Tại phiên thảo luận Luật Đầu tư (sửa đổi) ngày 20/11, ông Trương Trọng Nghĩa (TP HCM) nhắc tới vụ Công ty WHA Utilities & Power của Thái Lan mua 34 triệu cổ phiếu để trở thành cổ đông lớn thứ hai tại Công ty Nước mặt sông Đuống. Sau thương vụ này, HĐQT và Ban kiểm soát công ty này xuất hiện 4 nhân sự người Thái.
"Một nhà máy hàng ngày cung cấp nước cho mấy triệu người dân mà chúng ta không biết ông chủ thực sự là ai hoặc để người nước ngoài quản lý thì rất nguy hiểm", ông nói.
Ông cũng lo ngại trường hợp xảy ra xung đột, ví dụ, nhà đầu tư nước ngoài sau khi mua xong họ lại bán toàn bộ cổ phần cho nhà đầu tư nước khác, nhất là những nhà đầu tư ở thiên đường thuế, vốn chỉ vài nghìn USD.
Vì thế, Chính phủ và các cơ quan chức năng cần phải nghiên cứu, đánh giá về việc nhà đầu tư nước ngoài mua, nắm giữ, chuyển nhượng cổ phần ở các công ty tư nhân cung cấp nước sạch trong nước.
Ông Trương Trọng Nghĩa - đoàn đại biểu TP HCM. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội
Không phản đối tư nhân tham gia kinh doanh nước sạch nhưng ông Trương Trọng Nghĩa cho biết, một số quốc gia đã hạn chế việc chuyển nhượng vốn tại các lĩnh vực liên quan tới an ninh quốc gia và Việt Nam có thể "thiết kế công cụ tương tự".
"Cấm hay hạn chế như thế nào thì do Chính phủ đề xuất, nhưng những ngành liên quan đến an ninh quốc gia, sức khoẻ của người dân thì phải có những điều kiện trong xây dựng, chuyển nhượng, kinh doanh", ông Nghĩa nhấn mạnh.
Ông Lưu Bình Nhưỡng - Phó ban Dân nguyện cũng chia sẻ lo ngại của ông Trương Trọng Nghĩa. Ông lưu ý, cần xem xét việc rót vốn của các nhà đầu tư ngoại và các dự án kinh doanh nước sạch có thực sự là để phục vụ nhân dân hay chỉ nhằm kiếm lợi nhuận, rồi sau đó đẩy rủi ro cho người khác.
Bên cạnh câu chuyện chuyển nhượng vốn tại Công ty Nước sạch sông Đuống, vụ nước của công ty Nước sạch sông Đà nhiễm dầu thải cũng là một trong những lý do khiến các đại biểu đưa ra đề xuất "siết" việc kinh doanh mặt hàng này.
Dẫn lại câu chuyện sức khoẻ hàng triệu người dân Thủ đô bị ảnh hưởng sau vụ nhiễm bẩn nước, bà Nguyễn Thị Xuân Thu - Chủ tịch Hội chữ thập đỏ Việt Nam đề nghị các tiêu chuẩn, điều kiện kinh doanh nước sạch phải rà soát chặt chẽ và được luật hoá.
Phát biểu sau đó, đại biểu Trần Anh Tuấn, Đỗ Ngọc Thịnh và Nguyễn Thị Xuân Thu cũng đồng tình, kinh doanh cấp nước sạch cần chịu sự kiểm soát của Nhà nước để tránh bất an trong xã hội. "Kinh doanh nước sạch phải là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, nếu không sẽ gây khó khăn cho quản lý Nhà nước, rủi ro sức khoẻ người tiêu dùng và ràng buộc trách nhiệm chính quyền địa phương trong giải quyết sự cố", Chủ tịch Hội chữ thập đỏ nói.
Đại biểu Hồ Thanh Bình (An Giang) đồng tình phải kiểm soát kinh doanh nước sạch như ngành nghề kinh doanh có điều kiện nhưng lưu ý không nên phân biệt đối tượng đầu tư. Sự tham gia của các nhà đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực này, ông Bình nói, đã tạo sự cạnh tranh, phát triển cho ngành nước sạch.
Cũng tại buổi thảo luận, ông Trương Trọng Nghĩa đề xuất cần chứng minh nguồn vốn của nhà đầu tư bất động sản, viễn thông, sân bay..., trường hợp phát hiện nguồn vốn bất hợp pháp sẽ bị tịch thu. Quy định này, theo ông, phù hợp với Nghị quyết của Bộ Chính trị về kiểm soát chặt chẽ thu hút vốn đầu tư nước ngoài, đảm bảo an ninh quốc phòng.
Anh Minh