Thông báo từ Trung tâm Carter, tổ chức từ thiện do hai vợ chồng cựu đệ nhất phu nhân thành lập, cho biết bà Rosalynn Carter đã "ra đi thanh thản với gia đình bên cạnh" vào ngày 19/11.
Cựu đệ nhất phu nhân Mỹ Rosalynn Carter phát biểu tại quốc hội Mỹ hồi năm 2011. Ảnh: AFP
"Rosalynn là đối tác bình đẳng của tôi trong mọi việc tôi từng đạt được", cựu tổng thống Jimmy Carter nói trong tuyên bố. "Bà ấy đã cho tôi những hướng dẫn và động viên sáng suốt khi tôi cần. Chừng nào Rosalynn còn ở trên thế giới, tôi luôn biết vẫn có ai đó yêu thương và ủng hộ mình".
Hồi tháng 5, bà Carter bị chẩn đoán mắc chứng mất trí nhớ. Bà được chăm sóc cuối đời tại nhà riêng ở thành phố Plains, bang Georgia, từ hôm 17/11.
Trong suốt sự nghiệp chính trị của cựu tổng thống Jimmy Carter, vợ ông thường xuyên là trung tâm trong các chiến dịch tranh cử. Khi còn ở Nhà Trắng, từ năm 1977 đến 1981, bà Rosalynn Carter nổi tiếng là một đệ nhất phu nhân có nhiều ảnh hưởng tới chính sách.
"Bà ấy đã tham dự các cuộc họp nội các và các cuộc họp giao ban quan trọng, thường xuyên đại diện cho Tổng thống trong các dịp nghi lễ và đóng vai trò sứ giả riêng của tổng thống ở các nước Mỹ Latin", theo trang web Nhà Trắng.
Sau khi rời Nhà Trắng, bà và chồng đã nỗ lực thúc đẩy các vấn đề nhân quyền, dân chủ và y tế trên toàn thế giới.
Rosalynn Carter sinh ra ở Plains vào ngày 18/8/1927, là con đầu trong gia đình có 4 người con. Năm 13 tuổi, cha bà qua đời và bà bắt đầu làm việc cùng mẹ, một thợ may quần áo, để kiếm sống.
Bà gặp ông Jimmy Carter vào năm 1945 khi đang học đại học và ông đang nghỉ phép tại Học viện Hải quân Mỹ ở Annapolis.
Hai người kết hôn năm 1946 và giữ nhiều kỷ lục về tuổi thọ trong chính trường Mỹ, là cặp vợ chồng tổng thống có cuộc hôn nhân lâu dài nhất. Ông Jimmy Carter, 99 tuổi, còn là tổng thống Mỹ lớn tuổi nhất còn sống.
Theo Trung tâm Carter, vợ chồng cựu tổng thống Mỹ có 4 người con, 11 cháu và 14 chắt sau khi mất một cháu trai vào năm 2015.
Tổng thống Jimmy Carter và đệ nhất phu nhân Rosalynn Carter khiêu vũ tại Nhà Trắng ở Washington năm 1978. Ảnh: Thư viện Quốc hội Mỹ
"Ngoài việc là một người mẹ yêu thương và một đệ nhất phu nhân phi thường, mẹ tôi còn là một nhà nhân đạo vĩ đại", Chip Carter, con trai vợ chồng cựu tổng thống Mỹ, nói trong thông báo từ Trung tâm. "Bà sẽ được nhớ đến, không chỉ trong gia đình chúng tôi mà còn bởi rất nhiều người khác đã được hưởng dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần tốt hơn và tiếp cận các nguồn lực y tế ngày nay".
Hồi tháng hai, gia đình thông báo cựu tổng thống Jimmy Carter cũng được chăm sóc cuối đời ở Plains, tại ngôi nhà mà ông và bà Rosalynn đã sống từ những năm 1960.
Theo gia đình, cựu tổng thống đảng Dân chủ đã khiến nhiều người ngạc nhiên khi ông vẫn có thể tiếp tục đón khách, nhận tin tức về hoạt động nhân đạo của Trung tâm Carter và thường xuyên thưởng thức kem.
Vũ Hoàng (Theo AFP)