Theo HĐXX, hồ sơ vụ án và quá trình làm việc tại tòa cho thấy, Nguyễn Minh Hùng (41 tuổi, cựu Chủ tịch VN Pharma) và các bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội như kết quả điều tra.
Vì mục đích lợi nhuận, năm 2013 Hùng đặt mua thuốc H- Capita của Công ty Helix Canada thông qua Cường. Do Cường không cung cấp được giấy kiểm nghiệm và thực hành thuốc của nhà sản xuất để xin cấp phép nhập khẩu nên Hùng đã chỉ đạo cấp dưới thuê dược sĩ viết hồ sơ thuốc, làm con dấu, tài liệu giả nộp cho Cục quản lý dược xin cấp phép... và nhập trót lọt 9.300 hộp thuốc về TP HCM. Các bị cáo còn có hành vi nâng khống giá thuốc từ 27 USD lên 75 USD, để ngoài sổ sách số tiền chênh lệch hơn 6,8 tỷ đồng để chi cho hoạt động bán thuốc.
Kết quả tương trợ tư pháp, Cơ quan chức năng xác định Công ty Helix Canada không có thật, không được cấp phép hoạt động về dược. Theo vận đơn, lô thuốc H-Capita được sản xuất tại Ấn Độ vận chuyển qua Singapore sau đó nhập về Việt Nam. Từ đó, toà có đủ căn cứ xác định lô thuốc này "giả về nguồn gốc xuất xứ.
Về chất lượng thuốc, theo tòa, kết quả giám định của Viện kiểm nghiệm thuốc TP HCM xác định thuốc này chỉ đạt 4/6 chỉ tiêu. Hội đồng giám định trả lời giám định thuốc trong 3 thời gian cho các thông số khác nhau là hoàn toàn đúng, vì dược chất giảm dần theo thời gian, tạp chất tăng dần. Hơn nữa, toàn bộ hồ sơ kỹ thuật thuốc đăng ký với cơ quan quản lý dược đều do các bị cáo làm giả.
HĐXX căn cứ Điều 2 Luật Dược năm 2005; Nghị định năm 2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả; Nghị định số 185 năm 2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và tài liệu điều tra có đủ cơ sở kết luận toàn bộ 9.300 hộp thuốc H-Capita giả về nguồn gốc xuất xứ nơi sản xuất; kém về chất lượng.
Trong vụ án này, Hùng là người cầm đầu, bất chấp hậu quả, thực hiện việc đấu thầu đưa thuốc vào bệnh viện. Vì vậy, luật sư cho rằng bị cáo chủ động ngăn chặn hậu quả xảy ra là không đúng, mà là Cục Quản lý dược đã thanh tra, niêm phong và cấm lưu hành lô thuốc. "Việc lô thuốc chưa bán ra thị trường, chưa gây hậu quả cho người sử dụng là nằm ngoài ý muốn của các bị cáo", bản án nêu.
Đối với Võ Mạnh Cường, tòa bác quan điểm bị cáo và luật sư cho rằng bị Raymundo lừa. Theo HĐXX, hơn ai hết bị cáo biết rõ lô thuốc này không rõ nguồn gốc khi trực tiếp làm việc với Raymundo. Cường cũng trực tiếp tra mã vạch trên mạng và phát hiện không thấy thông tin nhà sản xuất. Tuy nhiên, bị cáo chỉ đạo nhân viên cấp dưới cung cấp giấy tờ giả cho VN Pharma thông đồng với Hùng làm hồ sơ nhập khẩu thuốc không rõ nguồn gốc về để hưởng lợi.
Các bị cáo còn lại có vai trò giúp sức tích cực cho Hùng và Cường. Hành vi của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, gây ảnh hưởng đến niềm tin của người dân vào sự quản lý Nhà nước trong lĩnh vực y tế nên cần phải xử lý nghiêm, song tòa cũng xem xét các tình tiết giảm nhẹ.
Từ các nhận định trên, HĐXX tuyên phạt Võ Mạnh Cường 20 năm tù, Nguyễn Minh Hùng 17 năm tù về tội Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh; các bị cáo khác nhận mức án từ 3 năm tù (cho hưởng án treo) đến 12 năm tù.
Số tiền hơn 6 tỷ đồng do Hùng nâng khống giá thuốc, HĐXX tuyên tịch thu sung công quỹ. Tuy nhiên, số tiền này các bị cáo đã tiêu xài hết, chỉ còn hơn 2 tỷ đồng, do đó các bị cáo phải nộp lại hơn 4 tỷ đồng.
HĐXX kiến nghị Cơ quan an ninh điều tra (Bộ Công an) nhanh chóng điều tra về Raymundo - người có vai trò đặc biệt quan trọng, để tránh lọt tội. Ông này từng nhiều lần nhập cảnh vào Việt Nam; hồ sơ vụ án có ảnh nhận dạng, email trao đổi qua lại với Cường...
Qua vụ án này, HĐXX nhận thấy có tình trạng các công ty nhập khẩu nâng khống giá thuốc, sau đó nhận lại số tiền này để chi "hoa hồng" bán thuốc. Việc này dẫn đến tình trạng thuốc nhập khẩu tại Việt Nam luôn có giá cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống của người dân, nhất là người nghèo. Do đó, tòa kiến nghị Bộ Y tế rà soát, làm rõ giá cả các loại thuốc nhập khẩu để thuốc đúng giá trị và chất lượng.
HĐXX cũng chỉ ra các "lỗ hổng" trong việc cấp giấy phép nhập khẩu thuốc, một số cán bộ nhân viên trong ngành y tế chưa chấp hành nghiêm các quy định, làm việc mang tính đối phó đề nghị Bộ Y tế rà soát để khắc phục để tình trạng này.
Đối với kiến nghị của VKS về một số cá nhân, tổ chức cung cấp tài liệu vụ án - có dấu hiệu phạm tội làm lộ bí nhà nước, HĐXX sẽ chuyển đến Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an làm rõ.
Liên quan đến sai phạm tại Cục Quản lý dược trong việc cấp phép cho VN Pharma nhập thuốc giả, hôm 18/9, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an khởi tố vụ án Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Hải Duyên