Ngày 19/5, Sở Tài nguyên Môi trường Đà Nẵng (Sở TN&MT) đã phản hồi thông tin liên quan đến việc doanh nghiệp Trung Quốc đang sở hữu, "núp bóng" sở hữu và thuê đất tại các vị trí trọng yếu về quốc phòng, an ninh, thuộc khu vực biên giới biển trên địa bàn. Cơ quan này dẫn Luật Đất đai, khẳng định "thành phố không giao đất, cho thuê đất và cho phép nhận quyền sử dụng đất đối với các cá nhân là người nước ngoài".
Về phản ánh "7 doanh nghiệp có yếu tố Trung Quốc sở hữu một số lô đất ven biển và thuê đất 50 năm" trên địa bàn, Sở TN&MT Đà Nẵng cho hay trong số này 2 doanh nghiệp đã chuyển nhượng hết các lô đất sử dụng trước đây cho cá nhân, tổ chức trong nước; 4 doanh nghiệp 100% vốn trong nước. Trong đó Công ty TNHH Thương mại - Du lịch và dịch vụ V.N. Holiday từng chuyển nhượng, mua lại từ các cá nhân, doanh nghiệp Việt Nam để sở hữu 20 lô đất ở dải đất ven tường rào sân bay quân sự Nước Mặn.
Ông Tô Văn Hùng - Giám đốc Sở TN&MT Đà Nẵng, xác nhận 20 lô đất nêu trên trước đây "có người Trung Quốc góp vốn", nhưng đến tháng 3/2020 doanh nghiệp liên quan chuyển thành 100% vốn trong nước. Hiện khu vực này nhiều khách sạn, nhà hàng đã được xây dựng. "Các doanh nghiệp đã chuyển nhượng vốn và hoàn toàn không có cá nhân người nước ngoài. Với các lô đất vị trí trọng yếu về quốc phòng thì khi xây dựng, doanh nghiệp phải lấy ý kiến của cơ quan có thẩm quyền", ông Hùng nói thêm.
Khu đất 20 ha của Công ty Silver Shoes Hoàng Đạt đã xây dựng casino và hai toà nhà cao tầng đối diện với Sân bay quân sự Nước Mặn. Ảnh: Nguyễn Đông.
Với việc sử dụng đất của Công ty liên doanh du lịch và giải trí quốc tế Silver Shoes Hoàng Đạt (một trong số 7 doanh nghiệp nêu trên), Sở TN&MT Đà Nẵng xác nhận doanh nghiệp này được thuê 20 ha đất sản xuất kinh doanh với thời hạn thuê đến 21/6/2056 để đầu tư Khu du lịch và giải trí quốc tế (Casino). "Việc sử dụng đất của Công ty Hoàng Đạt thực hiện theo đúng quy định pháp luật", đại diện Sở TN&MT cho hay.
Trước đó, trong văn bản trả lời kiến nghị của cử tri, Bộ Quốc phòng thông tin Công ty liên doanh du lịch và giải trí quốc tế Silver Shoes Hoàng Đạt được thành phố Đà Nẵng cho thuê 20 ha đất, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp ngày 21/3/2017. Vị trí khu đất cấp nằm ven biển, đối diện với sân bay quân sự Nước Mặn và công trình do công ty này xây dựng đã hoạt động nhiều năm nay.
Về thông tin 2 trường hợp người Trung Quốc và người Đài Loan, từ năm 2011 đến 2015 đã đầu tư tiền cho 8 người trong nước mua 84 lô đất ở Đà Nẵng, lãnh đạo Sở TN&MT Đà Nẵng cho hay cơ quan chức năng "đang rà soát".
Một vệt đất cạnh hàng rào Sân bay quân sự Nước Mặn. Ảnh: Nguyễn Đông.
Để hạn chế tình trạng người nước ngoài "núp bóng" sở hữu và thuê đất, Sở TN&MT Đà Nẵng cho rằng các cấp có thẩm quyền phải rà soát quy định pháp luật liên quan (Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở...), để đảm bảo tính thống nhất và chặt chẽ trong giải quyết hoạt động đầu tư có yếu tố nước ngoài.
Theo cơ quan này, công tác giao đất, cho thuê đất, quản lý hoạt động xây dựng phải đảm bảo phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch phân khu và chi tiết... "Đặc biệt là phải lấy ý kiến các bộ, ngành đối với khu vực ven biển, khu vực cần đảm bảo an ninh quốc phòng theo đúng quy định", Sở TN&MT Đà Nẵng nêu.
Ông Nguyễn Bá Sơn - Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TP Đà Nẵng, nhìn nhận việc một số doanh nghiệp có yếu tố Trung Quốc đầu tư đất ở các vị trí trọng yếu ven biển do "kẽ hở của Luật Đất đai". "Họ nhờ người Việt đứng tên, sau đó thành lập công ty và góp cổ phần để được sở hữu đất đai. Việc này chắc chắn sẽ phải điều chỉnh. Chúng tôi chờ sửa đổi Luật Đất đai để nêu ý kiến", ông Sơn nói.
Theo ông Đào Trung Chính - Phó tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ Tài nguyên Môi trường), pháp luật hiện nay cấm người nước ngoài mua đất tại Việt Nam, chỉ được mua nhà ở. Tuy nhiên, nhà đầu tư Trung Quốc mua cổ phần doanh nghiệp trong nước không thể hiện bằng đất mà thể hiện bằng giá trị, nên họ chỉ tuân thủ các quy định về mua bán phần vốn doanh nghiệp.
Ngoài ra, Luật Đất đai nêu rõ, nhà đầu tư sở hữu vốn doanh nghiệp qua kênh mua cổ phần, khi muốn sở hữu đất đai vẫn phải làm các thủ tục cấp chứng nhận quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, ông Chính thừa nhận "việc yêu cầu nhà đầu tư thực hiện điều này giữa Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Tài nguyên Môi trường còn lúng túng".
Đại diện Tổng cục Quản lý đất đai cho hay, qua kiểm tra, Tổng cục không phát hiện cá nhân là người Trung Quốc đứng tên sử hữu đất. Trường hợp người Trung Quốc không đứng tên thì "rất khó thu hồi đất".
Nếu doanh nghiệp hoạt động theo đúng Luật Đầu tư thì "cũng không thể thu hồi giấy phép của họ", vì trước đó các cơ quan chức năng đã xem xét, có ý kiến để cấp giấy phép cho doanh nghiệp. "Nếu cho rằng có việc người nước ngoài núp bóng người Việt để sử dụng đất thì cơ quan chức năng phải vào cuộc, vì đây là một vụ án hình sự, sau đó việc thu hồi được hay không do tòa án phán quyết", ông Chính nói.
Nhiều nhà hàng, khách sạn đã xây dựng trên vệt đất dọc sân bay quân sự Nước Mặn. Ảnh: Nguyễn Đông.
Trả lời kiến nghị của cử tri mới đây, Bộ Quốc phòng cho biết, từ năm 2011 đến 2015, khu vực biên giới biển của Đà Nẵng có 134 lô, một thửa đất liên quan đến cá nhân, doanh nghiệp người Trung Quốc. Các cá nhân, doanh nghiệp này đang sở hữu, "núp bóng" sở hữu và thuê của UBND TP Đà Nẵng các lô và thửa đất nằm tại vị trí: Dọc khu đô thị ven biển; ven tường rào sân bay Nước Mặn, đường Hoàng Sa, Võ Nguyên Giáp, thuộc phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn; khu đô thị các phường Phước Mỹ, Thọ Quang, quận Sơn Trà.
Theo Bộ Quốc phòng, cử tri có cơ sở khi cho rằng việc cấp chứng nhận quyền sử dụng 21 lô đất cho người Trung Quốc là "đáng ngại". Thủ tướng đã chỉ đạo các bộ, ngành và UBND TP Đà Nẵng làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân và xử lý theo pháp luật.
Trước đó tháng 9/2019, Sở TN&MT Đà Nẵng từng ra thông cáo việc các cá nhân Trung Quốc góp vốn vào doanh nghiệp để nhận chuyển nhượng quyền sử dụng 21 lô đất trên địa bàn thành phố là "đúng pháp luật". Trong đó, có một lô diện tích 20 ha tại phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn. Vị trí 20 lô đất còn lại là khai thác quỹ đất 25 m dọc tường rào sân bay Nước Mặn.
Theo đại tá Trương Chí Lăng, nguyên Chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy Quân sự thành phố Đà Nẵng, sân bay quân sự Nước Mặn có vai trò quan trọng về phòng thủ của Đà Nẵng.