Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: ABC.
"Trump đang đối mặt thách thức trong nhiệm kỳ tổng thống không giống như thách thức mà bất kỳ tổng thống Mỹ hiện đại nào từng trải qua", đoạn mở đầu bài xã luận trên tờ New York Times của một quan chức Nhà Trắng giấu tên viết.
Theo quan chức này, vấn đề nan giải của Trump không phải cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller, đất nước bị chia rẽ hay nguy cơ đảng Cộng hòa có thể mất ghế ở Hạ viện mà là nhiều quan chức cấp cao trong chính quyền đang nỗ lực chống lại chương trình nghị sự và khuynh hướng tồi tệ nhất của Trump. "Tôi biết bởi tôi là một trong số họ", quan chức khẳng định.
"Hành động của chúng tôi không phải sự kháng cự thường thấy đối với Tổng thống. Chúng tôi chỉ mong muốn chính quyền thành công hơn và những chính sách đưa ra sẽ giúp nước Mỹ an toàn, thịnh vượng hơn", bài xã luận có đoạn viết.
Quan chức Nhà Trắng cho rằng Trump đang tiếp tục hành động theo cách gây bất lợi cho đất nước. Đó là lý do tại sao nhiều người được bổ nhiệm trong chính quyền thề sẽ làm mọi việc có thể để bảo vệ thể chế dân chủ và ngăn cản những cơn bốc đồng của Tổng thống cho đến khi ông kết thúc nhiệm kỳ.
"Gốc rễ của vấn đề là sự phi luân lý của Tổng thống. Bất cứ ai làm việc cùng Trump đều biết rằng ông ấy không tuân theo nguyên tắc nào khi ra quyết định. Dù là người đảng Cộng hòa, tổng thống không giống với những lý tưởng từ lâu đã được đảng này tán thành như tư tưởng tự do, thị trường tự do và người dân tự do. Trong tình huống lạc quan nhất, ông ấy viện dẫn lý tưởng trong những kịch bản có sẵn. Trong tình huống tồi tệ nhất, ông ấy hoàn toàn công kích chúng. Ngoài việc quảng bá khái niệm báo chí là 'kẻ thù của nhân dân', những cơn bốc đồng của Trump nhìn chung chống lại thương mại và dân chủ".
Quan chức giấu tên cho rằng, một số thành công của chính quyền Trump như điều tiết kinh tế hiệu quả, cải cách thuế mang tính lịch sử, quân đội vững mạnh... không phải đến từ phong cách lãnh đạo vốn bốc đồng, mang tính đối kháng, nhỏ mọn và không hiệu quả của Trump. "Từ Nhà Trắng đến các bộ và cơ quan hành pháp, các quan chức cấp cao đều hoài nghi với các bình luận và hành động của Trump. Đa số họ đang cố gắng tách biệt hành động của họ với sự bốc đồng của Tổng thống".
Quan chức này cáo buộc Trump thường bị "lạc chủ đề" trong các cuộc họp, thường lặp đi lặp lại những lời lẽ huênh hoang và sự bốc đồng của ông dẫn đến những quyết định thiếu thông tin, đôi khi bộp chộp, cẩu thả. "Hành vi thất thường sẽ đáng lo ngại hơn nếu không có những người hùng vô danh ở trong và quanh Nhà Trắng. Một số trợ lý của ông bị truyền thông định vai phản diện nhưng sự thật là họ đã nỗ lực tuyệt vời để giữ những quyết định tồi tệ ở lại Cánh Tây dù không phải lúc nào họ cũng thành công".
"Đó có thể là nguồn an ủi ít ỏi trong thời kỳ hỗn loạn này nhưng người Mỹ nên biết rằng có những người trưởng thành trong văn phòng. Chúng tôi hoàn toàn nhận biết chuyện gì đang diễn ra và chúng tôi đang cố gắng làm điều đúng đắn ngay cả khi Donald Trump không làm", quan chức giấu tên khẳng định.
Kết quả là nội bộ chính quyền Trump đang hoạt động theo hai hướng. Về chính sách đối ngoại, Trump thường xuyên tán dương Tổng thống Nga Vladimir Putin, lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và không "mặn mà" với những quốc gia đồng minh của Mỹ. Tuy nhiên, các nhà quan sát lưu ý rằng, phần còn lại của chính quyền kêu gọi can thiệp và trừng phạt Nga, tiếp tục hợp tác với các nước đồng minh ở vị thế ngang hàng thay vì chế nhạo như địch thủ. "Trump miễn cưỡng trục xuất nhiều điệp viên Nga như một cách trừng phạt cáo buộc Moskva đứng sau vụ đầu độc cựu điệp viên ở Anh. Tổng thống phàn nàn suốt nhiều tuần rằng đội ngũ cấp cao đẩy ông ấy vào tình huống đối đầu với Nga và thất vọng khi Mỹ tiếp tục trừng phạt nước này. Nhưng đội ngũ an ninh quốc gia của ông cho rằng những hành động như vậy cần được thực hiện để buộc Nga phải có trách nhiệm".
Quan chức giấu tên tiết lộ, từng có những gợi ý bí mật về việc loại bỏ Trump bằng Tu chính án 25, động thái cho phép bắt đầu một quá trình phức tạp để loại bỏ tổng thống. "Nhưng không ai muốn tạo ra một cuộc khủng hoảng hiến pháp nên chúng tôi sẽ làm những gì có thể để chính quyền đi đúng hướng cho đến khi nhiệm kỳ tổng thống của Trump kết thúc bằng cách này hay cách khác".
Theo tác giả bài viết, người Mỹ nên chú ý đến những điều cố thượng nghị sĩ John McCain nói trong bức thư vĩnh biệt, đoàn kết thông qua các giá trị chung và tình yêu đất nước. "Có một cuộc chiến thầm lặng trong chính quyền của những người lựa chọn đặt nước Mỹ lên trên hết. Nhưng sự khác biệt thực sự sẽ được thực hiện bởi những công dân có khả năng giải quyết những vấn đề chính trị, đồng tâm hiệp lực và kiên định sự ủng hộ đối với người Mỹ".
Huyền Lê