Theo kết quả dự báo được đài NHK và các hãng truyền thông khác của Nhật Bản công bố ngày 28/10, đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền giành được 191 ghế ở Hạ viện và Komeito, đối tác liên minh của LDP, giành được 24 ghế. Kết quả này đồng nghĩa liên minh của LDP không đạt mục tiêu 233 ghế để chiếm thế đa số tại Hạ viện có 465 nghị sĩ.
Kết quả này được coi là "thảm bại" của LDP, bởi đây là lần đầu tiên liên minh do đảng này dẫn dắt không thể giành được đa số ghế tại Hạ viện kể từ năm 2009. Trong cuộc bầu cử gần nhất diễn ra năm 2021, LDP giành được 259 ghế và đảng này gần như lãnh đạo Nhật Bản liên tục kể từ năm 1955.
Đảng đối lập Dân chủ Lập hiến (CDP), do cựu thủ tướng Yoshihiko Noda lãnh đạo, giành được 148 ghế, tăng so với con số 96 trong cuộc bầu cử trước. CDP là đảng lớn thứ hai trong quốc hội Nhật Bản.
Kết quả bầu cử chính thức vẫn chưa được công bố. Tuy nhiên, Shinjiro Koizumi, người đứng đầu ủy ban bầu cử LDP và cũng là con trai cựu thủ tướng Junichiro Koizumi, đã từ chức để "nhận trách nhiệm" về thất bại bầu cử này.
Do không đảng nào nắm được thế đa số tại Hạ viện, quốc hội Nhật Bản có thể tổ chức phiên họp đặc biệt để bầu thủ tướng vào ngày 11/11, Kyodo News dẫn nhiều nguồn tin từ liên minh cầm quyền cho hay. Hiện chưa có gì đảm bảo Thủ tướng Shigeru Ishiba, người vừa nhậm chức hôm 1/10, có thể tại nhiệm sau cuộc bỏ phiếu.
Ông Shigeru Ishiba, Thủ tướng Nhật Bản kiêm Chủ tịch LDP, tại cuộc họp báo ở Tokyo sau bầu cử Hạ viện hôm 27/10. Ảnh: AP
Trong cuộc họp báo ngày 28/10, Thủ tướng Ishiba, 67 tuổi, khẳng định sẽ không từ chức và không tạo "khoảng trống chính trị" ở Nhật. Ông cho hay nguyên nhân lớn nhất khiến LDP thất bại trong cuộc bầu cử là việc người dân mất niềm tin và tức giận với đảng cầm quyền sau vụ bê bối quỹ chính trị gần đây.
Trong vụ bê bối, 85 thành viên LDP đã bị kết luận không kê khai thu nhập trung thực, một số lãnh đạo bị cáo buộc bỏ túi hàng triệu USD tiền quỹ của đảng. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến ông Fumio Kishida, người tiền nhiệm của Thủ tướng Ishiba, quyết định rút lui sớm khỏi chính trường.
Sức ép khiến Thủ tướng Nhật quyết định rút lui sớm
"Vấn đề lớn nhất trong cuộc bầu cử là nỗi hoài nghi và phẫn nộ của người dân. Tôi sẽ ban hành cải cách cơ bản liên quan đến vấn đề tiền bạc và chính trị", ông Ishiba nói với phóng viên.
Sau khi kết quả bầu cử trở nên rõ ràng, đồng yên chạm mức thấp nhất trong ba tháng qua, trượt giá hơn 1% so với đồng USD.
Giới phân tích cho biết bước tiếp theo có khả năng xảy ra nhất là ông Ishiba sẽ tìm cách đứng đầu chính phủ thiểu số, khi phe đối lập khó có khả năng lập liên minh riêng để nắm quyền. Thủ tướng Ishiba, người có 30 ngày để thành lập chính phủ, cho biết ông không cân nhắc thành lập liên minh lớn hơn "vào thời điểm này".
Một chính phủ thiểu số sẽ có quyền lực hạn chế, có thể làm chậm tiến trình lập pháp khi Nhật Bản đối mặt nhiều thách thức, từ tình trạng dân số suy giảm đến môi trường an ninh khu vực căng thẳng. Điều này cũng có thể khiến tương lai chính trị của ông Ishiba trở nên bấp bênh hơn.
Huyền Lê (Theo AFP)