Sau ba ngày xét xử và nghị án, TAND Hà Nội tuyên phạt ông Trần Phương Bình, 63 tuổi, cựu Tổng giám đốc Ngân hàng Đông Á (DAB) mức án trên vì tội Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, theo khoản 4 điều 206 Bộ luật Hình sự.
Tổng hợp chung với hai án chung thân trong các vụ án trước (đều liên quan sai phạm dẫn tới thất thoát tiền của DAB), mức án ông Bình phải thi hành là chung thân.
Cùng tội danh, bà Nguyễn Thị Kim Xuyến, 64 tuổi, cựu Phó tổng giám đốc DAB, bị phạt 11 năm tù. Tổng hợp với hình phạt 30 năm tù trong vụ án đầu tiên, bà Xuyến bị phạt 30 năm tù (mức án tối đa của hình phạt tù có thời hạn).
Ông Bình, bà Xuyến đều có đơn xin xét xử vắng mặt với lý do sức khỏe và được HĐXX chấp nhận. Tại các biên bản hỏi cung được chủ tọa Trần Thị Tâm công bố trong ngày xét xử đầu tiên, hai bị cáo đều thừa nhận hành vi, mong nhận được mức án khoan hồng.
Ông Trần Phương Bình trong phiên xét xử ngày 23/6/2020 tại TAND TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần
Hành vi phạm tội bị HĐXX đánh giá "đặc biệt nghiêm trọng", các bị cáo khi thực hiện hành vi phạm tội đều có đủ năng lực, nhận thức, biết rõ quy trình thủ tục đảm bảo điều kiện cấp tín dụng cho khách hàng song vẫn bỏ qua việc thẩm định, không thực hiện đúng thủ tục đăng ký giao dịch đảm bảo, để Công ty An Phát được giải ngân các khoản tín dụng rất lớn.
Tám bị cáo còn lại bị tuyên phạt mức án 24 tháng tù treo đến 5 năm tù. Trong đó, cựu Giám đốc Công ty An Phát Phan Thúy Mai bị tuyên phạt 5 năm tù, bồi thường gần 76 tỷ đồng cho DAB. Năm 2018, bà Mai bị TAND cấp cao tại Hà Nội phạt 13 năm tù vì chiếm đoạt 2 đất nền biệt thự trị giá hơn 30 tỷ đồng của Công ty An Phát, đi cầm cố, lấy tiền chi tiêu cá nhân. Tổng hợp hình phạt, bà Mai phải chấp hành 18 năm tù.
Trong vụ án này, bà Mai bị quy kết sử dụng các tài liệu giả chữ ký của cổ đông để thế chấp tài sản. Bị cáo lợi dụng mối quan hệ thân thiết với Trần Phương Bình và Nguyễn Thị Kim Xuyến nên vận động hai người này chỉ đạo chi nhánh DAB Hà Nội giải ngân nhanh, sai quy định, bản án nêu.
Ngoài ra, HĐXX cũng tuyên buộc Công ty An Phát bồi thường 108 tỷ đồng cho DAB; 124 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tang vật vụ án, được tuyên trả lại cho Công ty An Phát, song tiếp tục được tạm giữ để đảm bảo thi hành cho khoản tiền 108 tỷ đồng mà An Phát buộc phải bồi thường cho DAB.
Các bị cáo trong phiên tòa ngày 16/6. Ảnh: Danh Lam
Tại tòa, các bị cáo thừa nhận hành vi, xin hưởng hình phạt nhẹ do không có động cơ vụ lợi, thực tế không hưởng lợi. Hơn nữa, DAB về bản chất không gánh thiệt hại, do giá trị tài sản đảm bảo rất lớn.
Đại diện Công ty An Phát, được xác định là bên liên quan, cho rằng về thực chất công ty là "bị hại", do bị mất quyền quản lý, sử dụng 124 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hậu quả của các hành vi sai phạm.
Do bị cáo Mai đã sử dụng 108 tỷ đồng vay được từ DAB để chi hoạt động công ty, đại diện An Phát xin bồi thường đầy đủ số tiền này để lấy lại quyền sử dụng đất và tiếp tục hoạt động kinh doanh, đầu tư đang bị ngưng trệ.
Nhất trí với quan điểm trên, ngoài phần mức án với các bị cáo, VKS đề nghị HĐXX tuyên trả lại quyền sử dụng 124 phần đất này cho công ty An Phát, đồng thời miễn trách nhiệm bồi thường cho bốn cựu nhân viên DAB chi nhánh Hà Nội.
Bản án xác định, từ năm 2007 đến 2014, ông Bình, bà Xuyến cùng một số nhân viên ở Ngân hàng Đông Á chi nhánh Hà Nội có nhiều sai phạm khi xét duyệt hồ sơ tín dụng cho Công ty An Phát, Công ty CP Đầu tư xây dựng và Thương mại Tràng An, Công ty TNHH Star Hair. Từ lỗ hổng này, ba doanh nghiệp trên được vay số tiền đặc biệt lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng.
Ông Bình chỉ đạo chi nhánh Hà Nội giải ngân nhanh các khoản vay, bỏ qua quy trình thẩm định với Công ty An Phát. Sau khi vay 184 tỷ đồng, bà Mai chi 108 tỷ để đầu tư dự án bất động sản tại ngoại thành Hà Nội, còn lại trả nợ ngân hàng.
Bà Mai sử dụng các tài sản chưa đủ tính pháp lý để thế chấp đảm bảo các khoản vay và thậm chí còn dùng biên bản họp hội đồng quản trị giả để giao dịch vay vốn ngân hàng. Hậu quả, bà Mai cùng Công ty An Phát mất khả năng chi trả, gây thiệt hại cho Ngân hàng Đông Á chi nhánh Hà Nội 184 tỷ đồng.
Thanh Lam