Kiệt sức nghề nghiệp là một tình trạng căng thẳng trong công việc. Đây là trạng thái kiệt quệ về thể chất, cảm xúc hoặc tinh thần kết hợp với những nghi ngờ về khả năng làm việc và giá trị công việc của chính mình.
Dấu hiệu bạn đang kiệt sức nghề nghiệp
- Trở nên hoài nghi hoặc chỉ trích cực đoan tại nơi làm việc.
- Miễn cưỡng đi làm và khó khăn bắt đầu vào công việc khi đến chỗ làm.
- Trở nên cáu kỉnh hay mất kiên nhẫn với đồng nghiệp, khách hàng.
- Thiếu năng lượng để làm việc hiệu quả trong thời gian dài.
- Cảm thấy thiếu thỏa mãn đối với các thành tựu của mình.
- Thấy thất vọng về công việc của mình.
- Sử dụng đồ ăn, thuốc hay đồ uống có cồn để cảm thấy tốt hơn hay đơn giản chỉ để không cảm thấy điều gì.
- Thay đổi thói quen ngủ hay ăn uống.
- Có các rắc rối về sức khỏe như đau đầu, đau lưng hoặc những khó chịu thể chất khác mà bạn không biết nguyên nhân.
Nếu trả lời "Có" cho bất kỳ câu hỏi nào ở trên, bạn có thể đang trải qua trạng thái kiệt sức nghề nghiệp. Để chắc chắn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc các dịch vụ sức khỏe tâm thần. Nhiều triệu chứng có thể biểu hiện cho tình trạng sức khỏe khác, ví dụ như rối loạn tuyến giáp hoặc trầm cảm.
Ảnh: workmorehuman.
Nguyên nhân
- Thiếu kiểm soát. Không có khả năng kiểm soát các quyết định của công việc, chẳng hạn như lịch làm việc, nhiệm vụ và khối lượng công việc... có thể dẫn đến kiệt sức nghề nghiệp, thiếu hụt các nguồn lực bạn cần để hoàn thành công việc.
- Kỳ vọng nghề nghiệp không rõ ràng. Nếu bạn không rõ ràng về trình độ của người lãnh đạo hoặc các kỳ vọng của người giám sát, bạn cũng dễ dàng không cảm thấy thoải mái khi làm việc.
- Môi trường làm việc. Có thể bạn đang bị bắt nạt nơi công sở, cảm thấy bị tổn thương bởi các cộng sự hoặc sếp quản lý quá khắt khe. Những khó khăn này có thể góp phần vào căng thẳng nghề nghiệp.
- Không phù hợp trong các giá trị. Nếu giá trị của bạn khác với cách thức làm việc hoặc giải quyết khiếu nại của sếp thì sự không phù hợp này cuối cùng có thể gây ra nguy hại.
- Công việc kém phù hợp. Nếu công việc không phù hợp với sở thích và kỹ năng của bạn, căng thẳng có thể tăng lên theo thời gian.
- Hoạt động quá nhiều. Khi một công việc quá đơn điệu hoặc quá rối rắm, bạn cần phải có mức năng lượng cần thiết để duy trì sự tập trung, dẫn đến mệt mỏi và kiệt sức nghề nghiệp.
- Thiếu hỗ trợ xã hội. Nếu cảm thấy bị cô độc ở nơi làm việc và trong cả cuộc sống cá nhân, bạn sẽ có nhiều stress hơn.
- Mất cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Nếu công việc chiếm quá nhiều thời gian và nỗ lực của bạn, không có đủ năng lượng để dành thời gian với gia đình, bạn bè, bạn có thể kiệt sức một cách nhanh chóng.
Hậu quả
Lờ đi hoặc không lưu tâm đến kiệt sức nghề nghiệp có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như:
- Căng thẳng quá mức, mệt mỏi.
- Mất ngủ.
- Lan tỏa sự tiêu cực vào trong mối quan hệ cá nhân hoặc trong cuộc sống gia đình.
- Trầm cảm, lo âu.
- Lạm dụng chất có cồn hoặc thuốc.
- Bệnh tim mạch, tăng cholesterol.
- Tiểu đường type 2, đặc biệt ở phụ nữ.
- Đột quỵ, béo phì.
- Dễ gây ra nhiều bệnh tật.
Nếu nghĩ rằng bạn có thể đang trải qua kiệt sức nghề nghiệp, đừng lờ đi các triệu chứng. Hãy đến gặp các chuyên gia để có thể tìm kiếm sự hỗ trợ tốt nhất.
Chuyên viên tâm lý Nguyễn Hoàng Anh Vũ
Phòng khám Tâm lý, Bệnh viện Quận Thủ Đức (TP HCM)