Em bé Hà Nội của đạo diễn Hải Ninh kể câu chuyện em bé Ngọc Hà ở Khâm Thiên đi tìm gia đình sau một trận ném bom ác liệt mùa đông năm 1972 trong bối cảnh đổ nát, hoang tàn của Hà Nội. Ngọc Hà được đoàn tụ em gái nhưng mẹ em thì mãi mãi ra đi sau hành động cứu các em nhỏ ở vườn trẻ nơi bà làm việc. Phim khởi quay mùa hè năm 1973 - nửa năm sau ngày máy bay B52 Mỹ oanh tạc phố phường Hà Nội. Diễn xuất chân thực cùng những góc quay đặc tả kết hợp với triết lý nhân văn khiến Em bé Hà Nội trở thành một trong những phim kinh điển của điện ảnh Việt Nam.
Poster phim "Em bé Hà Nội".
Phim còn được ghi nhận bởi hàng loạt giải thưởng cao quý như Bông Sen Vàng cho "Phim hay nhất" tại Liên hoan phim Việt Nam lần ba năm 1975, giải đặc biệt của ban giám khảo liên hoan phim quốc tế Moskva năm 1975... Sau hơn 40 năm, những diễn viên chính trong phim phần lớn lên chức ông, bà.
NSND Lan Hương
Khi bộ phim công chiếu vào năm 1974, Lan Hương mới 12 tuổi. Vai diễn em bé Ngọc Hà khiến cô trở thành một diễn viên nhí ghi dấu ấn đặc biệt với điện ảnh Việt Nam thập kỷ 1970. Sau Em bé Hà Nội, ba năm sau, nữ diễn viên tham gia một vai nhỏ trong phim Mối tình đầu cùng NSND Thế Anh và Trà Giang. Lan Hương sớm kết hôn ở tuổi 18 và ly hôn khi mới ngoài 20 tuổi.
Lan Hương vai Ngọc Hà trong phim "Em bé Hà Nội" (trái) và Lan Hương ở tuổi ngoài 50.
Sau khi tái hôn với đạo diễn Tất Bình, cô dành toàn bộ tâm huyết cho sân khấu kịch. Những năm 1990, nữ diễn viên tái xuất với vai diễn trong phim truyền hình dài tập Những người sống bên tôi. Hiện Lan Hương là trưởng đoàn kịch thể nghiệm trực thuộc Nhà hát Tuổi trẻ.
Ở tuổi ngoài 50, dù đã lên chức bà ngoại, NSND Lan Hương vẫn được khán giả ưu ái gọi bằng tên "Em bé Hà Nội".
NSND Trà Giang
Trà Giang tham gia Em bé Hà Nội khi đã ngoài 30 tuổi. Trước đó, tên tuổi nữ diễn viên gắn liền với hai bộ phim nổi tiếng là Chị Tư Hậu và Vỹ tuyến 17 ngày và đêm. Trong Em bé Hà Nội, Trà Giang đảm nhận vai mẹ của Ngọc Hà - một cô giáo nuôi dạy trẻ đã anh dũng hy sinh khi cố gắng bảo vệ những đứa trẻ khỏi bom đạn. Nụ cười tỏa sáng của Trà Giang bên những em bé trở thành một trong những hình ảnh khó quên giữa sự khốc liệt của chiến tranh. Cố đạo diễn Hải Ninh kể rằng khi đọc kịch bản, NSND Trà Giang đã không ngần ngại nhận lời giúp ông thực hiện bộ phim trong điều kiện thù lao vô cùng hạn hẹp.
NSND Trà Giang trong "Em bé Hà Nội" (trái) và Trà Giang hiện tại.
Sau Em bé Hà Nội, Trà Giang tiếp tục diễn xuất cùng Lan Hương trong phim Mối tình đầu. Năm 1989, sau khi tham gia phim Dòng sông hoa trắng, nghệ sĩ gần như ngưng hẳn nghiệp diễn do không tìm được kịch bản hay. Hiện ở tuổi ngoài 70, Trà Giang tìm quên nỗi cô đơn bằng hội họa khi sống cảnh góa bụa còn con gái thì làm việc và sinh sống ở nước ngoài.
NSND Thế Anh
Trong Em bé Hà Nội, Thế Anh đảm nhiệm vai một chiến sĩ pháo binh, tình cờ gặp gỡ và tạo điều kiện cho Ngọc Hà (Lan Hương) tìm lại gia đình. Trước khi đến với bộ phim, Thế Anh nổi tiếng với dạng vai phản diện trong các phim Nổi gió, Trở lại Sam Sao. Nghệ sĩ kể rằng khi được đề nghị vào vai bộ đội, ông đã khoác ba lô lên tận đơn vị tên lửa ở ngoại thành Hà Nội để thâm nhập thực tế trong một tháng.
"Hồi đó ai cũng háo hức nhận vai vì muốn lên án tội ác của chiến tranh. Phim quay ngay trên những hố bom còn chưa lành miệng từ hơn một năm trước nên diễn viên chúng tôi tràn đầy cảm xúc", nghệ sĩ hồi tưởng.
NSND Thế Anh trong phim "Em bé Hà Nội" (trái) và hiện tại.
Sau Em bé Hà Nội, Thế Anh tiếp tục đóng Mối tình đầu cùng Trà Giang, Lan Hương. Những năm sau này, nghệ sĩ tiếp tục ghi dấu ấn trong các phim Gánh xiếc rong, Điện Biên Phủ, Đêm hội Long Trì... Năm 2003, ở tuổi 65, Thế Anh góp mặt trong phim truyền hình Dốc tình rồi dừng hẳn diễn xuất đến nay.
Ở tuổi ngoài 70, NSND Thế Anh có nhiều trăn trở với điện ảnh nước nhà. Ông từ chối nhiều vai diễn vì chê kịch bản dở cũng như cách làm phim lai tạp của nhiều đạo diễn trẻ. Nghệ sĩ dành nhiều tâm huyết cho việc viết sách và nghiên cứu phim ảnh.
Châu Mỹ