Cựu tổng thống Nicolas Sarkozy, 70 tuổi, ngày 21/10 bắt đầu ngồi tù tại trại giam La Sante ở thủ đô Paris, thụ án 5 năm tù vì tội danh âm mưu phạm pháp.
Theo công tố viên, ông Sarkozy và các trợ lý hồi năm 2005 đạt thỏa thuận với cố lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi để huy động tài trợ bất hợp pháp cho chiến dịch tranh cử diễn ra sau đó hai năm của mình. Đổi lại, ông Sarkozy cam kết giúp ông Gaddafi khôi phục hình ảnh trên trường quốc tế, sau khi Libya bị phương Tây cáo buộc đánh bom máy bay ở Scotland vào năm 1988 và một chiếc khác tại Niger hồi năm 1989, khiến hàng trăm hành khách thiệt mạng.
Tòa khẳng định hành vi phạm tội của ông Sarkozy có mức độ "nghiêm trọng đặc biệt", song bác bỏ kết luận của công tố viên rằng cựu tổng thống đã được hưởng lợi nhờ tiền tài trợ tranh cử bất hợp pháp. Ông Sarkozy lâu nay vẫn phủ nhận các cáo buộc. Sau khi tòa tuyên án, ông tuyên bố sẽ "ngủ trong tù nhưng ngẩng cao đầu".
Cựu tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy rời nhà riêng để di chuyển tới nhà tù La Sante ở Paris ngày 21/10. Ảnh: AFP
Với bản án trên, cựu tổng thống Sarkozy là cựu nguyên thủ quốc gia đầu tiên ở Liên minh châu Âu (EU) phải ngồi tù. Ông được xếp vào danh sách "dễ bị tổn thương" nên bị biệt giam trong phòng rộng khoảng 9 m2 để tránh tiếp xúc với phạm nhân khác. Cựu tổng thống có thể gặp người thân và một số khách ba lần một tuần.
Bộ trưởng Nội vụ Pháp cho hay ông Sarkozy ngồi tù cùng hai sĩ quan an ninh để đảm bảo an toàn theo cơ chế bảo vệ cựu nguyên thủ. Hai người này được bố trí trong căn phòng ngay bên cạnh buồng giam của ông.
"Cựu tổng thống Sarkozy sẽ luôn được an toàn", một nguồn tin từ nhà tù khẳng định. "Không ai có thể đến gần ông ấy, đặc biệt là bên trong phòng giam".
Các buồng giam bên trong nhà tù La Sante ở Paris. Ảnh: AP
Việc nhà tù La Sante nằm ở thủ đô sẽ giúp bạn bè và gia đình dễ dàng đến thăm ông Sarkozy hơn. Bộ trưởng Tư pháp Gerald Darmanin, người được ông Sarkozy dìu dắt và hiện kiểm soát hệ thống nhà tù của đất nước, hôm 20/10 cho biết ông sẽ tới thăm cựu tổng thống.
Theo chuyên gia Julien Fischmeister từ chi nhánh tại Pháp của Nhóm quan sát Nhà tù Quốc tế, La Sante đã được cải tạo nên có điều kiện tốt hơn nhiều nhà tù khác. Tất cả phòng giam đều có vòi sen và điện thoại cố định. Ông Sarkozy cũng được sử dụng TV, nhưng phải trả 16,25 USD mỗi tháng.
Có một ô cửa sổ nhỏ trong phòng giam của cựu tổng thống nhưng nó sẽ bị che lại gần hết nhằm ngăn các tù nhân khác giao tiếp. Luật sư cho hay ông Sarkozy đã mang theo một cặp nút bịt tai vào tù để hạn chế nghe tiếng la hét, gào thét từ những phạm nhân khác.
Ông Sarkozy có thể nghe nhạc trên thiết bị được phê duyệt, mặc dù mọi thiết bị có hỗ trợ Wi-Fi đều bị nghiêm cấm. Ông dự kiến sử dụng một thiết bị nghe nhạc kiểu cũ, như máy CD, để có thể tiếp tục nghe các bản nhạc của vợ mình.
Sau khi ông bị kết án vào tháng trước, vợ ông, ca sĩ Carla Bruni-Sarkozy, đã biểu diễn ca khúc Let It Be của nhóm The Beatles cho ông và đăng lên Instagram.
Ông Sarkozy vẫn có thể thưởng thức món ăn yêu thích là chocolate đen bằng cách mua từ cửa hàng nhà tù. Ông cũng được phép thực hiện những bài tập thể lực trong phòng giam, nhưng không thể dùng tạ vì chúng có thể bị dùng làm vũ khí.
Các bữa ăn sẽ được đưa đến phòng giam của ông Sarkozy và chúng chủ yếu là "những món ăn Pháp tiêu biểu, như gà và khoai tây nghiền, với caramel tráng miệng", một nguồn tin nhà tù cho biết. Rượu bị nghiêm cấm trong khi thuốc lá được cho phép trong các nhà tù Pháp. Nhưng thực tế, ông Sarkozy không hút thuốc và cũng kiêng rượu hoàn toàn.
Fischmeister từ Nhóm quan sát Nhà tù Quốc tế cho hay nhà tù cũng cho phép các phạm nhân mua đồ để tự chuẩn bị bữa ăn trong buồng giam của họ.
Ông Sarkozy được phép đi bộ một giờ mỗi ngày trong sân tập được chỉ định. Ông cũng không tiếp xúc với phạm nhân khác trong khoảng thời gian này.
Cảnh sát được bố trí bên ngoài nhà tù La Sante hôm 21/10 trước khi ông Sarkozy đến thụ án tại đây. Ảnh: AFP
Tình trạng gây rối bên trong nhà tù là phổ biến, khiến các quản giáo thường phải mặc đồ chống bạo động, mang theo khiên, gậy và bình xịt hơi cay. Vẫn có tình trạng tù nhân điều hành hoạt động buôn bán ma túy qua điện thoại di động tuồn từ bên ngoài vào. Họ thậm chí còn dùng chúng để thuê sát thủ thanh toán đối thủ.
Các nhà tù của Pháp nằm trong số những cơ sở giam giữ đông nhất ở châu Âu, với tỷ lệ mật độ chỉ đứng sau Cyprus và Romania. Theo Bộ Tư pháp Pháp, La Sante ban đầu được thiết kế để chứa 657 tù nhân, nhưng đang giam 1.243 người.
Những người thân thiết nhất với cựu tổng thống hy vọng ông sẽ thực hiện lời hứa viết thêm một cuốn sách của riêng mình trong thời gian ngồi tù. Ông đã xuất bản 42 cuốn, hầu hết là sách chính trị, với các tựa đề như Mọi thứ vì nước Pháp (Everything for France) hay Thời khắc chiến đấu (The Time for Combat).
Tuy nhiên, không rõ cựu tổng thống sẽ thực sự ở La Sante bao lâu. Đội ngũ pháp lý của cựu tổng thống đã nộp đơn kháng cáo, dự kiến bắt đầu được xem xét trước cuối tháng 3/2026. Thông thường, ông sẽ không phải ngồi tù trong thời gian chờ kết quả phúc thẩm, nhưng bản án ngày 25/9 không cho phép điều này, do "tính chất nghiêm trọng".
Christophe Ingrain, luật sư của ông Sarkozy, nói họ đã nộp đơn xin tạm tha cho ông Sarkozy trong thời gian chờ đơn kháng cáo được xem xét. Tòa phúc thẩm Paris có tối đa hai tháng để quyết định. Một số chuyên gia pháp lý Pháp tin rằng ông có thể được ra tù trong vòng một tháng.
Vũ Hoàng (Theo Reuters, Guardian, Telegarph)