Joe Biden đang bước vào giai đoạn cuối của cuộc tổng tuyển cử với số tiền nhiều hơn Donald Trump 141 triệu USD. Tình thế này đảo ngược hoàn toàn với giai đoạn mùa xuân, lúc Trump nắm giữ lợi thế tài chính kếch xù còn Biden gần như bị phá sản sau cuộc tranh cử của đảng Dân chủ.
Biden và Ủy ban Quốc gia Đảng Dân chủ, cùng với các nhóm gây quỹ liên kết của họ, có 466 triệu USD trong ngân hàng, theo một quan chức chiến dịch của Biden. Trong khi đó, Trump và Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa đang có 325 triệu USD, theo phát ngôn viên chiến dịch tranh cử của Trump - Tim Murtaugh.
Vào tháng 8, Biden chi tiêu đến 130 triệu USD so với mức 61 triệu USD của Trump, chủ yếu do Trump cắt giảm chi tiêu cho quảng cáo truyền hình. Việc cắt giảm này đã gây choáng váng các đảng viên Cộng hòa, nhưng người quản lý chiến dịch Bill Stepien cho biết đang cố gắng "quản lý cẩn thận" ngân sách của chiến dịch tái tranh cử.
Ông Joe Biden trong một sự kiện vận động tranh cử. Ảnh: AP.
Mặc dù cắt giảm chi tiêu cho truyền hình, hồ sơ của Ủy ban Bầu cử Liên bang (FEC) cho thấy các khoản chi trong tháng 8 của Trump không khác nhiều so với tháng 7, do quảng cáo kỹ thuật số tăng vọt.
Trump bắt đầu cuộc đua tái tranh cử với hàng trăm triệu USD đã tích luỹ nhiều năm trước, trong khi cựu phó tổng thống Biden trải qua vòng tranh cử sơ bộ đầy tốn kém. Tuy nhiên, tốc độ gây quỹ kỷ lục của Biden, đặc biệt là chỉ trong tháng trước đã mang về 365 triệu USD, làm thay đổi mọi thứ.
Bí ẩn cách chi tiêu của Trump
Ba phần tư số tiền mà chiến dịch Trump chi vào tháng trước được chuyển qua American Made Media Consultants (AMMC), công ty mà FEC mô tả là chịu trách nhiệm tạo và đặt quảng cáo trên TV và kỹ thuật số của chiến dịch, cũng như quảng cáo bằng tin nhắn văn bản, phát triển web và lưu trữ.
Nếu chiến dịch tranh cử của Trump cần cắt giảm ngân sách, nơi lớn nhất để cắt giảm là tại AMMC. Nhưng khoản tổng cộng 46,2 triệu USD chi tiêu cho công ty này vào tháng trước không làm sáng tỏ nhiều về cách chi tiêu của Trump. Bởi lẽ, AMMC không có nghĩa vụ tiết lộ cụ thể các khoản chi cho các thầu phụ.
AMMC là chủ đề của một đơn khiếu nại về tài chính chiến dịch với cáo buộc chuyển tiền cho các nhà cung cấp và che khuất việc giải ngân chiến dịch. Đơn khiếu nại từ Trung tâm Pháp lý Chiến dịch cho biết rằng do "không báo cáo các khoản thanh toán cho các nhà cung cấp và nhân viên thực sự của chiến dịch, chiến dịch Trump và Ủy ban Trump Make America Great Again đã vi phạm" luật tài chính của chiến dịch.
Đáp lại, chiến dịch tranh cử của Trump khẳng định họ hoàn toàn tuân thủ luật tài chính chiến dịch, nói rằng AMMC "xây dựng hiệu quả và tiết kiệm tiền cho chiến dịch bằng cách cung cấp các dịch vụ nội bộ, mà nếu không thì các nhà cung cấp bên ngoài sẽ thực hiện".
Tờ Politico cho rằng, không rõ chính xác tiền sẽ đi đâu sau khi vào tài khoản của AMMC, nhưng họ cũng biết vài điểm đến. Ví dụ, tài liệu của Ủy ban Truyền thông Liên bang cho thấy chiến dịch của Trump sử dụng một công ty truyền thông có tên là Harris Sikes để đặt quảng cáo trên truyền hình, mặc dù tên của công ty này không xuất hiện trong báo cáo của FEC.
Đáng chú ý, một số quan chức hàng đầu của chiến dịch không được liệt kê là nhân viên làm công ăn lương trong hồ sơ của chiến dịch Trump vào tháng 8, bao gồm Stepien, người quản lý chiến dịch, cố vấn cấp cao Jason Miller và những người khác. Còn lại, vẫn chưa rõ những nơi nào khác có thể là điểm đến cuối cùng của tiền vận động tranh cử.
Cuộc đua chi tiêu quảng cáo
Tháng trước, chiến dịch tranh cử của Trump đã giảm đáng kể quảng cáo trên truyền hình, thậm chí có lúc không phát sóng ở Pennsylvania, Michigan, Ohio và Minnesota. Do vậy, Biden cuối cùng đã chi hơn Trump gấp 3 lần ở mặt trận này, với 69,9 triệu USD so với 18,8 triệu USD, theo Advertising Analytics.
Việc cắt giảm chi tiêu cho truyền hình của Trump phản ánh nỗi sợ ngày càng tăng về cuộc khủng hoảng tiền mặt cho chiến dịch, khi Biden bắt đầu gây quỹ. Nhưng các quan chức của Trump đã bác bỏ quan điểm khỏ khăn tài chính, mà chỉ là tập trung vào quảng cáo kỹ thuật số, chiến dịch trực tiếp, cùng những thứ khác.
Thật vậy, Trump dẫn trước chi tiêu trên hai trong số các nền tảng quảng cáo kỹ thuật số lớn nhất vào tháng 8. Chiến dịch của Trump đã chi hơn 13 triệu USD cho quảng cáo chỉ riêng trên Google trong hai tuần vào tháng 8, bao gồm cả những quảng cáo đắt tiền trên trang nhất của YouTube, và tổng cộng đã chi 17 triệu USD vào tháng 8 cho nền tảng này. Trump còn chi thêm 4,4 triệu USD cho các quảng cáo thông qua trang Facebook của tổng thống vào tháng 8.
Trong khi đó, Biden đã chi 10 triệu USD cho Google và 1,5 triệu USD cho Facebook vào tháng 8. Facebook và Google không phải là những nơi duy nhất để mua quảng cáo chính trị trực tuyến. Báo cáo FEC cho thấy phía Biden đã cho 28,7 triệu USD cho quảng cáo kỹ thuật số, cũng có thể bao gồm một số quảng cáo được đặt trước để chạy trong tương lai.
Tốn kém cho vận động trực tiếp
Donald Trump trong một buổi vận động trực tiếp. Ảnh: AP
Đại dịch đã khiến các sự kiện vận động tranh cử trực tiếp gần như dừng lại trong mùa xuân và mùa hè. Nhưng vào tháng 8, Trump quay lại lịch trình bận rộn của mình. Ông xuất hiện ở Minnesota, Wisconsin, Arizona, Pennsylvania và New Hampshire. Điều đó có nghĩa là các chi phí liên quan đến các hoạt động này tăng trở lại.
Trump và Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa (RNC) đã chi tổng cộng 6,8 triệu USD cho các chi phí liên quan đến sự kiện, phần nhiều là cho an ninh sự kiện và các khoản phí liên quan khác. Các chi phí cũng bao gồm 640.000 USD cho Dịch vụ Công viên Quốc gia và 185.000 USD cho Kho bạc Mỹ. Một quan chức RNC cho biết những chi phí đó liên quan đến đại hội của Đảng Cộng hòa, được tổ chức một phần tại Nhà Trắng.
Biden cũng đã tăng cường đi lại vào tháng 9, nhưng chi ít hơn đáng kể so với Trump cho các chi phí liên quan đến các sự kiện vào tháng 8, tổng cộng chỉ 120.000 USD. Ủy ban Quốc gia Đảng Dân chủ cũng chỉ chi 120.000 USD cho các sản phẩm sự kiện và thuê địa điểm.
Chỗ dựa 'Super PAC'
Số tiền tích luỹ của ông Biden đang tăng và việc gây quỹ của Trump đang chùng xuống nhưng vẫn còn một lực lượng tác động khác. Đó chính là các siêu ủy ban vận động độc lập (Super PAC). Hiện tại, các Super PAC có quan điểm ủng hộ Trump đang có lợi thế huy động tiền được tốt hơn.
America First Action, một Super PAC ủng hộ Trump, đã báo cáo huy động được 22 triệu USD vào tháng 8, vượt qua tổng số tiền mà họ huy động được trong những tháng trước của năm nay cộng lại. Nhà tài trợ lớn nhất của America First Action là Kelcy Warren, CEO một công ty năng lượng ở Texas, đã quyên 10 triệu USD.
Bản thân con số này đã vượt qua tổng số tiền mà Priorities USA Action, Super PAC ủng hộ Biden, đã kiếm được trong tháng qua, là 8,5 triệu USD. Trong khi đó, Unite the Country, một Super PAC khác ủng hộ Biden, đã huy động được 2,8 triệu USD, hiện có 6,6 triệu USD.
Preserve America, một Super PAC ủng hộ Trump khác, bắt đầu chi tiêu vào đầu tháng này, sẽ không báo cáo số liệu gây quỹ của mình cho đến tháng sau. Nhưng chúng được kỳ vọng là đáng kể. Bởi lẽ, tổ chức đã chi 55 triệu USD chỉ trong tháng này và dự kiến nhận tiền từ các nhà tài trợ lớn bao gồm ông trùm sòng bạc Las Vegas Sheldon Adelson và người đồng sáng lập Home Depot Bernie Marcus.
Phiên An (theo Politico)