Độ hai tuần trước, một người bạn là nhiếp ảnh gia ở Đà Lạt của tôi chia sẻ một bức ảnh với đôi dòng ngắn ngọn: Từ nay không được nhìn thấy dãy Langbiang từ góc nhìn này nữa rồi.
Đó là chuyện một tòa nhà khách sạn, nhà hàng được xây dựng trong Đồi Cù xây lên cao đã che khuất ngọn Langbiang. Từ lúc công trình được xây dựng, đứng từ bờ hồ Xuân Hương, quảng trường Lâm Viên, người dân và du khách không còn nhìn thấy ngọn núi thiêng nữa.
Nhiều lần đến Đà Lạt chơi, tôi thoải mái chạy xe mà không sợ lạc vì những công trình kiến trúc biểu tượng của thành phố này có tính chất định vị. Tháp của trường Cao đẳng Sư Phạm, tháp chuông của Nhà thờ Con gà... nhô cao, huyền ảo trong sương mù... nhưng dễ thấy. Du khách cứ nhìn về hướng đó, sẽ biết mình đang ở nơi nào.
Bây giờ, tỉnh Lâm Đồng đang cân nhắc xây công trình lớn khu vực Dinh tỉnh trưởng. Mấy năm nay, chuyện giữ gìn, bảo tồn hay xây công trình mới ở đồi Dinh tỉnh trưởng gây tranh luận khá nhiều. Các công trình khác ở Đà Lạt cũng gây tranh luận.
Tôi không dám nói là đúng hay sai, bởi ai cũng có lý lẽ riêng. Nhưng vấn đề tôi quan tâm là tại sao mọi sự thay đổi về kiến trúc, quy hoạch ở Đà Lạt khiến nhiều người quan tâm đến thế? Hỏi một vài người thì họ cho rằng Đà Lạt thay đổi quá nhiều, từ khí hậu đến cảnh quanh. Một số người khác ủng hộ cái mới lại đặt câu hỏi: Chẳng lẽ để Đà Lạt cũ kỹ mãi?
Theo tôi, Đà Lạt đang loay hoay khẳng định chính mình. Thế mạnh của Đà Lạt là gì? Là làm nông nghiệp, trồng hoa, rau củ xứ lạnh hay làm du lịch? Nếu làm nông, Đà Lạt phải đánh đổi cảnh quan, rừng... lấy chỗ làm nhà kính.
Nếu làm du lịch, làm thế nào để thu hút du khách đến đây? Công trình kiến trúc cũ, mang tính lịch sử hay du khách đến đây để tận hưởng các dịch vụ sang trọng, để ngắm nhìn và nghe rừng thông reo hay để ngắm các tòa nhà đồ sộ, hiện đại như ở Hà Nội, Sài Gòn, Đà Nẵng đang có?
Thiên nhiên và khí hậu của Đà Lạt như một vóc gấm lụa là hiếm hoi của nước ta. Súc lụa ấy đã được người Pháp đo ni và may thành một chiếc áo đẹp. Nhưng hiện tại nó đã quá chật trước sự phát triển.
Trước chủ trương mở rộng Đà Lạt, tôi nghĩ tại sao chúng ta không quy hoạch bài bản, rồi xây những công trình mới ở một khu mới hơn? Đó cũng là động lực để phát triển cho khu vực mới, vừa thiết kế một tour du lịch liên vùng, giữa cái hiện đại và cổ kính trong lòng rừng núi.
Đà Lạt hiện tại đã bị nén quá chật chội rồi.
Trần Hùng
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.