Ông qua đời ngày 22/8 tại bệnh viện do bệnh ung thư, thọ 80 tuổi. Trên mạng xã hội, nhiều nghệ sĩ Italy bày tỏ sự tiếc thương và lòng kính trọng tới ông. Người dẫn chương trình Fabio Fazio viết: "Toto là người nhân hậu, tôi sẽ không bao giờ quên những kỷ niệm sâu đậm về ông. Ông ấy ra đi để lại một khoảng trống và nỗi đau lớn".
Ở thành phố Genova, hình ảnh của Toto Cutugno được chiếu trên tòa nhà trụ sở khu vực Piazza De Ferrari cùng dòng chữ "Tạm biệt Toto, một người Italy đích thực".
Vài năm gần đây, nghệ sĩ không đi hát hoặc xuất hiện trước công chúng. Ông được chẩn đoán mắc ung thư tiền liệt tuyến năm 2007, sau đó điều trị và hồi phục.
The Guardian nhận định các bài hát của Toto Cutugno điển hình cho âm nhạc Italy. Đa phần bài hát của ông có giai điệu lãng mạn và sâu lắng cùng tiết tấu êm dịu, thể hiện tình cảm của người Italy. Toto Cutugno thường viết lời mang cảm xúc tích cực về tình yêu, cuộc sống, gia đình. Ông cũng sử dụng những nhạc cụ truyền thống của Italy như guitar, accordion (phong cầm) trong các bản nhạc, qua đó thể hiện tình yêu với quê hương và ca ngợi vẻ đẹp dân tộc.
Trong ca khúc nổi tiếng nhất của mình - L’Italiano (bản gốc bài Say tình), Toto Cutugno hát: "Tôi là một người Italy đích thực. Hãy để tôi cất tiếng hát với cây đàn guitar trong tay". Toto đưa vào nhạc phẩm nhiều hình ảnh đặc trưng của quê hương như món cà phê espresso, kiểu xe Seicento đã lỗi mốt, màu áo thiên thanh, mỳ spaghetti.
Theo Euronews Culture, L’Italiano nổi tiếng khắp châu Âu thập niên 1990, từng đứng đầu bảng xếp hạng âm nhạc nhiều nước như Italy, Pháp, Thụy Sĩ, Bồ Đào Nha. Bài hát được coi là thánh ca của Italy, hiện vẫn là một trong những bài hát nổi tiếng nhất của đất nước, được phát trên truyền hình và các lễ hội đường phố, đồng thời là cầu nối về quê hương với những người Italy xa xứ.
Thành công của ca khúc đã giúp Toto Cutugno phát triển sự nghiệp quốc tế, lưu diễn nhiều năm ở Mỹ, châu Âu, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga. Khi Toto Cutugno biểu diễn L'Italiano tại buổi hòa nhạc từ thiện ở Rome để kỷ niệm chiến thắng của Italy tại FIFA World Cup 2006, bài hát một lần nữa phổ biến trở lại. Nhận giải Thành tựu trọn đời tại San Remo năm 2013, ông đã biểu diễn L'Italiano cùng Dàn hợp xướng Hồng quân.
Không chỉ nổi tiếng ở châu Âu, L'Italiano còn lôi cuốn khán giả châu Á, trong đó có Việt Nam. Ca khúc được Quốc Tuấn viết lời Việt với tên Say tình, giữ nguyên giai điệu nhưng ca từ, ý nghĩa hoàn toàn khác. Say tình được ca sĩ Cẩm Vân, Đàm Vĩnh Hưng hát từ cuối những năm 1990, phổ biến ở thập niên 2000.
Năm 1990, Toto Cutugno là một trong ba người Italy đoạt giải Eurovision Song Contest - cuộc thi âm nhạc quốc tế. Bài hát thắng giải Insieme: 1992 là bản ballad nói về tinh thần đoàn kết của các quốc gia châu Âu, sau sự kiện Bức tường Berlin sụp đổ. Cùng năm, Ray Charles hát bản tiếng Anh bài hát của ông tại lễ hội Sanremo. Toto gọi đây là "điều ông hài lòng nhất trong sự nghiệp".
Toto Cutugno sinh ngày 7/7/1943 tại Italy, là con trai thứ hai trong gia đình có ba con. Bố Cutugno - hạ sĩ hải quân và nghệ sĩ kèn - đã đưa ông vào con đường âm nhạc. Toto Cutugno nói trên Le Monde năm 2018: "Bố đưa tôi đến buổi diễn tập khi tôi tám tuổi, nhạc trưởng hỏi bố có thể cho tôi chơi trống không và ông đồng ý. Từ đó, tôi tập chơi trống, accordion và piano".
Nghệ sĩ bắt đầu sự nghiệp với chơi trống, sau đó chơi piano cho ban nhạc địa phương Toto ei Tati. Không lâu sau, ông chuyển sang sáng tác nhạc. Ông bắt đầu gây tiếng vang khi hát những bài tự sáng tác, bắt đầu trình diễn với nhóm nhạc disco Albatros, đoạt giải ba tại cuộc thi Italian Song Festival năm 1976. Năm 1980, ông bắt đầu solo, đoạt quán quân giải Italian Song Festival với ca khúc Solo Noi. Ông bán được 100 triệu album trên thế giới.
Khả năng sáng tác giúp ông có cơ hội hợp tác với những giọng ca Pháp nổi tiếng như Joe Dassin, Dalida, Johnny Hallyday, viết nhiều ca khúc như L’été Indien, Et si Tu N’Existais pas, Monday, Tuesday. Nghệ sĩ cũng viết lời cho các ca sĩ Italy nổi tiếng: Domenico Modugno, Adriano Celentano, Gigliola Cinquetti, Ornella Vanoni. Nhiều ca sĩ quốc tế như Celine Dion cũng hát ca khúc ông viết.
Toto Cutugno có một con trai cùng vợ Carla Cutugno, kín tiếng về đời tư.
Thanh Giang (theo Euronews Culture, Le Monde, The Guardian)