăn cho bữa trưa. Người đi đường có thể nhìn thấy hàng rào dây thép gai được dựng bên cạnh công viên Lueders Park Piru - một trong những khu phức tạp và nguy hiểm nhất của Compton.
DeRozan đang thực hiện nhiều dự án ý nghĩa với những đứa trẻ yêu bóng rổ tại Compton. Ảnh: The Undefeated.
Bên trong DeMar DeRozan Gymnasium, ngôi sao sáng giá của Toronto Raptors đang dạy bóng rổ miễn phí cho 110 cô cậu nhóc, tuổi từ 6 tới 16. Tất cả đều là những đứa trẻ địa phương, sinh ra và lớn lên tại Compton. DeRozan, nhận lương gần 28 triệu đôla mỗi mùa (cao thứ hai tại Toronto Raptors, chỉ sau Kyle Lowry), là chủ nhân của chiếc trực thăng đậu trên nóc nhà. Ít phút nữa, nó sẽ đưa anh về biệt thự riêng cách đó khoảng 20 km. Cầu thủ 28 tuổi ở lại Compton trong ba ngày nghỉ của Toronto Raptors và dành trọn thời gian cho những đứa trẻ mà anh coi như hình ảnh của bản thân 20 năm trước.
*DeRozan trở thành cầu thủ đầu tiên ghi trên 50 điểm dịp năm mới
"Tôi yêu từng phút ở thành phố này. Nó thật tuyệt vời. Chúng tôi có Kendrick (Lamar, rapper hàng đầu nước Mỹ), Serena (Williams), Dr.Dre, Ice Cube. Rất nhiều ngôi sao, những con người tuyệt vời đã lớn lên ở đây. Vì thế, những đứa trẻ có đầy đủ sự tự tin để vươn lên. Lịch sử của thành phố giúp chúng tôi kiên cường, dũng cảm trong mọi trận chiến. Chúng tôi không bao giờ từ bỏ vì chúng tôi biết một khi đã vượt qua khó khăn, sẽ không còn bất kỳ giới hạn nào", DeRozan nói trong chương trình The Undefeated.
Sinh ra trong một gia đình nghèo, tuổi thơ của DeRozan chỉ toàn màu đỏ của máu và bạo lực. Một người chú và một người cậu của anh bị bắn chết ngay trước mặt cả gia đình trong hai vụ thanh toán giữa các băng đảng tội phạm ở Compton. Cậu của DeRozan bị bắn nhầm, trong khi người chú bị giết chỉ vì tranh giành một cuốn băng cassette. Mẹ DeRozan, bà Diane, mắc bệnh Lupus ban đỏ, khiến việc lao động trở nên khó khăn. Gánh nặng kinh tế đè lên vai người cha Frank, một nhân viên dựng phim. Thứ quý giá nhất ông Frank ban cho con trai chính là chiều cao. Frank cao 1m93, còn DeRozan cao 2m01.
DeRozan đã vượt qua tuổi thơ dữ dội ở Compton để vươn lên thành ngôi sao hàng đầu NBA. Ảnh: Reuters.
Nhờ vóc dáng cao lớn ấy, DeRozan dễ dàng chơi bóng rổ và gần như ngay lập tức trở thành tài năng số một tại Compton. Sự xuất sắc của DeRozan khi cầm trái bóng cam trên tay sớm được dân anh chị để mắt. Trên khắp những sân bóng rổ ở Compton, những kẻ giang hồ cộm cán thường tới tìm kiếm niềm vui cuối mỗi buổi chiều. Họ chạm mặt cậu nhóc DeRozan trên sân và liên tục bị cậu đánh bại. Từ cay cú, những kẻ “đầu trộm đuôi cướp” ấy dần chuyển sang quý mến tài năng của DeRozan.
Một buổi chiều khi DeRozan được cha đón từ trường trung học Compton về, bốn tên cướp đang lùng sục xe của ông Frank. DeRozan hô lên, một trong số những tên cướp rút súng ra. Nhưng ngay khi nhận thấy đó là thằng nhóc DeRozan tài năng trên sân bóng rổ, khẩu súng được hạ xuống để thay bằng một nụ cười. “Ngu thật! Đây là xe của DeRozan và cha nó. Biến đi”, đám cướp bảo nhau trước khi vẫy chào DeRozan.
Những năm tháng trước khi vào Đại học South California, tay ném tài năng được những băng đảng ở Compton coi là báu vật của thành phố. DeRozan không còn phải lo gặp rắc rối ngoài đường và được tạo điều kiện thuận lợi nhất để tập trung chơi bóng rổ. Đó có lẽ là lý do giúp DeRozan đạt được con số gần 30 điểm mỗi trận cho trường Compton và được mời tới Madison Square Garden tham dự sự kiện danh giá Jordan Brand Classic.
Hàng trăm đứa trẻ ở Compton đang tập luyện miễn phí tại trung tâm đào tạo của DeRozan. Ảnh: The Undefeated.
Mùa Hè 2009, DeRozan được chọn ở vị trí số chín trong kỳ NBA Draft bởi Toronto Raptors. Anh đã có tám mùa giải gắn bó với đội bóng Canada. Đó cũng là thời gian DeRozan rời xa Compton. Nhưng anh vẫn luôn nhớ thành phố và trở về bất cứ khi nào có thể để giúp đỡ những đứa trẻ nơi đây.
"Có rất nhiều lý do để tôi trở lại đây và xây dựng những trung tâm huấn luyện miễn phí. Đầu tiên, tôi muốn bản thân giữ được sự khiêm tốn. Không một đôla nào tôi kiếm được từ khi gia nhập NBA làm nên con người tôi. Nơi này, thành phố này mới tạo nên cái tên DeMar DeRozan. Tôi muốn truyền cảm hứng cho các bạn trẻ ở đây. Tôi còn rất nhiều dự án ở đây. Tám năm qua, không năm nào tôi bỏ lỡ các dịp nghỉ hè để trở lại trường trung học Compton và thực hiện những kế hoạch đã đề ra. Thành phố là niềm tự hào của tôi. Tôi hạnh phúc vì đã khiến NBA biết tới Compton".
Ở tuổi 28, DeRozan đang vào độ chín nhất của sự nghiệp. Nửa đầu mùa này, số 10 của Toronto Raptors đạt hiệu suất 27,3 điểm mỗi trận, cao nhất từ trước tới nay. Những màn trình diễn chói sáng của DeRozan, mới nhất là 52 điểm vào rổ Milwaukee Bucks, đã giúp Toronto bay cao ở vị trí thứ hai miền Đông, xếp trên Cleveland Cavaliers của LeBron James. Hình ảnh mà DeRozan tạo dựng được ở NBA bất chấp một tuổi thơ dữ dội chắc chắn đang tạo động lực cho hàng trăm đứa trẻ yêu bóng rổ tại Compton.
Nhân Đạt