Một nghiên cứu năm 2015 được công bố trên tạp chí Nghiên cứu người tiêu dùng chỉ ra những đứa trẻ quá coi trọng vật chất có hai niềm tin chính. Một là thành công được định nghĩa bằng việc sở hữu những món đồ chất lượng cao và lượng của cải vật chất. Hai là giá trị của một người được thể hiện qua những món đồ mà họ mang hay sở hữu.
Hầu hết phụ huynh không chủ đích truyền dạy những điều này cho con cái. Tuy nhiên, phương pháp nuôi dạy, vấn đề kỷ luật hoặc làm gương trong gia đình đã vô tình biến trẻ trở thành người coi trọng vật chất. Có ba phương pháp nuôi dạy chính đã định hình lối sống vật chất cho trẻ gồm:
Khen thưởng: Khi trẻ hoàn thành mục tiêu đã đề ra, người lớn thường sử dụng phần thưởng để khích lệ. Tuy nhiên, những món quà nặng về vật chất như tiền bạc, đồ chơi đắt tiền, điện thoại thông minh có thể bóp méo ý tưởng khen ngợi. Trẻ sẽ cho rằng vật chất là mục tiêu cuối cùng của mọi hành động.
Tặng quà: Quà tặng là biểu hiện của tình yêu thương giữa cha mẹ và con cái. Nhưng nếu liên tục nhận được những món quà đắt tiền, trẻ sẽ nảy sinh tâm lý đòi hỏi, coi trọng các món quà có giá trị về vật chất hơn về tinh thần.
Tịch thu tài sản: Hình phạt liên quan đến tài sản như cắt tiền tiêu vặt, tịch thu đồ đắt tiền gửi đi thông điệp rằng trẻ sẽ không thể sống thoải mái nếu thiếu vật chất.
Ảnh: Shutterstock.
Để nuôi dạy những đứa trẻ không coi trọng vật chất, cha mẹ có thể áp dụng năm phương pháp dưới đây.
1. Thảo luận về tiền bạc
Quản lý tiền bạc không phải là môn học trong hệ thống giáo dục phổ thông nên hầu hết trẻ học về tiền bạc thông qua cách chi tiêu của cha mẹ. Bước đầu tiên, phụ huynh hãy thảo luận với con về khái niệm tiền bạc, nhấn mạnh rằng tiền không mọc từ trên cây mà phải nỗ lực, chăm chỉ để kiếm được.
Theo Viện Phát triển trẻ em Mỹ, việc dạy về tiền bạc giúp trẻ hiểu rõ hơn giá trị, mức độ tiêu hao của tiền. Từ đó, hình thành thói quen chi tiêu có trách nhiệm và tiết kiệm khi trưởng thành.
2. Hạn chế quà tặng thiên về vật chất
Nghiên cứu chỉ ra rằng những người quen được khen thưởng từ khi còn nhỏ sẽ tiếp tục tự thưởng cho bản thân sau khi lớn lên. Nếu cha mẹ thưởng con nhiều quà về vật chất, lớn lên các bé cũng sẽ tìm kiếm hoặc đòi hỏi những món quà tương tự.
Vì vậy, cha mẹ nên hạn chế quà tặng về vật chất và thay bằng những món quà đề cao giá trị tinh thần hoặc đơn giản là khen ngợi bằng lời nói. Ví dụ, thay vì thưởng tiền nếu con đạt điểm 10, bạn có thể đưa con đi sở thú, cắm trại nhằm nuôi dưỡng tình yêu thiên nhiên, kết nối các thành viên trong gia đình.
3. Dành thời gian cho con cái
Cuộc sống hiện nay khiến con người trở nên bận rộn hơn, ít có thời gian dành cho gia đình, con cái. Để vừa trông con vừa hoàn thành công việc, nhiều cha mẹ để con một mình với thiết bị điện tử, đồ chơi. Điều này làm giảm giá trị của các mối quan hệ, đẩy mạnh việc tiêu khiển bằng các món đồ vật chất.
Thay vào đó, phụ huynh nên cố gắng dành nhiều thời gian chất lượng bên con cái hoặc khuyến khích con vẽ tranh, tô màu, chơi thể thao, đọc sách, hạn chế sự chú ý vào các món đồ đắt tiền. Khoảng thời gian dành cho con cái, cha mẹ không cần hoạt động phức tạp, có thể chỉ cùng nhau đi dạo, trò chuyện cũng đã khiến trẻ cảm thấy vui vẻ, ấm áp.
4. Nuôi dưỡng lòng biết ơn
Lòng biết ơn giúp trẻ hiểu ra mọi món đồ đắt tiền đều không tự nhiên mà có, loại bỏ suy nghĩ hạnh phúc chỉ đến từ vật chất. Tập trung vào những trải nghiệm tích cực trong cuộc sống sẽ xây dựng hạnh phúc đồng thời là vũ khí quan trọng trong cuộc chiến chống lại lòng tham.
5. Lời nói
Khi phụ huynh nói ghen tị với chiếc ôtô đắt tiền nhà hàng xóm hay mong muốn có chiếc tủ lạnh đời mới nhất như của bạn bè, bạn vô tình gửi đi thông điệp là khao khát những món đồ thiên về vật chất. Những câu nói này sẽ bám rễ trong tư duy của trẻ, hình thành những so sánh giữa đồ trẻ sở hữu và người khác sở hữu. Từ đó làm nảy sinh lòng tham, nhu cầu tôn thờ vật chất.
Tú Anh (Theo Verywell Family, Huffpost)