Khối u ở đường mật chèn ép gây hẹp, tắc nghẽn ống gan. Tháng 8/2020, bệnh nhân lần đầu đặt stent nhựa bằng nội soi mật tụy ngược dòng. Khoảng một tuần sau, cụ nhập viện do nhiễm trùng đường mật, điều trị kháng sinh.
Các bác sĩ can thiệp rút bỏ stent nhựa cũ, đặt stent nhựa mới do dụng cụ cũ bị tắc gây nhiễm trùng. Năm ngày sau, cụ Thanh tiếp tục nhiễm trùng, sốt, vàng da. Đến viện cấp cứu, bác sĩ can thiệp đặt hai ống dẫn lưu ống gan phải và ống gan trái nhằm giải áp đường mật. Một tuần sau, cụ sốt run, vàng da, hạ đường huyết, ăn uống kém, khó tiêu, thể trạng suy giảm, không tự ngồi dậy được, sốt lạnh run từng cơn.
Gia đình đưa cụ đến khám bác sĩ Nguyễn Thế Toàn, Phó Khoa Ngoại Bệnh viện Gia An 115, chuyên gia về mật tuỵ, vào đầu tháng 11. Kết quả cận lâm sàng ghi nhận khối u đường mật gây chèn ép tắc ống gan chung, giãn đường mật, giãn ống túi mật, tắc một phần đường mật. Bệnh nhân còn bị xơ vữa động mạch chủ, tăng huyết áp, tiền sử đái tháo đường.
Bác sĩ Toàn đánh giá, nếu không can thiệp ngay thì bệnh nhân có thể chuyển sang nhiễm trùng huyết, nguy cơ tử vong rất cao. Điều khó khăn là bệnh nhân cao tuổi, không chỉ ung thư mà còn mắc nhiều bệnh lý nền, thể trạng kém.
Các bác sĩ can thiệp đặt stent kim loại cho cụ bà. Ảnh do bệnh viện cung cấp.
Bệnh nhân được dùng kháng sinh phù hợp để chấm dứt tình trạng sốt. Sau đó bác sĩ can thiệp rút bỏ stent nhựa cũ đã tắc, đặt một stent kim loại mới, giữ lại hai ống dẫn lưu đường mật cũ để dự phòng. Một ngày sau, bác sĩ mới rút bỏ hai ống dẫn lưu. Sau can thiệp, cụ Thanh đi lại bình thường, ăn ngủ tốt, không sốt, không vàng da, các chỉ số xét nghiệm ổn định. Đầu tháng 12, cụ tái khám khỏe mạnh, thể trạng tốt.
Theo bác sĩ Toàn, stent nhựa thường dùng với các bệnh lý tắc mạch lành tính như sỏi mật hoặc tắc mật do sỏi. Dụng cụ này mang tính tạm thời, dẫn lưu khá hiệu quả trong vòng 2-3 tháng, khẩu kính dẫn lưu nhỏ từ 3,3 mm trở xuống. Stent nhựa dễ nhiễm trùng và tắc stent, có thể rút bỏ trong trường hợp sỏi mật tắc mật do sỏi chưa lấy được hết sỏi.
Stent kim loại đắt tiền hơn, thường dùng trong các bệnh lý ác tính hoăc bệnh nhân không đủ thể trạng để can thiệp nhiều lần như u gan, ung thư đường mật... Dụng cụ này mang tính lâu dài, trên ba tháng, khẩu kính dẫn lưu lớn, từ 8 đến 10 mm, ít nhiễm trùng, chỉ tắc stent khi u ác tính xâm lấn chèn ép, khó rút bỏ khi cần.
"Stent kim loại đặt đúng vị trí sẽ đảm bảo sự thông suốt đường mật với kích thước trên 4mm, là kích thước lý tưởng về độ thông suốt đường mật", bác sĩ Toàn phân tích. Trong khi đó đặt stent nhựa chỉ đảm bảo được nhiều nhất 3,3 mm, thấp hơn so với kích thước lý tưởng. Đặt stent hợp lý sẽ giúp tái lưu thông dịch mật từ gan xuống tá tràng, ngăn ngừa các biến chứng do tắc mật.
Cụ Thanh khoẻ mạnh, ăn ngủ tốt sau can thiệp. Ảnh do bệnh viện cung cấp.
Theo bác sĩ Toàn, môi trường ô nhiễm, thức ăn nước uống cơ thể dung nạp hàng ngày càng nhiều độc chất, dẫn đến tế bào gan hoạt động quá mức, đường mật viêm nhiễm kéo dài có thể hoá ác tính. Ung thư đường mật khi sử dụng hóa trị, xạ trị hiệu quả rất thấp. Nếu phẫu thuật buộc phải cắt kèm theo một phần nhu mô gan tương ứng, ảnh hưởng rất nhiều đến chức năng gan và hầu hết là mổ mở, rất khó mổ nội soi.
Bệnh nhân càng lớn tuổi, tổng trạng không chịu nổi ca phẫu thuật lớn, rủi ro khi mổ càng cao. Hiện nay các bác sĩ thường đặt stent hoặc dẫn lưu đường mật xuyên gan qua da, hoặc kết hợp hai kỹ thuật này với nhau, giúp kéo dài thời gian sống cũng như chất lượng sống của người bệnh.