Sáng 23/9, ba nhân viên y tế mặc đồ bảo hộ mang theo túi đựng test nhanh Covid-19, chai rửa tay sát khuẩn và tập danh sách ghi thông tin người lấy mẫu đến hẻm 12/14 Hoàng Hoa Thám, phường 7. Sau khi nghe trao đổi từ nhân viên y tế về việc tổ chức cho người dân tự lấy mẫu, bà Nguyễn Thị Năm, 61 tuổi, tổ trưởng tổ 22 đến từng nhà kêu hơn 50 hộ dân nhận bộ test nhanh lấy mẫu.
Là người đầu tiên tự lấy mẫu, ông Nguyễn Thanh Sang, 49 tuổi, lấy chiếc ghế nhỏ làm chỗ ngồi đặt trước cửa nhà, sát khuẩn tay rồi tự xé túi đựng que lấy mẫu. Nhân viên y tế đứng cạnh, hướng dẫn ông đưa que vào mũi quá 2/3 chiều dài, ngửa mặt lên cao giữ đầu và cổ thoải mái. "Khi chú cảm giác như bị vật khác xâm nhập ở mũi thì ngoáy cỡ 5 vòng, rồi từ từ đưa que ra", nhân viên y tế dặn.
Ông Nguyễn Thanh Sang tự lấy mẫu trước sự giám sát của nhân viên y tế, sáng 23/9. Ảnh: Hà An
Sau hơn 10 giây, ông Sang hoàn thành việc lấy mẫu và tự đưa que mẫu vào dung dịch đệm, sau đó nhỏ vào khay test nhanh. Làm nghề lái xe công nghệ gần 5 năm, vài ngày phải xét nghiệm một lần, ông Sang rất quen thuộc với việc tự lấy mẫu. "Các lần xét nghiệm trước đều có nhân viên y tế hướng dẫn nên mình quen rồi. Lần đầu làm thấy hơi lo nhưng khi thành thục thấy dễ lắm", ông Sang nói.
Cách nhà ông Sang 3 căn, ông Nguyễn Văn Hường, 58 tuổi, cũng mang ghế ra trước cửa nhà lấy mẫu xét nghiệm. Do lần đầu tự làm, ông Hường đưa que test không vào sâu trong mũi, nhân viên y tế đứng cạnh nhắc nhở để ông làm thành công. "Sau lần test Covid-19 này, mình có thể tự làm, không nhờ vả ai", ông Hường nói và cho biết tự test nhanh tại nhà thấy an toàn khi không phải xếp hàng tập trung đông người tại điểm lấy mẫu, dễ lây bệnh.
Sau khi người dân tự lấy mẫu, nhân viên y tế ghi lại thông tin cá nhân, kết quả xét nghiệm vào phiếu thông tin. Một số người dân e ngại, từ chối việc tự lấy mẫu, nhân viên y tế sẽ giúp đỡ. Trong sáng 23/9, hơn 50 hộ dân tổ 22 có đến 70% người tự lấy mẫu xét nghiệm, số còn lại được nhân viên y tế thực hiện.
Phường 7, quận Bình Thạnh với khoảng 13.000 dân thực hiện lấy mẫu cho toàn bộ người dân 4 tổ dân phố "vùng đỏ và cam"; người đại diện hộ gia đình ở 45 "vùng vàng, cận xanh và xanh" với hơn 2.000 mẫu một lần. Nhân viên y tế đến từng nhà vận động người dân tự lấy mẫu, ưu tiên người chưa tiêm vaccine, tiếp xúc nhiều người.
Theo ông Trần Quang Huy, Chủ tịch UBND phường 7, với người dân "vùng đỏ", "vùng cam" sẽ lấy mẫu 2 ngày một lần; người ở "vùng vàng, cận xanh, xanh" lấy mẫu 3 ngày một lần trong vòng 6 ngày. Việc tự lấy mẫu tại nhà giúp phòng tránh việc lây nhiễm chéo khi thực hiện tập trung, người dân có kinh nghiệm tự làm xét nghiệm, giảm tải công việc cho nhân viên y tế.
Người dân hẻm 251 Lê Quang Định, phường 7 gửi lại phiếu thông tin và khay xét nghiệm cho nhân viên y tế sau khi tự thực hiện test nhanh tại nhà. Ảnh: Hà An
"Các đợt xét nghiệm trước, chúng tôi cũng vận động người dân tự thực hiện. Qua mỗi đợt xét nghiệm, số lượng người dân có thể tự lấy mẫu tăng lên. Nhiều tổ dân phố, đội ngũ y tế chỉ cần phát bộ xét nghiệm và phiếu thông tin để người dân thực hiện, sau đó quay lại lấy kết quả", ông Huy nói.
Tại phường 6, quận Gò Vấp, trong ngày 22 và 23/9 lực lượng lấy mẫu gồm nhân viên y tế, quân đội, tình nguyện viên tỏa đi các khu phố đến tận nhà phát mẫu test Covid-19 cho người dân. Lực lượng y tế thu về khoảng 8.000 mẫu, đa số người dân tự làm đúng quy cách trước sự giám sát của nhân viên y tế. Một số ít người không làm được, nhân viên y tế sẽ hỗ trợ.
Theo ông Phan Đình An, Chủ tịch UBND phường 6, địa phương tổ chức in phiếu thông tin kèm mã QR để người dân quét thông tin và nhận video hướng dẫn tự lấy mẫu. Quá trình người dân xét nghiệm, lực lượng quân y có mặt để hướng dẫn người dân làm đúng cách. Sau 15-30 phút, nhân viên y tế quay lại thu mẫu.
"Trường hợp mẫu dương tính, tổ phản ứng nhanh của phường sẽ đến test toàn bộ người trong gia đình, tiến hành khoanh vùng truy vết, tách F0 ra khỏi cộng đồng", ông An nói.
Từ khi đợt dịch thứ 4 bùng phát cuối tháng 5, TP HCM tiến hành 3 đợt xét nghiệm diện rộng với khoảng 11,5 triệu mẫu. Trong kế hoạch "thần tốc" xét nghiệm lần thứ tư từ 15/9 đến 30/9, chính quyền TP HCM khuyến khích người dân tự lấy mẫu; có sự tham gia của tổ dân phố, tổ nhân dân, ban điều hành khu phố, ấp; chia nhỏ điểm lấy mẫu, có thể lấy tại hộ gia đình.
Theo Phó giám đốc Sở Y tế TP HCM Nguyễn Hữu Hưng, thống kê trong ngày đầu thực hiện kế hoạch, chỉ 25% người dân/hộ gia đình có thể tự lấy mẫu cho nhau, nhưng hiện tỷ lệ này đạt 75-80%.
Hà An