Tại buổi họp tổ, nhiều đại biểu cho rằng trước hết phải làm rõ chính sách pháp luật hiện hành cản trở thế nào đối với sự phát triển của thủ đô Hà Nội và tại sao thủ đô cũng là một đơn vị hành chính, cũng gặp phải những vấn đề như một số đô thị lớn, nhưng lại có tới 18 chính sách đặc thù, trong đó có việc giữ lại ngân sách vượt dự toán, quy định một số mức phí cao hơn nơi khác.
Đại biểu Nguyễn Văn Luật phân tích: "Tờ trình của Chính phủ nêu vấn đề Hà Nội muốn thu hút người tài nên xin phép được xét tuyển, thay vì thi tuyển như quy định của Luật công chức. Cách đặt vấn đề như vậy không hợp lý vì mục tiêu của Luật công chức là qua thi tuyển để lựa chọn đội ngũ cán bộ chất lượng, đáp ứng yêu cầu. Hà Nội là thủ đô thì càng phải gương mẫu trong thực hiện pháp luật".
Rất băn khoăn với việc thủ đô được hưởng tới 18 chính sách đặc thù, đại biểu Hoàng Văn Minh nói: "Trọng trách của những nhà làm luật là phải bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật. Với dự luật này, hàng rào pháp luật sẽ bị phá vỡ và rất có thể vỡ một lần thì sẽ có những lần tiếp theo. Người ta sẽ lách luật vì lợi ích riêng". Ông Minh đề nghị cần cân nhắc tới sự cần thiết phải ban hành luật thủ đô.
Dự thảo luật thủ đô cho phép Hà Nội được sử dụng toàn bộ khoản thu ngân sách trung ương vượt dự toán. Ảnh: Hoàng Hà. |
Đưa ra dẫn chứng rất cụ thể về đoạn vỉa hè ở 37 Hùng Vương bị lật lên, đào xuống nhiều lần trước dịp đại lễ Thăng Long, nhưng sau đó dư luận phản đối, đoạn vỉa hè vẫn dở dang cho đến nay, đại biểu Đinh Xuân Thảo thẳng thắn: "Năng lực quản lý điều hành của thành phố phải xem xét lại, chứ không thể đổ lỗi cho cơ chế chính sách".
Ủng hộ những ý kiến trên, đại biểu Nguyễn Văn Ba lên tiếng: "Chúng ta hãy thẳng thắn xem xét có cần ban hành luật thủ đô hay không? Cá nhân tôi cho rằng không cần thiết". Đại biểu Nguyễn Hồng Nhị thì lo ngại: "Nếu không cẩn thận, các địa phương với những đặc thù khác nhau cũng sẽ đòi ban hành luật riêng".
Là đại biểu thành phố Hà Nội, đại biểu Nguyễn Ngọc Đào cũng không đồng tình với một số chính sách đặc thù của thủ đô. "TP HCM, Đà Nẵng cũng đề nghị cho tăng mức phạt vi phạm hành chính để thu ngân sách thì sao? Về chương trình học, không thể bổ sung chương trình học riêng cho Hà Nội. Tôi ở Hà Nội thì học nhiều hơn, còn anh tỉnh lẻ thì học ít hơn. Hay nhập khẩu, không nên có quy định gây bất bình đẳng cho công dân".
Chia sẻ mối lo khi có luật thủ đô thì các địa phương cũng sẽ đề nghị có quy định đặc thù cho mình, nhưng Chủ tịch HĐND thành phố Hà Nội Ngô Thị Doãn Thanh ủng hộ việc ban hành luật. “Nếu không cho Hà Nội một quyền, một hành lang pháp lý thì đến một lúc nào đó sẽ rất khó khăn trong quản lý giao thông, do dân cư tăng rất nhanh. Tất nhiên thu phí chỉ là một biện pháp, ngoài ra cần đầu tư về hạ tầng”, bà Thanh nói.
Dự thảo luật thủ đô sẽ được thảo luận tại hội trường vào ngày 16/11 và dự kiến được thông qua vào kỳ họp sau.
Một số quy định của dự thảo gây tranh cãi: Khoản 3, điều 23 về quản lý giao thông vận tải: HĐND thành phố Hà Nội ban hành: a) Chính sách ưu tiên phát triển hệ thống giao thông vận tải hành khách công cộng, phương thức vận tải khối lượng lớn, hệ thống bến xe, bãi đỗ xe; b) Chính sách sử dụng các phương tiện giao thông cá nhân phù hợp với điều kiện kết cấu hạ tầng giao thông và yêu cầu quản lý của Thủ đô; c) Quy định thu phí lưu thông một số phương tiện giao thông ở nội thành nhằm hạn chế ùn tắc, tai nạn giao thông. Khoản phí thu được sử dụng để đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp các công trình giao thông trên địa bàn thủ đô. Khoản 2, điều 25 về bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội Áp dụng mức xử phạt tiền đối với một số hành vi vi phạm hành chính ở nội thành cao hơn mức xử phạt áp dụng chung cho cả nước trong lĩnh vực văn hóa, đất đai, môi trường, xây dựng, giao thông vận tải và cư trú. Khoản 2, 3, điều 26 về chính sách, cơ chế tài chính 2. Đối với ngân sách nhà nước, dự toán chi ngân sách của thủ đô được xác định trên cơ sở định mức phân bổ chi ngân sách cao hơn các địa phương khác làm cơ sở xác định tỷ lệ phân chia nguồn thu giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước. Thủ đô được sử dụng toàn bộ khoản thu ngân sách trung ương vượt dự toán, trừ các khoản thu thuế giá trị gia tăng hàng nhập khẩu, chênh lệch thu, chi của Ngân hàng nhà nước và các khoản thu không giao thủ đô quản lý thu hoặc các khoản thu không phát sinh trên địa bàn thủ đô nhưng hạch toán thu, nộp ở thủ đô, để đầu tư xây dựng, phát triển thủ đô. 3. HĐND thành phố Hà Nội quy định mức thu phí trong nội thành cao hơn mức thu áp dụng chung cho cả nước trong các lĩnh vực môi trường, giao thông vận tải nhằm đầu tư bảo vệ môi trường và xây dựng, cải tạo, nâng cấp các công trình giao thông. |
Hồng Khánh