Ngày 29/7, ThS. Đỗ Thị Thúy Hậu, Điều dưỡng trưởng Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết bệnh tay chân miệng có nhiều biến chứng nguy hiểm, diễn biến rất nhanh trong vòng vài giờ. Khi trẻ điều trị bệnh tại nhà, ngoài việc chăm sóc và uống thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, cha mẹ cần theo dõi sát diễn biến bệnh của con, tránh biến chứng.
Dấu hiệu cảnh báo bệnh trở nặng là sốt cao không đáp ứng với điều trị. Trẻ sốt trên 38,5 độ C kéo dài hơn 48 giờ, uống thuốc vẫn không hạ sốt. Trẻ có thể giật mình - dấu hiệu của tình trạng nhiễm độc thần kinh. Trẻ quấy khóc dai dẳng kéo dài, cứ ngủ khoảng 15-20 phút lại dậy quấy khóc sau đó lại ngủ tiếp.
Một số dấu hiệu khác như khó thở, nôn nhiều, nôn khan, khó nuốt, yếu chân tay, đi loạng choạng... cũng cảnh báo bệnh trở nặng.
"Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cha mẹ cần đưa đến ngay các cơ sở y tế để được xác định mức độ bệnh, dùng phác đồ điều trị phù hợp", ThS. Hậu nói, khuyên phụ huynh không nên tìm hiểu trên mạng rồi tự ý dùng thuốc, có thể khiến bệnh của trẻ nặng thêm.
Một bệnh nhi mắc chân tay miệng được chăm sóc tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Ảnh:Trường Giang
Bệnh tay chân miệng đang có xu hướng tăng nhanh tại nhiều tỉnh thành trong cả nước. Từ đầu năm đến nay, Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận hơn 1.200 ca, gần 500 trẻ phải nhập viện điều trị, 30% nhiễm EV71, nhiều trẻ biến chứng viêm não, biểu hiện giật mình, run tay chân, đi lại loạng choạng. Tại TP HCM, số ca bệnh cũng tăng gần 150% trong một tháng qua, nhiều ca nặng.
Đây là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi. Trẻ mắc ở mức độ nhẹ, chỉ loét miệng, tổn thương ở da, có hoặc không kèm sốt, thì điều trị và theo dõi tại nhà.
Trẻ bệnh nên cách ly ở nhà trong 10-14 ngày, nơi ở thông thoáng, sạch sẽ, có ánh nắng mặt trời. Gia đình cần báo cho trường học, nhà trẻ hoặc cơ quan y tế gần nhất để có phương án vệ sinh các bề mặt, dụng cụ mà trẻ từng tiếp xúc, cũng như theo dõi sức khỏe các bé đã tiếp xúc với trẻ mắc bệnh.
Trẻ sốt trên 38,5 độ, nên chườm ấm ở cổ, nách, bẹn, uống thuốc hạ sốt thành phần paracetamol liều lượng 10-15mg/kg cách 4-6 giờ/lần, một ngày không quá 4 lần. Nếu trẻ vẫn sốt cao liên tục, dùng Ibuprofen 5-10mg/kg/lần xen kẽ với paracetamol (Ibuprofen cần uống theo chỉ định của bác sĩ).
Để tránh trẻ bị nhiễm lạnh dẫn đến viêm phổi, cha mẹ cần chú ý không làm ướt quần áo bé khi chườm ấm. Cho uống dung dịch Oresol theo nhu cầu để đảm bảo cân bằng nước và điện giải (Oresol cần được pha đúng liều lượng in trên bao bì).
Vệ sinh răng miệng cho trẻ bằng dung dịch NaCl 0,9% hoặc pha nước ấm với muối (một muỗng 5 g muối pha với 240 ml nước ấm). Với trẻ nhỏ, dùng tay quấn gạc mềm vệ sinh răng, góc má, lưỡi nhẹ nhàng tránh làm tổn thương niêm mạc miệng. Bôi Glycerin borat, Zytee...vào vết loét miệng 3 lần/ngày, trước khi ăn 30 phút đến một giờ.
Tắm cho trẻ hàng ngày bằng xà phòng sát khuẩn hoặc nước sạch. Sau khi tắm bôi Betadin 3% đề phòng nhiễm trùng da. Chú ý tắm cho trẻ nhẹ nhàng, không kỳ cọ mạnh, không chọc vỡ hay đắp lá lên nốt phỏng. Cắt móng tay cho con để trẻ không gãi mạnh làm vỡ các nốt phỏng nước, gây nhiễm trùng.
Ngoài ra, đảm bảo chế độ dinh dưỡng cho trẻ. Nếu trẻ còn bú, tiếp tục cho ăn sữa mẹ (vắt sữa đổ thìa khi bé đau miệng không bú được). Trẻ lớn ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu như súp, cháo. Cho trẻ ăn làm nhiều bữa nhỏ, không ăn đồ cay, nóng, cứng.
Lê Nga