Số liệu điều tra dân số mới nhất tại quốc gia đông dân nhất thế giới sẽ cho thấy sự sụt giảm xuống dưới 1,4 tỷ người, dù hiện chưa rõ giảm bao nhiêu, theo Financial Times. Số liệu được cho là sẽ được công bố đầu tháng này, nhưng đã bị hoãn. Các bộ ngành của Trung Quốc đã sử dụng con số 1,4 tỷ dân kể từ năm 2018.
Theo giới phân tích, dân số sụt giảm có thể gây ra những hậu quả lớn đối với kinh tế Trung Quốc và cả cách các nước khác, gồm Mỹ, nhìn nhận nước này.
"Các nhà kinh tế và quan chức Mỹ tin rằng Trung Quốc sẽ trở thành nền kinh tế số một thế giới, và sẽ cạnh tranh với Mỹ", Fuxian Yi, nhà khoa học cấp cao tại Đại học Wisconsin-Madison, Mỹ, cho biết. "Nhưng trên thực tế, Trung Quốc không mạnh như họ nghĩ".
Người dân tập trung trên quảng trường Thiên An Môn, Bắc Kinh, Trung Quốc mừng năm mới hồi tháng 1/2020. Ảnh: Reuters.
Giới phân tích nói rằng các dấu hiệu rõ ràng cho thấy một cuộc khủng hoảng nhân khẩu học đang rình rập Trung Quốc, và quan chức nước này bị cho là không phải lúc nào cũng trung thực về số liệu dân số mà họ công bố. "Nếu dữ liệu sai, đồng nghĩa hoạch định chính sách sai. Trung Quốc đối mặt vấn đề độ tuổi dân số rất nghiêm trọng".
Tháng trước, một nhà nghiên cứu hàng đầu của chính phủ Trung Quốc nói rằng Bắc Kinh sẽ dần nâng tuổi nghỉ hưu cho công nhân, dấu hiệu cho thấy lực lượng lao động nước này không đủ lớn để cho phép người lao động nghỉ hưu ở độ tuổi thông thường. Trong 4 thập kỷ qua, tuổi nghỉ hưu bắt buộc của Trung Quốc không thay đổi, 60 đối với nam và 55 đối với nữ, hoặc 50 đối với nữ lao động phổ thông.
Năm 2015, đảng Cộng sản Trung Quốc tuyên bố chấm dứt chính sách một con, được thực hiện từ cuối những năm 1970 buộc hầu hết các gia đình chỉ sinh một con, nếu không sẽ bị phạt, và cho phép các gia đình sinh hai con.
"Xu hướng nhân khẩu học ở Trung Quốc đã rõ ràng hơn trước, nhưng tin tức này khẳng định lo ngại rằng dân số Trung Quốc tiếp tục giảm dù chính sách dân số được nới lỏng", Mary Gallagher, Giám đốc Viện Quốc tế của Đại học Michigan, Mỹ, nhận định. "Tình trạng thiếu lao động trong lĩnh vực sản xuất và dân số già hóa nhanh chóng của Trung Quốc đã được chú ý gần hai thập kỷ trước. Đó là điều nhạy cảm vì nhiều người đổ lỗi cho chính phủ chậm hủy bỏ chính sách một con".
Nhiều phụ nữ Trung Quốc cũng lo ngại bị phân biệt đối xử trong công việc, và ít quyền hơn trong hôn nhân và ly hôn.
Trung Quốc không phải quốc gia duy nhất phải vật lộn với những thay đổi nhân khẩu học đáng lo ngại. Cục Điều tra Dân số Mỹ tuần này bắt đầu công bố dữ liệu điều tra dân số năm 2020 và thông báo dân số Mỹ tăng với tốc độ chậm nhất kể từ những năm 1930, với nguyên nhân lớn nhất là tỷ lệ sinh giảm. Theo cơ quan này, dân số Mỹ hiện chỉ còn khoảng 331,5 triệu người.
Huyền Lê (Theo SCMP)