Bộ Tư pháp Mỹ ngày 12/11 thông báo Steve Bannon bị truy tố với hai tội khinh thường khi phớt lờ trát triệu tập Ủy ban Điều tra Vụ tấn công Quốc hội Mỹ ngày 6/1 của Hạ viện (Ủy ban 6/1) và không cung cấp tài liệu cho họ. Bannon có thể bị phạt tù 1-12 tháng với mỗi tội danh.
Ủy ban 6/1 ngày 23/9 ban hành trát triệu tập Bannon, 67 tuổi. Cựu cố vấn của Donald Trump là một trong số vài chục người đầu tiên được triệu tập để làm chứng về vụ bạo động hồi tháng 1, khiến quốc hội Mỹ phải dừng hoạt động khi đang chứng nhận chiến thắng của Joe Biden.
Các điều tra viên nghi ngờ Bannon có thông tin về mối liên hệ giữa Nhà Trắng và những người ủng hộ Trump tràn vào khuôn viên tòa nhà quốc hội Mỹ. Ủy ban 6/1 cho biết Bannon xuất hiện tại các cuộc mít tinh ngày 5/1, vốn tập trung vào ngăn chặn phiên họp chứng thực kết quả của quốc hội Mỹ một ngày sau đó. "Mọi chuyện sẽ trở nên vô cùng hỗn loạn vào ngày mai", Bannon nói khi đó.
Steve Bannon rời phiên điều trần tại tòa án liên bang ở Manhattan ở thành phố New York, Mỹ sau phiên điều trần tháng 8/2020. Ảnh: Reuters.
Sau khi cựu tổng thống Trump tuyên bố dùng đặc quyền hành pháp để ngăn các cựu cố vấn làm chứng và Ủy ban 6/1 tiếp cận các tài liệu của chính quyền dưới thời ông, Bannon cho biết sẽ không làm chứng cho tới khi các câu hỏi về đặc quyền được giải quyết.
Tuy nhiên, Hạ viện Mỹ bác bỏ tuyên bố về đặc quyền hành pháp của Trump trong vụ này, nói rằng Bannon chỉ là một công dân bình thường do đã rời khỏi Nhà Trắng từ năm 2017. Hạ viện sau đó bỏ phiếu để chuyển cáo buộc đối với Bannon sang Bộ Tư pháp Mỹ.
"Khi nhậm chức, tôi đã hứa với các nhân viên của Bộ Tư pháp rằng sẽ cùng nhau chứng minh cho dân Mỹ, bằng lời nói và hành động, rằng cơ quan sẽ tuân thủ pháp quyền, sự thật, pháp luật và theo đuổi công lý bình đẳng trên luật pháp", Bộ trưởng Tư Pháp Merrick Garland nói. "Lệnh truy tố hôm nay phản ánh cam kết kiên định của bộ với những nguyên tắc này.
Biden đã dùng đặc quyền hành pháp của mình để cho phép công bố hồ sơ liên quan vụ bạo loạn 6/1. Trump đã khởi kiện lên tòa án, khẳng định ông cũng có đặc quyền hành pháp để giữ kín hồ sơ này.
Một thẩm phán ngày 9/11 tuyên bố do Trump chỉ là cựu tổng thống, ông không có quyền ngăn cản công bố hồ sơ về vụ bạo loạn. Nhưng Trump sau đó kháng cáo lên tòa phúc thẩm liên bang, nơi sẽ tổ chức phiên điều trần đầu tiên vào ngày 30/11.
Đây là vụ kiện chưa từng có tiền lệ trong lịch sử Mỹ, khi một cựu tổng thống và một tổng thống đương nhiệm tranh cãi về đặc quyền hành pháp của người đứng đầu Nhà Trắng. Vụ kiện nhiều khả năng sẽ được phân xử tại Tòa án Tối cao Mỹ.
Nguyễn Tiến (Theo AFP)