Đại diện 12 nước tham gia đàm phán TPP tại cuộc họp báo sáng 1/8. Đại diện Việt Nam tham gia họp báo là Thứ trưởng Công Thương Trần Quốc Khánh (ngoài cùng bên phải)
Sáng 1/8, Đại diện Thương mại Mỹ - Michael Froman cùng các nhà đàm phán của 11 nước tham gia TPP đã chủ trì buổi họp báo không báo kết quả cuộc họp cấp bộ trưởng 4 ngày tại Hawaii. Ông cho biết sau một tuần đàm phán tích cực, 12 nước tham gia TPP đã “đạt được những tiến triển đáng kể, nhưng vẫn chưa thể đi đến thỏa thuận cuối cùng và hoàn chỉnh”. Dù vậy, ông “tự tin hơn bao giờ hết rằng ký kết TPP là việc trong tầm tay”, và các nhà đàm phán cũng sẽ tiếp tục các cuộc nói chuyện để đạt mục tiêu này.
Cũng theo vị đại diện này, một danh sách dài các vấn đề được đặt lên bàn đàm phán và phần lớn đã đi đến thống nhất giữa các bên. Bước tiến quan trọng trong 4 ngày họp vừa qua là các bên đã đồng ý về nguyên tắc các vấn đề liên quan tới bảo hộ sở hữu trí tuệ.
Khi được hỏi thời gian dự kiến tổ chức phiên họp sắp tới và kỳ vọng của các nước, ông Froman cho biết sẽ tiếp tục đàm phán, kể cả song phương, về các vấn đề còn bế tắc. Tuy nhiên, các bên vẫn chưa sắp xếp thời gian cụ thể.
Đại diện thương mại 12 nước tham gia đàm phán TPP tại Hawaii. Bộ trưởng Công Thương Việt Nam - Vũ Huy Hoàng đứng ngoài cùng, bên trái. Ảnh: Nikkei
Cuộc họp báo lẽ ra được sắp xếp lúc 6h30 sáng ngày 1/8 (theo giờ Việt Nam), song do quá trình đàm phán kéo dài, phải dời lại đến khoảng 9h. Các bộ trưởng và chuyên gia đàm phán có lúc phải làm việc xuyên đêm. Nhưng một số bất đồng vẫn chưa được giải quyết như mở cửa thị trường sữa tại Canada, đường tại Mỹ và gạo tại Nhật Bản. Yêu cầu của New Zealand về vấn đề các sản phẩm từ sữa được đánh giá là rất thách thức.
Dù vậy, khi được hỏi liệu có tiếp tục đàm phán TPP hay cân nhắc rời bàn đàm phán, Bộ trưởng Thương mại New Zealand - Tim Groser cho biết: “Chúng tôi sẽ không bị đẩy ra khỏi thỏa thuận này, khi mà các nước đã đồng ý tự do hóa thị trường và cũng như có những nhượng bộ đáng kể".
Đến chiều 31/7 (theo giờ Việt Nam), Malaysia và Việt Nam vẫn chưa nhất trí với các nước còn lại về việc mở cửa cho nhà thầu nước ngoài cung cấp sản phẩm cho chính phủ, đưa doanh nghiệp nhà nước vào khu vực tư nhân và áp dụng các biện pháp bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ ngặt nghèo trong lĩnh vực dược phẩm. Trao đổi cùng ngày với VnExpress, Thứ trưởng Công Thương - Cao Quốc Hưng cũng xác nhận một số thoả thuận về vấn đề lao động cũng chưa được thông suốt, song Việt Nam và các nước vẫn đang tiếp tục đàm phán để tìm được tiếng nói chung.
12 nước tham gia TPP đã trải qua hành trình đàm phán 10 năm. Chi tiết.
TPP được đàm phán từ tháng 3/2010, gồm 12 quốc gia - Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Mỹ và Việt Nam. Các vấn đề được nêu ra trong hiệp định gồm quyền sở hữu trí tuệ, luật đầu tư nước ngoài, tiêu chuẩn môi trường và lao động, chính sách thu mua, cạnh tranh và công ty quốc doanh, quy trình xử lý tranh chấp. TPP sẽ bao phủ 40% kinh tế toàn cầu và được dự báo bổ sung cho GDP thế giới thêm gần 300 tỷ USD mỗi năm.
Nếu như các hiệp định thương mại trước đây thường tập trung nhiều vào vấn đề giảm thuế để giúp hàng hóa thâm nhập thị trường các nước với giá rẻ hơn, thì TPP quan tâm nhiều hơn và mong muốn thiết lập nguyên tắc giúp các nhà kinh doanh buôn bán hàng hóa và dịch vụ dễ dàng hơn.
Hà Thu - Chí Hiếu