"Chúng tôi phải tăng cường sức mạnh cho phi đội tiêm kích và mua thêm máy bay tàng hình F-35 là phương án hoàn toàn hợp lý", Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Troels Lund Poulsen cho biết trong cuộc phỏng vấn công bố hôm 26/3.
Bộ trưởng Poulsen nhấn mạnh suy nghĩ rằng Đan Mạch sẽ ngừng hợp tác và không mua thiết bị quân sự của Mỹ là "hoàn toàn phi thực tế", dù quan hệ song phương gần đây căng thẳng liên quan vấn đề Greenland. "Thật đáng lo ngại khi thấy chính quyền mới của Mỹ đưa ra những tuyên bố mà chúng tôi không đồng tình, song chấm dứt hơn 75 năm hợp tác là điều hoàn toàn sai lầm", ông nói.
Bộ Quốc phòng Đan Mạch từ chối cung cấp chi tiết khi được đề nghị bình luận về kế hoạch đặt hàng thêm tiêm kích F-35.
Tiêm kích F-35 Đan Mạch bay gần căn cứ không quân Skrydstrup tháng 10/2023. Ảnh: AFP
Đan Mạch có nên tiếp tục mua vũ khí của Mỹ hay không đã trở thành câu hỏi được nhiều người quan tâm, kể từ khi Tổng thống Donald Trump nêu ý tưởng sáp nhập Greenland, hòn đảo tự trị thuộc Đan Mạch, và nhiều lần nhắc lại khả năng này. Cả người dân Greenland và Đan Mạch đều khẳng định hòn đảo "không phải để bán".
Một số quan chức Đan Mạch tỏ ra lo ngại về rủi ro an ninh khi mua chiến đấu cơ F-35. Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Quốc hội Đan Mạch Rasmus Jarlov tuần trước bày tỏ "hối hận" vì đã ủng hộ quyết định mua tiêm kích F-35, khi đề cập nghi vấn mẫu phi cơ tàng hình này có "công tắc ẩn" cho phép Mỹ vô hiệu hóa từ xa.
Lầu Năm Góc hôm 18/3 khẳng định "công tắc ẩn" không tồn tại, song ông Jarlov vẫn tỏ ra nghi ngờ. "Hiển nhiên chúng tôi không thể tin lời nói của họ", quan chức Đan Mạch cho hay.
Đan Mạch năm 2016 thông báo chi khoảng 3 tỷ USD để mua 27 tiêm kích F-35 thay thế cho chiến đấu cơ hạng nhẹ F-16. Ít nhất 17 chiếc đã được bàn giao và dòng phi cơ này sẽ bắt đầu phục vụ trong biên chế không quân Đan Mạch từ tháng sau.
Giới chuyên gia nhận định ngay cả khi F-35 không có "công tắc ẩn", quân đội các nước châu Âu vẫn phụ thuộc rất nhiều vào nguồn phụ tùng, cập nhật phần mềm và hỗ trợ kỹ thuật từ Mỹ. Điều này cho phép Washington gây sức ép, thậm chí cản trở nỗ lực vận hành và triển khai khí tài của đồng minh.
Bộ trưởng Quốc phòng Bồ Đào Nha Nuno Melo hôm 13/3 thông báo nước này đã bỏ kế hoạch mua tiêm kích F-35 do lo ngại nguy cơ bị Mỹ hạn chế vận hành. Canada, quốc gia xích mích với Mỹ từ khi ông Trump lên nắm quyền, cũng thông báo đang xem xét lại kế hoạch chi hơn 13 tỷ USD để mua tiêm kích F-35 và tìm kiếm phương án thay thế.
Phạm Giang (Theo AFP, Business Insider)