Cuộc thi Sáng kiến Khoa học do VnExpress tổ chức bước sang năm thứ 2 với mong muốn tạo sân chơi cho những người yêu khoa học, công nghệ; hướng tới các nhà khoa học chuyên và không chuyên, tuổi dưới 40, nhằm tìm kiếm và thúc đẩy các giải pháp, sản phẩm có giá trị ứng dụng trong cuộc sống. Chương trình được kỳ vọng khuyến khích phong trào nghiên cứu khoa học, tạo động lực cho việc nghiên cứu và ứng dụng các sáng kiến phục vụ đời sống.

Cuộc thi tìm kiếm và tôn vinh các giải pháp, sáng kiến thuộc lĩnh vực có tính ứng dụng rộng (y sinh - hóa sinh, công nghệ, nông nghiệp, môi trường và vật liệu mới). Đặc biệt năm nay hạng mục mới thu hút các sáng kiến áp dụng cho vùng sâu, vùng xa, miền núi. Tổng giá trị giải thưởng cũng được nâng lên 300 triệu đồng cho các giải đặc biệt, nhất, nhì, ba, khuyến khích.

Yêu cầu giải pháp/sản phẩm dự thi được mô tả bằng văn bản và video (giới thiệu công trình), trong đó có tính mới, sáng tạo, hiệu quả kinh tế và khả năng áp dụng thực tế. Tác giả được giải sẽ nhận phần thưởng là tiền mặt và các lợi ích khác như cơ hội được truyền thông trên các nền tảng của Báo điện tử VnExpress, được kết nối tới các đối tác quan tâm để phát triển, hoàn thiện, kinh doanh sản phẩm.

Cuộc thi với 4 giai đoạn: Vòng nhận hồ sơ, sơ loại, chung kết và lễ trao giải. Lễ trao giải sẽ diễn ra vào tháng 5. Những người yêu khoa học, các nhà nghiên cứu có thể gửi hồ sơ tham dự tại đây.

Những nghiên cứu đi vào thực tiễn sau vinh danh năm 2022

Là đại diện nhóm tác giả nhận giải nhì mùa 1, BS chuyên khoa II Phạm Trung Hiếu, Phụ trách trung tâm nghiên cứu công nghệ in 3D y sinh, Đại học VinUni, cho biết, công nghệ thiết bị định vị phẫu thuật nội soi xương 3D đã có những cải tiến đáng kể về thiết kế và hiệu quả phẫu thuật. Nhờ thiết bị nhỏ, gọn, dễ làm hơn giúp phẫu thuật thêm 4 ca nội soi lấy nang xương sên, mở rộng sử dụng định vị dẫn đường vào 40 ca thay khớp háng, gối... BS Hiếu cho biết công nghệ hỗ trợ bệnh nhân hồi phục rất nhanh, không đau, biên độ gập duỗi gối cải thiện, quay về cuộc sống sinh hoạt bình thường đạt >90% so với các nghiên cứu thay khớp thông thường chỉ đạt 60-70%.

Bên cạnh việc tổ chức hội thảo đưa ứng dụng công nghệ 3D vào thực tiễn, Trung tâm đã hoàn thiện quy trình vận hành, sẽ đưa hai dòng sản phẩm mô hình giải phẫu bệnh lý và thiết bị dẫn đường phẫu thuật được thương mại hóa.

Nguyễn Long Hoàng chỉ vừa tốt nghiệp Đại học Bách khoa TP HCM lúc nhận giải khuyến khích Cuộc thi Sáng kiến Khoa học mùa 1 với dự án Trà định tâm Assamica. Hoàng cho hay, ghi chú rất kỹ những góp ý từ Ban giám khảo và tìm ra được điểm yếu của đề tài như phương pháp trồng cây chưa phù hợp, cách thức tiếp cận khách hàng. "Các thầy cô trong ban giám khảo rất chuyên nghiệp, kiến thức chuyên sâu đa lĩnh vực đã đưa nhận xét rất sát với dự án và hữu ích cho nhóm", Long Hoàng chia sẻ.

Sau cuộc thi, nhóm MEDTECH đã thay đổi đặc tính trong quản lý cây trồng, xử lý bao bì mới thân thiện hơn với môi trường và hướng tiếp cận người tiêu dùng phù hợp hơn. Hoàng thông tin, khi đưa 1.000 sản phẩm dùng thử tới người tiêu dùng hơn 92% khách hàng phản hồi yêu thích và mong muốn mua. "Nhờ những góp ý và kết nối của đội ngũ chuyên gia cuộc thi, nhóm em đã hoàn thành thủ tục hồ sơ, giấy tờ liên quan và dự định thương mại hóa sản phẩm ra thị trường trong năm nay", Hoàng nói.

Long Hoàng kể thêm, thông qua cuộc thi nhóm kết nối được với Viện trường để hoàn thiện sản phẩm và được nhiều khách hàng chào đón. "Nhờ hiệu ứng truyền thông tốt của cuộc thi, nhiều độc giả còn gọi điện trực tiếp tới nhóm để mua sản phẩm và còn giúp em kết nối tốt với nhiều đơn vị báo đài, cuộc thi khác", Hoàng cho hay.

Dự án "Website hỗ trợ người dân tộc Mông ôn thi bằng lái xe máy" của nhóm học sinh trường Phổ thông Dân tộc Nội Trú tỉnh Điện Biên nhận giải khuyến khích, hiện website đã có thêm ngôn ngữ dân tộc Thái, Cống, Sila- đây là 4 dân tộc chủ yếu của Điện Biên. Website cũng hút thêm truy cập, mở rộng danh mục tin tức, giải trí và du lịch bằng xe máy, văn hóa giao thông.

Đại diện nhóm Đoàn Thị Hà Giang chia sẻ, cuộc thi là trải nghiệm hứng thú và bổ ích vì được gặp gỡ và giao lưu với các nhà khoa học lớn, các Viện nghiên cứu trong nước. "Qua cuộc thi chúng em thêm niềm yêu thích với nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo", Giang nói và mong muốn cuộc thi năm 2023 sẽ đón nhận nhiều sáng kiến hay, nhất là tạo cơ hội cho những học sinh, sinh viên.

Chung kỳ vọng, đội thi Trung tâm công nghệ 3D trong Y học bày tỏ mùa 2 sẽ mở rộng tới nhiều hơn trong các giải pháp ứng dụng lĩnh vực Y tế, sức khỏe và môi trường, đồng thời hướng tới các giải pháp sáng tạo, tiềm năng tại các trường phổ thông, đại học.

Như Quỳnh