Máy bay vận tải Shaanxi Y-8 của Quân Giải phóng Trung Quốc (PLA) sáng 12/6 tiếp cận Đài Loan, khiến hòn đảo điều tiêm kích phản lực chặn đường."Chúng tôi phát hiện máy bay Y-8 của đại lục bay về phía tây nam Đài Loan nên lập tức điều các tiêm kích phản lực chặn đường và phát cảnh báo qua vô tuyến", cơ quan phòng vệ Đài Loan cho biết trong thông cáo.
Cơ quan phòng vệ Đài Loan môt tả tình huống là "bình thường", khẳng định có quyền giám sát và kiểm soát mọi hoạt động trên vùng biển và không phận xung quanh hòn đảo.
Vận tải cơ PLA tiếp cận Đài Loan sau khi Viện Khoa học và Công nghệ Trung Sơn của hòn đảo phóng thử hai tên lửa từ huyện Đài Đông và căn cứ quân sự Cửu Bằng tại huyện Bình Đông hôm 11/6. Vụ thử nghiệm là một phần chương trình phát triển tên lửa nhằm tăng năng lực phòng thủ của Đài Loan trước đại lục.
Các tên lửa khác sẽ được thử trong vài ngày tới, ngư dân Đài Loan đã được cơ quan thủy sản của hòn đảo thông báo lịch phóng để tránh hoạt động gần khu vực thử nghiệm. Cơ quan phòng vệ của Đài Loan không tiết lộ tên của loại tên lửa, đồng thời không bình luận thông tin về các vụ phóng có thể diễn ra ngày 13-16/6 theo cảnh báo của cơ quan thủy sản.
Wang Ting-yu, một chính trị gia của đảng Dân chủ Tiến bộ, cho biết tên lửa được thử tại Cửu Bằng là Thiên Cung 3 với tầm bắn 200 km, được thiết kế để đánh chặn tên lửa dẫn đường của Trung Quốc đại lục. Tên lửa Thiên Cung 2 được phóng từ Đài Đông đóng vai trò mục tiêu."Tên lửa Thiên Cung 3 đánh trúng mục tiêu trong vụ thử nghiệm", Wang viết trên Facebook.
Bắc Kinh coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẽ sử dụng vũ lực nếu cần. PLA tổ chức nhiều cuộc tập trận đổ bộ chiếm đảo nhằm gây áp lực lên Đài Loan, buộc lãnh đạo Thái Anh Văn chấp nhận nguyên tắc"một Trung Quốc" mà bà từ chối khi nhậm chức năm 2016.
Vụ thử tên lửa mới nhất diễn ra hai tháng sau khi Đài Loan thử tên lửa hành trình Vân Phong trong khoảng 5-23/4 tại căn cứ Cửu Bằng. Tên lửa Vân Phong có tầm bắn 1.500 km. Vân Phong được Viện Khoa học và Công nghệ Trung Sơn bí mật phát triển do Washington lo ngại tên lửa có thể khiến Bắc Kinh giận dữ.
Chương trình phát triển tên lửa Vân Phong lần đầu được biết đến hồi tháng 12/2012, được cho là bắt đầu từ sau khủng hoảng eo biển Đài Loan 1996. Bắc Kinh khi đó cho thử tên lửa gần Đài Loan để cảnh báo ý định ly khai của lãnh đạo hòn đảo.
Thiên Cung 3 là hệ thống phòng thủ khu vực thế hệ 3 do Viện Khoa học và Công nghệ Trung Sơn phát triển nhằm đánh chặn tên lửa đạn đạo chiến thuật. Tổ hợp Thiên Cung 3 gồm tên lửa, ống đựng và các đơn vị điều khiển hỏa lực.
"Hệ thống có thể đánh chặn tiêm kích hiệu suất cao, tên lửa hành trình, tên lửa chống radar và tên lửa đạn đạo tầm ngắn, có thể tấn công nhiều mục tiêu cùng lúc. Hệ thống được thế kế để khẩu đội độc lập vận hành hoặc dưới sự chỉ đạo của các đơn vị cấp cao hơn", Viện Khoa học và Công nghệ Trung Sơn cho biết.
Nguyễn Tiến (Theo SCMP)