"Tôi vừa gặp Wayne Gretzky, 'Người vĩ đại' trong làng khúc côn cầu. Tôi nói 'Wayne, sao ông không tranh cử thủ tướng Canada, sớm sẽ được đổi thành thống đốc Canada. Ông sẽ thắng dễ dàng, thậm chí không cần phải vận động'", Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump viết trên mạng xã hội Truth Social ngày 25/12.
Ông Trump thêm rằng Gretzky, 63 tuổi, không mấy quan tâm đến chính trường. Tuy nhiên, Tổng thống đắc cử Mỹ vẫn cho rằng "người dân Canada nên bắt đầu một phong trào Lựa chọn Wayne Gretzky" và "sẽ rất thú vị để theo dõi".
"Không chỉ là một huyền thoại khúc côn cầu, ông ấy còn là biểu tượng văn hóa giúp người dân Canada đoàn kết", David O'Brien, sử gia về thể thao Canada, nhận định. "Nếu quyết định tranh cử, ông ấy sẽ nhận được sự hậu thuẫn rộng rãi".
Cựu sao khúc côn cầu Wayne Gretzky tại một buổi tập luyện ở Winnipeg, tỉnh Manitoba, Canada hồi tháng 10/2016. Ảnh: CBC
Gretzky sinh năm 1961 tại Brantford, tỉnh Ontario và bộc lộ tài năng khúc côn cầu từ sớm. Theo Sportshall, ông bắt đầu sự nghiệp ở tuổi 15, tham gia giải đấu dành cho lứa tuổi thiếu niên Ontario Hockey League. Năm 16 tuổi, Gretzky gia nhập đội Edmonton Oilers và thi đấu tại Giải khúc côn cầu quốc gia (NHL) một năm sau đó.
NHL là giải đấu danh tiếng gồm 32 đội, trong đó 25 đội đến từ Mỹ và 7 đội đến từ Canada. Gretzky giúp Edmonton Oilers 4 lần giành cúp vô địch NHL, lần đầu tiên vào năm 1984. Ông sau đó được chuyển nhượng thi đấu cho các đội ở Mỹ và giải nghệ năm 1999.
Gretzky đoạt hàng loạt danh hiệu và thiết lập nhiều kỷ lục, trong đó có ghi điểm nhiều nhất, kiến tạo nhiều nhất. Ông trở thành biểu tượng của khúc côn cầu Canada và là một trong những vận động viên được yêu thích nhất tại nước này. Năm 2000, Gretzky được đưa vào Đại sảnh Danh vọng Khúc côn cầu, bảo tàng vinh danh vận động viên bộ môn ở thành phố Toronto, Ontario.
Gretzky trở thành huấn luyện viên, đại sứ khúc côn cầu, dẫn dắt đội tuyển Olympic Canada năm 2002 giành huy chương vàng đầu tiên trong nửa thế kỷ. Ông trở lại làm phó chủ tịch Edmonton Oilers năm 2016 rồi nghỉ việc năm 2021, "do ảnh hưởng từ đại dịch và những thay đổi khác trong cuộc sống".
Gretzky thỉnh thoảng xuất hiện cạnh một số chính trị gia, như lãnh đạo đảng Bảo thủ Stephen Harper khi ông tái tranh cử thủ tướng năm 2015, và luôn tránh tham gia vào các tranh luận mang tính đảng phái. Gretzky cho biết ông cũng từng ăn trưa với cựu thủ tướng Pierre Trudeau của đảng Tự do, người bố quá cố của đương kim Thủ tướng Justin Trudeau.
Gretzky có hai quốc tịch Mỹ và Canada. Ông được biết đến là người ủng hộ nhiệt thành ông Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm nay.
Bài đăng về Gretzky của ông Trump gây phản ứng trái chiều. Nhiều người hâm mộ Gretzky thích thú với kịch bản này, số khác chỉ trích cựu sao khúc côn cầu vì có quan hệ mật thiết với ông Trump.
Gretzky cùng gia đình từng đến dinh thự riêng Mar-a-Lago của ông Trump hồi tháng 11 dự tiệc mừng đắc cử. Hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy ông Gretzky còn đội mũ có dòng chữ "Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại", khẩu hiệu tranh cử của ông Trump.
"Gretzky từng là hình mẫu về chuẩn mực và gia đình nhưng giờ đây tôi không còn nghĩ ông là một trong những người vĩ đại ở trên và ngoài sân băng nữa", một tài khoản viết.
Tổng thống đắc cử Donald Trump tại sự kiện ở Phoenix, bang Arizona ngày 22/12. Ảnh: AP
Hiện chưa rõ mức độ nghiêm túc của ông Trump. Quan hệ Mỹ và Canada gần đây căng thẳng, sau khi ông Trump cuối tháng 11 dọa áp thuế 25% với Canada nếu nước này không siết chặt kiểm soát ma túy và dòng người di cư vượt biên trái phép vào Mỹ. Ông Trump còn nhiều lần đùa rằng Thủ tướng Canada Justin Trudeau là "thống đốc bang thứ 51 của Mỹ".
Sau gần 10 năm nắm quyền, sự ủng hộ dành cho Thủ tướng Trudeau giảm xuống còn 33% trong thăm dò hồi tháng 9. Lãnh đạo đảng Tự do đang đối mặt sức ép từ chức để bầu cử sớm, thay vì chờ đến tháng 10/2025. Đảng Bảo thủ hiện dẫn trước đảng Tự do hơn 20 điểm phần trăm trong khảo sát.
Tên Gretzky lẽ ra không nên được đề cập trong tình huống hiện tại, nhưng ông Trump lại làm vậy. Việc nhắc đến một biểu tượng của làng thể thao khiến quan hệ ngoại giao song phương vốn đã phức tạp giờ đây liên quan cả yếu tố văn hóa, Newsweek bình luận.
Nhưng cựu sao khúc côn cầu dường như vẫn không mấy quan tâm đến chính trường Canada.
"Wayne vô cùng vinh dự khi nhận được sự tôn trọng của mọi người, nhưng ông ấy chỉ là một người mê khúc côn cầu, không phải chính trị gia", một nguồn tin thân cận với Gretzky nói, phản hồi về bài đăng của ông Trump.
Như Tâm (Theo First Post, CBC, Newsweek)