Kiến nghị kiểm điểm lãnh đạo Bộ Y tế trong vụ VN Pharma

Đây là một trong những nội dung chính nêu trong kết luận của Thanh tra Chính phủ, công bố ngày 16/9. Những cán bộ bị kiến nghị xử lý là người thuộc diện quản lý của Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Kết luận đồng thời được chuyển đến Cơ quan An ninh điều tra (Bộ Công an) để phục vụ điều tra việc Công ty Cổ phần VN Pharma nhập khẩu thuốc, bán thuốc H-Capita do Công ty Helix sản xuất và các loại thuốc do Công ty Health 2000 sản xuất.

Kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu, lãnh đạo Bộ Y tế, Cục Quản lý dược trong giai đoạn 2011-2014 có trách nhiệm trong việc Bộ này ban hành Thông tư 47/2010 về hướng dẫn hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu thuốc và bao bì (Thông tư) mà nội dung còn bất cập, chưa đầy đủ.

Thông tư chưa quy định trong hồ sơ xin cấp phép nhập khẩu thuốc phải có giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc của doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam, theo điều 5 quyết định số 151/2007 của Thủ tướng về việc nhập khẩu thuốc chưa có số đăng ký tại Việt Nam.

Nội dung Thông tư thiếu cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành trong nước và với cơ quan y tế nước ngoài nơi sản xuất, xuất khẩu thuốc; chưa quy định nội dung hồ sơ, hình thức, biện pháp, trình tự, thủ tục và thẩm quyền đánh giá các cơ sở sản xuất thuốc nước ngoài và việc lưu hành thuốc tại nước sở tại.

Thông tư cũng chưa quy định nội dung hồ sơ, hình thức, biện pháp, trình tự, thủ tục và thẩm quyền đánh giá cơ sở sản xuất thuốc nước ngoài và việc lưu hành thuốc tại nước sở tại; chưa quy định các trường hợp cụ thể phải kiểm tra, xác minh cơ sở nước ngoài sản xuất thuốc, việc lưu hành thuốc tại nước sở tại...

Thanh tra Chính phủ cho rằng, những bất cập, chưa đầy đủ của Thông tư là một trong những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý dẫn đến việc cấp giấy phép nhập khẩu 200.000 hộp thuốc H-Capita và cho phép nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita vào Việt Nam, vi phạm quyết định 151/2007 của Thủ tướng.

Trong 3 năm (2012-2014), Bộ Y tế đã cấp 607 giấy phép nhập khẩu thuốc chưa có số đăng ký cũng không yêu cầu doanh nghiệp nộp giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam, trong đó có 3 thuốc (H-Capita, H-Epra 40 và H-Lastapen 500mg).

Về thẩm định, cấp phép hoạt động cho Công ty Helix năm 2014, kết luận thanh tra chỉ rõ, thời hạn xét duyệt cấp giấy phép hoạt động chậm 53 ngày, vi phạm Thông tư số 47/2010.

Các thành viên tổ chuyên gia không ghi ngày, tháng, năm thẩm định, Trưởng tiểu ban theo dõi việc thực hiện quy chế và Trưởng tiểu ban thẩm định về tài chính không ghi ngày, tháng, năm kết luận hoặc đề nghị. Biên bản thẩm định cũng không ghi ngày, tháng lập và lỗi chính tả ghi địa chỉ của Công ty Helix. Những thiếu sót, vi phạm này thuộc trách nhiệm các thành viên Tổ chuyên gia thẩm định.

Việc chưa quy định cụ thể các trường hợp phải kiểm tra, xác minh cơ sở sản xuất thuốc để tổ thẩm định có căn cứ đánh giá doanh nghiệp sản xuất thuốc nước ngoài trước khi trình duyệt, cấp giấy phép hoạt động "là một trong những thiếu sót, sơ hở" trong công tác quản lý. Điều này dẫn đến tình trạng Công ty Helix không tồn tại trên thực tế nhưng vẫn có cấp giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam.

Theo Thanh tra Chính phủ, Bộ trưởng Y tế chịu trách nhiệm với vai trò quản lý nhà nước về lĩnh vực dược về những vi phạm trên. Cục trưởng Quản lý dược chịu trách nhiệm với vai trò là người tham mưu, giúp việc cho Bộ trưởng, để xảy ra những thiếu sót, vi phạm qua các thời kỳ.

Hội đồng tư vấn, Tổ thẩm định thuộc Bộ Y tế và cá nhân các chuyên gia thẩm định trực tiếp chịu trách nhiệm về những thiếu sót, vi phạm trong việc thẩm định, xét duyệt cấp số đăng ký đối với 7 thuốc, cấp phép nhập khẩu đối với 3 thuốc và cấp phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam cho Công ty Helix.

Từ kết quả thanh tra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng kiểm điểm trách nhiệm lãnh đạo Bộ Y tế để xảy ra những tồn tại, vi phạm.

Việc chỉ đạo kiểm điểm tập thể, cá nhân để xảy ra vi phạm trong cấp phép nhập khẩu, cấp số đăng ký đối với 10 thuốc, cấp phép hoạt động cho Công ty Helix năm 2014 cũng như trong công tác đấu thầu mua thuốc tại các bệnh viện tuyến trung ương; việc cho phép nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita Caplet 500mg của Công ty Austin Hong Kong vào Việt Nam... là nhiệm vụ được đặt ra với Bộ Y tế.

Các địa phương An Giang, Bến Tre, Kiên Giang, Tiền Giang, Trà Vinh, TP HCM; các bệnh viện Chợ Rẫy, Y dược TP HCM, Đa khoa Trung ương Cần Thơ, Trung ương Huế tổ chức kiểm điểm tập thể, cá nhân liên quan vi phạm trong công tác đấu thầu mua thuốc tại địa phương và bệnh viện tuyến Trung ương, theo yêu cầu của Thanh tra Chính phủ.

Viết Tuân