"Cơ quan ngoại giao Đài Loan rất lấy làm tiếc và không hài lòng trước việc Bắc Kinh cản trở hòn đảo tham gia vào WHO, trong khi tổ chức này tiếp tục bỏ mặc vấn đề sức khỏe và nhân quyền của 23,5 triệu cư dân Đài Loan", cơ quan ngoại giao Đài Loan ra tuyên bố hôm 8/11.
Cơ quan này cho hay đại diện của hòn đảo vẫn chưa được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) mời dự hội nghị trực tuyến Đại hội đồng Y tế Thế giới (WHA) diễn ra trong tuần này với sự tham gia của 194 thành viên.
Đài Loan cho biết thêm việc WHO không mời chính quyền hòn đảo dự họp do những "yếu tố chính trị" đã thể hiện sự nhạo báng đối với tuyên bố "sức khỏe cho tất cả mọi người" của tổ chức này.
Đài Loan bị loại khỏi hầu hết các tổ chức toàn cầu, bao gồm WHO, do sự phản đối quyết liệt từ Trung Quốc đại lục, vốn coi hòn đảo này là một phần không thể tách rời. WHO cho biết việc mời Đài Loan dự hội nghị WHA với tư cách quan sát viên phải phụ thuộc vào quyết định của các thành viên.
Trụ sở WHO tại Geneva, Thụy Sĩ, hôm 18/5. Ảnh: Reuters.
Trong khi đó, phái bộ Mỹ tại Geneva tuần trước đã liên tục thúc giục Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus mời Đài Loan vào WHA, cơ quan ra quyết định cho WHO. Với sự hậu thuẫn của Mỹ, Đài Loan năm nay liên tục vận động hành lang để được tham gia vào WHA, khiến Bắc Kinh nổi giận.
Phái bộ Trung Quốc tại cơ quan của Liên Hợp Quốc ở Geneva hôm 9/11 đã lên án những nhận xét "xuyên tạc" của Mỹ về Đài Loan, khẳng định hòn đảo này chỉ có thế tham gia WHA nếu thừa nhận "là một phần của Trung Quốc", điều mà Đài Bắc từ chối.
Theo WHO, họ vẫn hợp tác với Đài Loan về nhiều vấn đề y tế, bao gồm đại dịch Covid-19, và vẫn cung cấp cho hòn đảo những sự trợ giúp cần thiết.
Đài Loan từng là quan sát viên của WHA từ năm 2009, khi quan hệ hai bờ eo biển Đài Loan ấm lên. Tuy nhiên, Bắc Kinh ngăn Đài Loan tiếp tục vai trò này tại WHO từ năm 2016, sau khi bà Thái Anh Văn, người từ chối công nhận chính sách "Một Trung Quốc", được bầu làm lãnh đạo hòn đảo.
Trung Quốc nhiều lần khẳng định chỉ nước này có quyền đại diện cho Đài Loan ở WHO. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói rằng "không có cơ sở pháp lý để một khu vực không có chủ quyền tham gia tổ chức với tư cách quan sát viên".
Đài Loan đã gặt hái thành công trong cuộc chiến chống Covid-19 và được coi là hình mẫu chống dịch khi chỉ ghi nhận hơn 500 ca nhiễm và 7 ca tử vong do nCoV, trong khi nhiều nơi vẫn loay hoay ứng phó virus.
Ngọc Ánh (Theo Reuters)