Triệu chứng của bệnh phụ thuộc vào vị trí khối u và mức độ xâm lấn ra xung quanh và mức độ lan ra toàn cơ thể. Phần lớn biểu hiện của bệnh không đặc trưng nên thường không nghĩ đến ung thư.
Triệu chứng bao gồm: tại chỗ, toàn thân và khi di căn.
Tại chỗ:
- Thay đổi thói quen đại tiện: phân lúc lỏng, lúc táo bón không rõ nguyên nhân, đi ngoài không hết, khuôn phân thu nhỏ, thay đổi hình dạng khuôn phân.
- Chảy máu đường tiêu hóa dưới: đi ngoài phân nhầy lẫn máu, hoặc đi ngoài phân đen nếu u giai đoạn đầu của đại tràng.
- Khối u lớn có thể lấp kín lòng đại tràng, trực tràng gây tắc ruột với các biểu hiện như táo bón, đau bụng, đầy bụng và nôn nên rất dễ bị người bệnh coi nhẹ. Khi khối u phát triển có thể dẫn đến thủng ruột gây viêm phúc mạc.
Toàn thân:
- Đi ngoài phân máu lâu ngày dẫn tới thiếu máu, thiếu sắt, người mệt mỏi, xanh xao.
- Gầy sút cân, ăn kém, sốt không rõ nguyên nhân.
Khi di căn:
Ung thư đại-trực tràng phần lớn di căn gan, hầu như ít có triệu chứng. Nếu di căn nhiều có thể gây vàng da, đau bụng do u xâm lấn bao gan, đường mật.
Theo giáo sư Nguyễn Bá Đức, nguyên Giám đốc Bệnh viện K; ung thư đại trực tràng là loại ung thư có thể phát hiện sớm với các biện pháp sàng lọc như:
Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân
Các polyp hoặc khối u ác tính của đại tràng và trực tràng dễ bị chảy máu khi phân đi qua. Một số loại thuốc, thức ăn có thể làm ảnh hưởng đến xét nghiệm. Vì thế, cần theo hướng dẫn của thầy thuốc trước khi làm xét nghiệm. Những người có xét nghiệm dương tính sẽ có nguy cơ cao bị ung thư đại-trực tràng và cần được soi toàn bộ đại tràng.
Mọi người dân từ 50 tuổi trở lên cần thực hiện xét nghiệm này mỗi năm 1 lần. Những người có nguy cơ cao như: tiền sử bản thân hoặc gia đình bị u tuyến, các hội chứng đa polyp hoặc ung thư đại trực tràng; các bệnh viêm ruột… nên làm xét nghiệm này và các biện pháp khác ở độ tuổi sớm hơn.
Nội soi toàn bộ đại tràng
Phương pháp tốt nhất hiện nay trong sàng lọc ung thư đại trực tràng.
Nên bắt đầu ở tuổi 50 cùng với xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân.
Thăm khám trực tràng bằng tay
Nếu chỉ dùng đơn thuần phương pháp này sẽ bỏ sót các bất thường đại tràng bao gồm cả ung thư,
Hà An