Escape from Pretoria (Phi vụ đào tẩu) dựa trên câu chuyện có thật của hai nhà hoạt động chính trị Tim Jenkin (Daniel Radcliffe đóng) và Stephen Lee (Daniel Webber) vào thập niên 1970. Lúc đó, Nam Phi đang theo chính sách phân biệt chủng tộc Apartheid, trong đó người da trắng khinh thường người da đen. Tuy nhiên, vẫn có số ít người da trắng - như Jenkin và Lee - sẵn sàng giúp người da đen chống lại bất công, bất chấp bị những người cùng màu da dè bỉu.
Trailer "Phi vụ đào tẩu".
Jenkin và Lee bị bắt, đưa vào nhà tù Pretoria với mức án lần lượt là 12 và 8 năm. Nhà giam này vốn nổi danh ở Nam Phi với sự kiên cố, chưa ai có thể thoát ra. Bộ đôi lên kế hoạch vượt ngục với bạn tù Fontaine (Mark Leonard Winter) - cũng là một người chống phân biệt chủng tộc, căm hận các cai ngục do vấn đề cá nhân. "Công cụ" của họ chỉ có giấy nháp, bút chì, gỗ, kiến thức cơ khí và sự kiên nhẫn.
Màn trình diễn của Daniel Radcliffe là điểm sáng lớn nhất trong tác phẩm. Với lớp hóa trang, diễn viên sinh năm 1989 thoát khỏi hình tượng Harry Potter gắn liền với mình để hóa thân nhà hoạt động xã hội từng trải. Radcliffe tạo sức hút từ ánh mắt thể hiện sự lo lắng, hay hành động nhanh nhẹn, dứt khoát để không bị bại lộ mục đích. Trong suốt phim, tài tử cũng truyền tải được lý tưởng sống lớn lao của nhân vật, giúp tác phẩm được nâng tầm hơn dạng phim vượt ngục thông thường.
Hai nhà hoạt động thời trẻ. Ảnh: Signature Entertainment.
Câu chuyện vượt ngục được xây dựng lôi cuốn với nhiều tình huống mà các nhân vật đứng trên bờ vực thất bại. Cuộc rượt đuổi giữa hai bên cai tù và tội phạm làm người xem phải tập trung theo dõi diễn biến phim. Bên cạnh đó, những cuộc đối thoại, tranh luận, thậm chí là bất hòa giữa các tù nhân làm tăng kịch tính và làm dày tâm lý nhân vật.
Kế hoạch đào tẩu trong phim thoạt nghe có phần phi lý, khi các nhân vật chủ yếu tạo ra những chiếc chìa khóa gỗ và dùng gậy điều khiển từ xa. Tuy nhiên, kịch bản được viết từ câu chuyện có thật, được Jenkin viết lại trong sách Inside Out: Escape from Pretoria Prison. Theo Express, đạo diễn Francis Annan gặp hai nhà hoạt động nhiều lần trước khi quay để tham khảo ý kiến. Một số vật dụng họ dùng năm xưa thậm chí trở thành đạo cụ cho tác phẩm. Ở bản dựng để chiếu rạp, Annan còn phải cắt bỏ một số tình tiết do thời lượng phim đã dài.
Daniel Radcliffe và Tim Jenkin trên trường quay. Ảnh: Signature Entertainment.
Sự nhẫn nại, cầu kỳ trong quá trình thực hiện những chiếc chìa khóa được thể hiện tỉ mỉ trong tác phẩm. Thông qua việc này, mỗi nhân vật bộc lộ chiều sâu nội tâm, những góc khuất phía sau cuộc sống tù tội. Hành trình thử nghiệm từng cánh cửa của nhà tù để vượt hệ thống an ninh dày đặc giúp ba tù nhân trở thành bạn bè thân thiết. Khi vượt khỏi những bức tường u ám, họ vui sướng không chỉ bởi tự do mà còn vì được tiếp tục cuộc đấu tranh. Giây phút họ ôm nhau cười thật to vì đào thoát thành công là cảnh phim dễ gây xúc động. Còn tình tiết ba người xin tài xế người da đen chở đi thể hiện tinh thần phản kháng phân biệt chủng tộc của họ.
Đạo diễn Francis Annan sử dụng âm thanh và một số chi tiết để tăng kịch tính, như những giọt mồ hôi rơi xuống sàn, tiếng bước chân của cai ngục trên hành lang lạnh lẽo của nhà tù, tiếng chiếc chìa khóa lách cách trong đêm. Tông màu ngả vàng là lối xử lý khá quen thuộc trong những phim muốn nhấn mạnh sự hoài cổ như Escape from Pretoria.
Phi vụ đào tẩu dán nhãn C13 (không dành cho người dưới 13 tuổi), khởi chiếu từ ngày 9/5. Tác phẩm là một trong những phim đầu tiên ra mắt ở Việt Nam, sau khi rạp chiếu mở lại sau giãn cách xã hội.
Hà Trang