"Chỉ chính quyền được dân bầu của Đài Loan mới có thể đại diện cho 23 triệu người Đài Loan trong cộng đồng quốc tế", phát ngôn viên cơ quan ngoại giao Đài Loan Joanne Ou nói với các phóng viên tại buổi họp báo ở Đài Bắc hôm nay.
"WHO nên thoát khỏi sự kiểm soát của chính phủ Trung Quốc và để Đài Loan tham gia đầy đủ vào cuộc chiến chống virus. Đừng để sự can thiệp chính trị không đúng chỗ của Trung Quốc ngăn cản cuộc chiến đoàn kết của thế giới chống lại virus", bà Ou nói thêm.
Đài Loan tham gia Đại hội đồng Y tế Thế giới (WHA), cơ quan ra quyết sách của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), với tư cách quan sát viên từ năm 2009 đến 2016 khi quan hệ hai bờ eo biển ấm lên. Tuy nhiên, Trung Quốc đã ngăn Đài Loan tiếp tục vai trò này tại WHO từ năm 2016, sau khi bà Thái Anh Văn, người từ chối công nhận chính sách "Một Trung Quốc", đắc cử.
Người phát ngôn cơ quan ngoại giao Đài Loan Joanne Ou. Ảnh: RTI.
Quyết định này khiến Đài Loan rất tức giận, cho rằng điều đó đã tạo ra khoảng trống nguy hiểm trong cuộc chiến toàn cầu chống Covid-19. Đài Loan đang tích cực vận động để được tham dự cuộc họp tháng này của WHA với tư cách quan sát viên, nhưng các nguồn tin chính quyền và ngoại giao nói rằng Trung Quốc sẽ phủ quyết động thái này.
Steven Solomon, quan chức phụ trách pháp chế của WHO, hôm qua cho biết WHO công nhận Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là "một đại diện hợp pháp của Trung Quốc" theo chính sách của Liên Hợp Quốc từ năm 1971, và vấn đề có cho Đài Loan tham dự hội nghị hay không sẽ được 194 quốc gia thành viên WHO thảo luận.
Tuy nhiên, theo bà Ou, quyết định năm 1971, theo đó Trung Quốc đại lục tiếp quản ghế của Đài Loan tại Liên Hợp Quốc, chỉ giải quyết vấn đề ai đại diện cho Trung Quốc, chứ không trao cho Trung Quốc đại lục quyền đại diện cho đảo Đài Loan trên trường quốc tế.
Trung Quốc tuyên bố nước này đã đại diện đầy đủ cho Đài Loan trên trường quốc tế và Đài Loan chỉ có thể tham gia WHO theo chính sách "Một Trung Quốc", điều chính quyền của bà Thái Anh Văn sẽ không chấp nhận.
Trong khi đó, Mỹ ủng hộ mạnh mẽ Đài Loan tham gia WHA với tư cách quan sát viên. Đây được coi là một vấn đề căng thẳng khác trong quan hệ Washington - Bắc Kinh, vốn đã bị phủ bóng những chỉ trích của chính quyền Trump về cách Trung Quốc và WHO ứng phó Covid-19.
Huyền Lê (Theo Reuters)