Cách đó hơn 15 km, Ernesto Fazzalari, kẻ có sở thích tập bắn vào đầu nạn nhân, sống trong một nơi ẩn náu rộng chỉ 10 m2. Khi nhà chức trách tới tìm y vào năm 2004, Fazzalari, trùm mafia bị truy nã gắt gao thứ hai Italy, chỉ sau Matteo Messina Denaro, thủ lĩnh băng Cosa Nostra vùng Sicily, đã trốn thoát qua một đường hầm bí mật dưới bồn rửa trong nhà bếp.
Trước khi bị bắt vào năm 2016, Fazzalari đã sống 20 năm ẩn dật ở vùng núi Calabria, tây nam Italy, nơi băng đảng mafia 'Ndrangheta suốt hàng thập kỷ qua đã thiết kế và xây dựng nên hàng loạt "thành phố" phức tạp bên dưới các ngôi làng.
Các "thành phố ngầm" này gồm nhiều boongke được ngụy trang tinh vi, kết nối bằng các đường hầm chằng chịt tưởng chừng như vô tận, dẫn tới vô số lối thoát ẩn trong hệ thống cống rãnh hay giữa lòng sông cạn.
Các đặc nhiệm Cacciatori thực hiện một nhiệm vụ trong đêm ở Calabria hồi tháng 6/2016. Ảnh: Guardian.
Để "hun lũ chuột ra khỏi hang", nhà chức trách Italy đã thành lập một đơn vị quân đội đặc biệt, gồm những binh sĩ tinh nhuệ được đào tạo bài bản mang tên Biệt đội Carabinieri Heliborne, hay "Cacciatori" (Thợ săn).
Cacciatori trong 25 năm qua đã bắt gần 300 tên tội phạm lẩn trốn. Những chiếc cốc chúng từng sử dụng hiện được trưng bày trong một căn phòng tại trụ sở Cacciatori, tượng trưng cho cúp thành tích. Cacciatori cũng góp công phát hiện ra 400 hầm ngầm, thứ mà các nhà điều tra mô tả là "tác phẩm của công nghệ kỹ thuật cao cấp".
Cacciatori được thành lập năm 1991 với mục tiêu chống lại nạn bắt cóc vốn đang lan rộng khắp Calabria lúc bấy giờ. "Nhưng qua thời gian, hiện tượng này gần như biến mất. Thay vào đó, một mối đe dọa mới hình thành. Các ông trùm mafia 'Ndrangheta cũ trỗi dậy ngày càng mạnh mẽ và táo tợn hơn", thiếu tá Carmelo Aveni, chỉ huy Cacciatori, giải thích.
Từng bị mafia vùng Sicily và Campania chế giễu, băng 'Ndrangheta giờ đây trở thành băng nhóm tội phạm quyền lực nhất Italy với khối tài sản khổng lồ. Một nghiên cứu của Viện Demoskopita năm 2013 ước tính sức mạnh tài chính của 'Ndrangheta còn lớn hơn cả Ngân hàng Deutsche và McDonald gộp lại, với doanh thu hàng năm đạt hơn 58 tỷ USD.
Theo các nhà điều tra, bí quyết thành công của 'Ndrangheta nằm ở sự gắn kết sâu sắc. Những ông trùm hiếm khi từ bỏ các ngôi làng hẻo lánh của mình dù điều hành hàng loạt đường dây toàn cầu trị giá hàng triệu USD. Để tự bảo vệ, họ xây dựng các đường hầm thoát hiểm ngay dưới nhà riêng, các hầm ngầm trên núi và các điểm trú ẩn an toàn nằm sâu trong rừng, nơi chỉ có thể tới bằng cách đi bộ.
"Nếu muốn bắt chúng, chúng tôi phải cần đến những binh sĩ được đào tạo tốt, có thể leo lên các ngọn núi dốc đứng, thả mình xuống khe núi, nhảy khỏi trực thăng đang di chuyển, có khả năng chịu đói rét trong nhiều ngày và vẫn phải theo dõi sát mọi chuyển động của mục tiêu", Aveni cho hay. "Và họ phải làm mọi thứ trong bóng tối bởi chúng tôi thường chỉ làm việc khi màn đêm đã buông xuống".
Trong những lần thực hiện nhiệm vụ ban đêm, đặc nhiệm Cacciatori được trang bị súng máy, kính nhìn đêm và áo chống đạn.
"Thoạt nhìn, nhà của những ông trùm hoàn toàn bình thường", Aveni nói. "Mọi thứ đều khiến bạn tin rằng không thể có đường hầm hoặc hầm ngầm bên dưới. Sau đó, bạn bắt đầu kiểm tra mọi ngóc ngách trong ngôi nhà, từ các bức tường, sàn nhà, đến cầu thang hay thậm chí là lò nướng pizza đều có thể dẫn tới một đường hầm. Chúng tôi thậm chí còn tìm thấy những bức tường gắn thiết bị điện, chỉ cần ấn nút, tường sẽ di chuyển".
"Những đường hầm dưới lòng đất rất hẹp", Aveni mô tả. "Muốn di chuyển, họ phải đi như rắn. Mốt số đường hầm dài tới 300 m và thường dẫn tới hệ thống cống liên kết với các ngôi nhà khác".
Hầm trú ẩn của Fazzalari ở công viên quốc gia Aspromonte có TV, điều hòa, máy tính, vũ khí cùng ảnh các vị thánh và chân dung ca sĩ Madonna. Cacciatori thỉnh thoảng còn tìm thấy những cuốn sách luật hình sự Italy. Các ông trùm mafia thường nghiên cứu chúng trước khi bị xét xử.
Danh sách thành viên băng đảng 'Ndrangheta thường xuyên được cập nhật, đôi khi là hàng tháng. Những ông trùm bị bắt sẽ ngay lập tức có người kế nhiệm, thường là con trai, cháu trai hay thậm chí các bà vợ.
Các đặc nhiệm Cacciatori đột phá đường hầm bí mật trong bếp tại nơi ẩn náu của một thành viên băng đảng ở Calabria hồi năm 2016. Ảnh: Guardian.
Không phải tất cả thành viên mafia đều sử dụng đường hầm hay hầm trú ẩn. Một số lợi dụng chính môi trường xung quanh làm "tấm khiên" cho mình. Girolamo Facchineri, 53 tuổi, bị bắt hồi tháng 3/2018, sau khi trốn trong một nơi trú ẩn trên núi, ẩn giữa những khu rừng rậm của Cittanova.
Nơi này được ngụy trang hoàn hảo giữa thảm thực vật và phải mất 40 phút đi bộ qua những con đường mòn dốc và băng qua hàng loạt con sông bằng xe địa hình mới tới nơi. Facchineri sống một mình ở đó trong hai năm, làm bạn với chó sói và lợn rừng.
Liệu có đáng không khi bạn liều mạng xây đế chế trị giá hàng trăm triệu đô nhưng lại phải sống chui lủi như một con chuột? Theo các nhà điều tra, chính suy nghĩ này đã mang đến sức mạnh cho 'Ndrangheta.
"Việc hy sinh cuộc sống của một người cho sự phát triển của một gia tộc tội phạm có hai tác dụng", Nicola Gratteri, công tố viên trưởng thành phố Catanzaro, nói. "Một mặt, thủ lĩnh gửi thông điệp tới các đối thủ, những kẻ có thể lợi dụng lúc ông ta vắng mặt để giành quyền kiểm soát, rằng 'Ta vẫn ở đây, ta vẫn nắm quyền'. Mặt khác, nó cũng gửi thông điệp tới cơ quan điều tra rằng 'Ta vẫn ở đây và các người không thể bắt ta'".
Sau một chiến dịch dài trong đêm để đến được nơi trú ẩn của Facchineri, Cacciatori mở cuộc đột kích lúc bình minh, khi ông trùm đang pha cà phê sáng. "Lúc chúng tôi phá cửa xông vào, hắn đang ngồi trên ghế, thưởng thức ly espresso", một thành viên Cacciatori tham gia chiến dịch hồi năm 2016 nhớ lại. "Hắn khen ngợi chúng tôi, nói rằng chúng tôi rất có năng lực khi xác định được vị trí của hắn".
Danh sách những thành viên băng đảng mafia bị bắt từ năm 1992 tại trụ sở của Cacciatori ở thành phố Vibo Valentia, vùng Calabria. Ảnh: Guardian.
Vũ Hoàng (Theo Guardian)