Phiên sơ thẩm kéo dài 8 ngày do thẩm phán Nguyễn Ngọc Huân làm chủ tọa. Hai kiểm sát viên của VKSND Tối cao và một kiểm sát viên của VKSND Hà Nội được phân công thực hành quyền công tố tại phiên tòa. Gần 30 luật sư đăng ký bào chữa cho các bị cáo.
Ông Vũ Huy Hoàng (67 tuổi, cựu Bộ trưởng Công Thương) và Phan Chí Dũng (63 tuổi, cựu Vụ trưởng Công nghiệp nhẹ, Bộ Công Thương) bị truy tố về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, theo khoản 3 điều 219 Bộ luật Hình sự; khung hình phạt 10-20 năm tù.
8 bị cáo còn lại nguyên là cán bộ, lãnh đạo TP HCM gồm: ông Nguyễn Hữu Tín (63 tuổi, cựu phó Chủ tịch UBND TP HCM), Lâm Nguyên Khôi (65 tuổi, cựu phó giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư), Đào Anh Kiệt (63 tuổi, cựu giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường), Lê Văn Thanh (58 tuổi, cựu phó chánh Văn phòng UBND thành phố), Lê Quang Minh (63 tuổi, cựu trưởng phòng Phát triển hạ tầng, Sở Kế hoạch và Đầu tư), Nguyễn Thanh Chương (46 tuổi, cựu trưởng phòng Đô thị, Văn phòng UBND TP HCM), Trương Văn Út (50 tuổi, cựu phó phòng Quản lý đất, Sở Tài nguyên và Môi trường), Nguyễn Lan Châu (45 tuổi, cựu chuyên viên Phòng Quản lý đất, Sở Tài nguyên và Môi trường) bị xét xử về tội Vi phạm các quy định về quản lý đất đai theo khoản 3 điều 229; khung hình phạt 5-12 năm.
Vụ án xảy ra tại Bộ Công thương và TP HCM, liên quan dự án xây dựng khách sạn 6 sao, trung tâm thương mại, hội nghị và văn phòng cho thuê trên khu đất 6.080 m2 tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng, phường Bến Nghé, quận 1.
Trong năm 2011-2012, Chính phủ có nghị quyết yêu cầu các bộ ngành, tổng công ty nhà nước không đầu tư ngoài ngành kinh doanh chính, nhất là bất động sản, tài chính. Dù vậy, Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) vẫn triển khai dự án tại khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng và không bố trí được hơn 1.236 tỷ đồng phải nộp để chuyển mục đích sử dụng. Biết các sai phạm này, ông Hoàng vẫn quyết định cho đầu tư dự án, VKSND Tối cao cáo buộc.
Từ năm 2012 đến 2016, ông Hoàng chỉ đạo Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa cùng ông Phan Chí Dũng ra các văn bản chỉ đạo cán bộ tại Sabeco dùng quyền sử dụng khu đất tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng và tiền của Sabeco góp vốn với các doanh nghiệp tư nhân thành lập Sabeco Pearl để thực hiện dự án kinh doanh bất động sản.
Khu đất 6.080 m2 tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng, phường Bến Nghé, quận 1. Ảnh: Hữu Khoa.
Sau khi góp vốn và Sabeco đứng ra thực hiện xong các thủ tục pháp lý, ông Hoàng không chỉ đạo thực hiện dự án đã phê duyệt, mà chỉ đạo Sabeco thoái toàn bộ vốn góp tại Sabeco Pearl cho doanh nghiệp tư nhân tham gia liên doanh để hoàn tất việc chuyển quyền quản lý, sử dụng 6.080 m2 đất tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng từ tài sản nhà nước sang tư nhân.
VKS xác định, các bị can đã dùng quyền sử dụng đất hoặc các quyền về tài sản khác của Nhà nước để góp vốn, liên doanh sau đó thoái vốn (chuyển nhượng vốn) không minh bạch, gây thiệt hại cho nhà nước hơn 2.700 tỷ đồng.
Ông Hoàng bị cáo buộc có vai trò chính, trực tiếp gây thiệt hại. Ông có quyền, nghĩa vụ của chủ sở hữu nhà nước với doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp khác thuộc Bộ Công Thương, trong đó có Sabeco.
Quá trình điều tra ông Hoàng chỉ thừa nhận trách nhiệm với vai trò là người đứng đầu Bộ Công thương và bà Thoa phải chịu trách nhiệm chính về sai phạm. Ông cho rằng việc chấp thuận cho Sabeco Pearl được làm chủ đầu tư dự án, thuê đất thị khu 2-4-6 Hai Bà Trưng thuộc thẩm quyền của UBND TP HCM. Hơn nữa, ông chỉ nêu chủ trương chứ không kết luận, phê duyệt giá khởi điểm để đấu giá.
Cựu bộ trưởng Vũ Huy Hoàng. Ảnh: Công Luận.
Theo cáo trạng, các bị can còn lại đều giữ vị trí lãnh đạo tại Bộ Công thương và UBND TP HCM, có trình độ chuyên môn và hiểu biết trong công tác song vì động cơ khác nhau đã thực hiện hành vi trái pháp luật rất nghiêm trọng trong thời gian dài.
Bị can Hồ Thị Kim Thoa và Phan Chí Dũng là đồng phạm giúp sức cho ông Hoàng. Hai bị can trực tiếp ký các văn bản đề xuất ông Hoàng và lãnh đạo Bộ duyệt chủ trương cho Sabeco thực hiện dự án bất động sản trong khi đây không phải là ngành nghề kinh doanh chính.
Bà Thoa và ông Dũng cũng tham mưu cho lãnh đạo Bộ chỉ đạo Sabeco thoái toàn bộ cổ phần góp vốn tại Sabeco Pearl và duyệt giá cổ phần làm giá khởi điểm để đấu giá thấp hơn giá trị thực tế.
Tuy nhiên bà Thoa đã bỏ trốn, cơ quan điều tra đã tạm định chỉ điều tra bị can và phát lệnh truy nã để khi nào bắt được sẽ xử lý sau.