Chiều 16/11, phiên xét xử bà Dương Thị Bạch Diệp (tức Diệp Bạch Dương, 72 tuổi); cựu phó chủ tịch thường trực UBND TP HCM Nguyễn Thành Tài và 8 bị cáo về các sai phạm gây thiệt hại nghiêm trọng cho Nhà nước 186 tỷ đồng, bước vào phần xét hỏi.
Là người đầu tiên bị thẩm vấn, bà Diệp tiếp tục bác bỏ toàn bộ cáo trạng buộc tội lừa đảo trong việc hoán đổi nhà đất 57 Cao Thắng để lấy trụ sở Trung tâm ca nhạc nhẹ TP HCM - TTCNN 185 đường Hai Bà Trưng.
"Tôi là người mang tiếng lừa đảo nên hãy cho tôi được trình bày sự thật. Hàng loạt chứng từ trong vụ án này đã bị làm giả. Tôi không thế chấp nhà 57 Cao Thắng cho ngân hàng. Tôi bị ngân hàng gài bẫy...", bà Diệp nói. Bà cũng cho rằng không mua chuộc hay sử dụng các mối quan hệ để được hoán đổi tài sản như cáo buộc.
Bà Diệp cung cấp cho tòa 18 trang tài liệu và cho đây là chứng cứ chứng minh ngân hàng đã cấu kết với kế toán công ty của bà để làm giả hợp đồng. "Bí mật này nằm trong công ty hơn 10 năm. Tôi có đầy đủ bản chính các hợp đồng tín dụng liên quan đến khoản vay 67.000 lượng vàng. Tôi có ký giấy tờ nhận nhưng thực tế chưa nhận một lượng vàng nào", bà Diệp nói và cho rằng "hợp đồng bị ngân hàng đánh tráo về nghĩa vụ đảm bảo".
Chủ toạ Phạm Lương Toản yêu cầu bị cáo nộp các tài liệu này cho HĐXX, VKS để đánh giá chứng cứ. Tuy nhiên, nội dung các giấy tờ này chưa được công bố.
Bà Diệp sau đó trình bày nhiều nội dung đã nói trong lần ra tòa trước và một số việc bị cho là "không liên quan đến vụ án" nên chủ toạ Phạm Lương Toản lưu ý, cắt ngang. Chủ tọa cũng lưu ý luật sư, các bị cáo chỉ hỏi và trình bày những vấn đề mới chưa được làm rõ.
Bà Diệp Bạch Dương và luật sư tại toà chiều nay. Ảnh: Gia Bảo
Bị thẩm vấn sau đó, ông Nguyễn Thành Tài xin phép chỉ nói ngắn gọn trong vài phút. Cựu phó chủ tịch thành phố bị cáo buộc đã ký văn bản gửi các đơn vị liên quan có nội dung chấp thuận cho hoán đổi nhà đất 185 Hai Bà Trưng lấy 57 Cao Thắng.
Theo bị cáo, tại thời điểm chấp thuận chủ trương hoán đổi bản thân không nghĩ việc này là sai. Nhưng khi làm việc với cơ quan điều tra, ông mới nhận ra sai phạm.
Ông Tài cũng thừa nhận không được phân công phụ trách lĩnh vực quản lý tài sản Nhà nước, nhưng khi gặp trực tiếp Vy Nhật Tảo và xem đơn trình bày của Công ty Diệp Bạch Dương đã thấy phương án này có lợi cho thành phố. Với cương vị Phó chủ tịch, ông đã gặp Chủ tịch UBND TP HCM Lê Hoàng Quân xin ý kiến và được đồng ý cho hoán đổi.
"Tôi không thoái thác trách nhiệm mà chỉ xin HĐXX làm rõ, bởi sự việc xảy ra trong thời gian dài suốt 2 nhiệm kỳ", ông Tài nói. "Anh Quân đã đồng ý thì tôi sẽ thực hiện dựa theo kết quả cơ quan tham mưu. Mỗi bước thực hiện tôi có báo cáo với Chủ tịch TP HCM. Tới ngày tôi về hưu thì việc hoán đổi chỉ dừng lại ở chủ trương chứ chưa có việc dịch chuyển tài sản".
Tương tự, một số bị cáo nguyên là lãnh đạo, cán bộ các sở ngành đều thừa nhận, khi làm việc với cơ quan điều tra mới nhận thức được hành vi tham mưu cho lãnh đạo thành phố ký duyện và hoàn thành thủ tục hoán đổi là trái quy định.
Ngày mai toà tiếp tục thẩm vấn.
Ông Nguyễn Thành Tài. Ảnh: Gia Bảo
Theo cáo trạng, bà Diệp dùng giấy chứng nhận quyền sở hữu hợp pháp khu đất 57 Cao Thắng để làm căn cứ hoán đổi bất động sản 185 Hai Bà Trưng nhưng không bàn giao. Bà sau đó dùng giấy tờ khu đất này thế chấp cho Ngân hàng Agribank TP HCM vay 21.860 lượng vàng mà không thông báo cho ông Tảo biết.
Khi nhận trụ sở TTCNN TP HCM và giấy tờ, bà Diệp tiếp tục đem thế chấp cho Ngân hàng Phương Nam (đã sáp nhập Sacombank) vay 160 tỷ đồng. Việc này khiến Nhà nước mất quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất đối với tài sản 185 Hai Bà Trưng trị giá 352 tỷ đồng.
Lãnh đạo các sở ngành của TP HCM đã nhiều lần tổ chức họp lấy ý kiến về việc hoán đổi nhà đất với bà Diệp. Bà Diệp vẫn che giấu việc đã thế chấp khu đất 57 Cao Thắng cho ngân hàng, còn phía UBND TP HCM chưa từng yêu cầu bà này đưa ra bản chính giấy chứng nhận quyền sỡ hữu khu đất.
Được giao nhiệm vụ xem xét vấn đề này, ngày 5/3/2010, ông Nguyễn Thành Tài ký văn bản gửi các đơn vị liên quan có nội dung chấp thuận cho hoán đổi nhà đất 185 Hai Bà Trưng và 57 Cao Thắng.
Mấy tháng sau, khi UBND TP HCM đề nghị xác lập quyền sở hữu nhà nước tại địa chỉ 57 Cao Thắng cho TTCNN sử dụng thời gian lâu dài mới phát hiện tài sản này đã bị bà Diệp thế chấp ngân hàng. Thiệt hại của vụ án được xác định là 186 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Thành Tài (giữa) và các bị cáo tại toà. Ảnh: Gia Bảo
Trong lần ra toà hồi tháng 3, bà Diệp kêu oan và cùng luật sư đưa ra nhiều chứng cứ cho rằng chưa từng thế chấp nhà đất 57 Cao Thắng cho ngân hàng. Tuy nhiên, VKS cho rằng hồ sơ chứng cứ có đủ cơ sở xác định bị cáo phạm tội như cáo buộc, đề nghị mức án chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Ông Nguyễn Thành Tài, Vy Nhật Tảo (nguyên giám đốc Trung tâm ca nhạc nhẹ) bị đề nghị mức án 5-6 năm tù về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Các bị cáo còn lại bị đề nghị mức án từ 3 năm tù treo đến 6 năm tù về cùng hành vi.
Hải Duyên - Duy Bình