Tháng 6/2019, Juan Martin del Potro thông báo phẫu thuật đầu gối phải bị gãy trong một đoạn video trên mạng xã hội. Khi đó, anh thừa nhận bản thân không chắc có cầm vợt trở lại được không, và rơi nước mắt. Đoạn video khiến những người yêu mến "Delpo" suy sụp, gồm cha mẹ và em gái anh. Tốn sáu tháng để tay vợt cao 1m98 hồi phục chức năng sau ca phẫu thuật đó. Anh phải thay đổi chế độ ăn uống theo chỉ định của bác sĩ. Ngay cả việc leo cầu thang cũng khiến Del Potro nhăn mặt vì đau.
Del Potro dính chấn thương đầu tiên ở Australia Mở rộng 2007 khi mới 18 tuổi và chấn thương cuối cùng ở Thượng Hải Masters 2018 khi 30 tuổi. Ảnh: Sportkeda
Tháng 1/2020, Del Potro phải thực hiện ca phẫu thuật thứ hai. Lần này, anh không đăng video mà chỉ viết dòng trạng thái ngắn gọn trên Twitter, đồng thời thừa nhận bị trầm cảm. Sự chán nản dường như đã đánh gục những quyết tâm của cựu vô địch Mỹ Mở rộng 2009. Không tay vợt nào có tiềm năng tương đương Del Potro mà chịu chấn thương dai dẳng và sớm như anh.
Trong một thập kỷ từ 2010 tới 2020, Del Potro đã lỡ khoảng bốn năm sự nghiệp để chữa hàng tá chấn thương. Anh trải qua bốn lần phẫu thuật cổ tay, cả trái lẫn phải, hai lần phẫu thuật đầu gối phải và điều trị những chấn thương ở hông, lưng, đùi hầu như mỗi năm. Del Potro luôn nỗ lực sau chấn thương để nhanh chóng trở lại top đầu thế giới. Nhưng ngay khi vừa đạt đỉnh phong độ, anh lập tức chấn thương. Năm 2018, anh gãy xương bánh chè sau một cú trượt chân ở Thượng Hải Masters, khi vừa lọt vào chung kết Mỹ Mở rộng trước đó một tháng.
Sự nghiệp của Del Potro trở thành đề tài tranh luận sôi nổi nhất về vận rủi mà một tay vợt phải hứng chịu. Báo Tây Ban Nha Marca cho rằng Del Potro chưa bao giờ đạt tới giới hạn thi đấu vì bị chấn thương ngăn cản. Tờ Guardian gọi "Tòa tháp Tandil" là tiếc nuối lớn nhất trong kỷ nguyên Mở tennis. Del Potro đã vô địch Mỹ Mở rộng ở tuổi 21, sau khi hạ hai tay vợt hay nhất thế giới lúc đó là Rafael Nadal và Roger Federer. Chiến công đó của Del Potro tới nay vẫn là một trong những khoảnh khắc ngoạn mục nhất lịch sử Mỹ Mở rộng. "Del Potro đáng lẽ có thể đạt tới đỉnh cao hơn nữa sau Grand Slam đầu tay. Nhưng điều này không bao giờ xảy ra", Guardian bình luận.
Cú thuận tay của Del Potro được các chuyên gia nhận định là cú đánh thú vị bậc nhất lịch sử. "Cậu ấy nhìn như đang nện chiếc búa vào tường", nhà báo Tumaini Carayol của Guardian miêu tả cú đánh sở trường của Del Potro. "Bóng thẳng, với độ topspin tối thiểu để qua lưới. Nó nhanh và khó đến không tưởng. Tỷ lệ bóng qua lưới và rơi vào sân với kiểu đánh như vậy là cực thấp. Nhưng Del Potro thành thạo và nhất quán. Trong suốt sự nghiệp, cậu ấy đã khiến các đối thủ hàng đầu bất lực trước cú đánh đó".
Những cú thuận tay ấn tượng của Juan Martin del Potro.
Niềm tin của Del Potro vào cú thuận tay đã cứu sự nghiệp của anh năm 2016. Đó là khi tay vợt Argentina trở lại sau gần hai năm vật lộn với hai ca phẫu thuật cổ tay. Chấn thương này đã khiến anh gần như không thể đánh trái tay và chỉ phòng ngự bằng cú cắt bóng. Bù lại lỗ hổng đó, Del Potro cố đánh thuận tay nhiều nhất có thể. Cú đánh này đã giúp Del Potro hạ Novak Djokovic đang ở đỉnh cao phong độ ngay vòng một Olympic Rio. Ở điểm quyết định chiến thắng, Del Potro bốn lần liên tiếp đánh thuận tay và ghi điểm winner. Djokovic khóc nức nở vì thất bại, còn Del Potro cũng khóc vì sung sướng. "Tôi đã vượt qua chính bản thân", anh nói sau trận. Del Potro sau đó thắng Nadal ở bán kết, rồi thua Andy Murray tại chung kết.
Tuần tới, Del Potro có thể trở lại Rio để chơi sự kiện cuối cùng trước khán giả Brazil. Anh đã chia tay cổ động viên nhà hôm 8/2, khi thua đàn em đồng hương Federico Delbonis ở vòng một Argentina Mở rộng. Đó là trận đầu tiên của tay vợt 33 tuổi sau gần 900 ngày vắng mặt vì chấn thương. "Có thể chúng ta sẽ không bao giờ gặp nhau nữa", anh nói sau trận. "Tôi sẽ thảo luận với các bác sĩ để xem cái đầu gối thế nào. Nếu hôm nay là trận cuối cùng sự nghiệp, tôi sẽ rời sân với niềm hạnh phúc".
Chiến thắng lớn nhất sự nghiệp của Del Potro là trước Federer tại chung kết Mỹ Mở rộng 2009, 3-6, 7-6 (5), 4-6, 7-6 (4), 6-2. Ảnh: US Open
Del Potro khép lại 16 năm sự nghiệp với một danh hiệu Grand Slam và một Masters 1000, đều hạ Federer ở chung kết, và 20 chức vô địch ATP khác. "Những đêm đen đã ở lại phía sau", Del Potro nói khi thông báo quyết định giải nghệ hôm 5/2. "Tôi đã đi khắp nơi, tới nhiều bệnh viện, gặp nhiều bác sĩ nhưng không thành công. Đã đến lúc tôi để cơ thể nghỉ ngơi, làm sao mổ xẻ mãi được. Tôi đã chiến đấu đến cùng, không thể làm gì hơn nữa. Có lẽ giờ là lúc đặt cây vợt xuống và cầm quyển sách lên".
Del Potro theo nghiệp quần vợt nhờ dẫn dắt của cha, ông Daniel – một vận động viên bóng bầu dục bán chuyên, kiêm bác sĩ thú y. Mẹ anh, bà Patricia là giáo viên và chưa từng đến sân xem con trai thi đấu cho tới trước trận chia tay của anh ở Buenos Aires hôm 8/2. Ngoài việc dạy học, Patricia quản lý việc kinh doanh của gia đình cùng con gái Julieta. Năm ngoái, bà chăm sóc chồng nhiều tháng, trước khi ông Daniel qua đời vì biến chứng sau phẫu thuật tim.
"Juan Martin del Potro đã để lại một sự nghiệp đáng nhớ, nhưng trên hết là một trái tim rộng lớn. Cậu ấy có lẽ là tay vợt tử tế nhất mà bạn có thể gặp trong đời", tay vợt cựu số bốn thế giới James Blake viết trên Twitter.
Vy Anh