"Điều mà các chủ tịch đã phát hiện trong quá trình điều tra là chính quyền Obama biết rằng vị trí của Hunter Biden trong hội đồng quản trị công ty gas Ukraine Burisma là có vấn đề và gây trở ngại cho việc thực thi hiệu quả chính sách với Ukraine", báo cáo công bố hôm nay có đoạn viết, nhắc đến công việc của con trai Biden khi ông làm phó tổng thống dưới thời Obama. Báo cáo cáo buộc Hunter và những người thân khác "lợi dụng vị trí" của Biden.
Hunter Biden (trái) và Joe Biden trong một lễ trao giải tại Mỹ năm 2016. Ảnh:World Food Program USA.
Chủ tịch Ủy ban An ninh Nội địa và Vấn đề Chính phủ Thượng viện Ron Johnson và Chủ tịch Ủy ban Tài chính Thượng viện Charles E. Grassley, cả hai thuộc đảng Cộng hòa, là đồng tác giả của báo cáo. Hai ông cáo buộc chính quyền Obama phớt lờ "những dấu hiệu cảnh báo rõ ràng".
Hai quan chức dưới thời Obama George Kent và Amos Hochstein nói rằng họ đã bày tỏ quan ngại về công việc của Hunter và nguy cơ xung đột lợi ích với chính sách Ukraine của Mỹ.
"Mối lo ngại của Kent bị phớt lờ và vào tháng 9/2016, ông đã nhấn mạnh trong một email cho các đồng nghiệp rằng sự hiện diện của Hunter Biden trong hội đồng quản trị Burisma rất khó xử đối với tất cả quan chức Mỹ muốn thúc đẩy chương trình nghị sự chống tham nhũng ở Ukraine", báo cáo có đoạn viết.
Tuy nhiên, báo cáo nói rằng "không rõ vai trò của Hunter Biden trong hội đồng quản trị của Burisma ảnh hưởng đến chính sách của Mỹ đối với Ukraine đến mức nào".
Việc hai thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa ra báo cáo chỉ vài tuần trước ngày bầu cử tháng 11 và vài ngày trước cuộc tranh luận đầu tiên giữa Trump và Biden khiến các đảng viên Dân chủ lo ngại hai ông đang cố gắng hỗ trợ Trump trong giai đoạn nước rút. Phe Dân chủ dự kiến công bố báo cáo của riêng họ để phản bác lại các phát hiện của phe Cộng hòa.
Johnson đã khẳng định trong nhiều tháng rằng cuộc điều tra của ông không được thúc đẩy bởi việc Biden tranh cử tổng thống, nhưng ông từng nói rằng báo cáo sẽ làm dấy lên câu hỏi liệu cựu phó tổng thống có phù hợp để vào Nhà Trắng hay không.
Phản ứng trước báo cáo của phe Cộng hòa, phát ngôn viên chiến dịch Biden Andrew Bates chỉ trích Johnson "lãng phí hàng tháng trời" để điều tra trong khi lẽ ra nên giám sát cách phản ứng của chính quyền liên bang đối với Covid-19.
Hunter, 50 tuổi, con trai thứ hai của Biden, là luật sư và cố vấn đầu tư gây nhiều tranh cãi khi từng đảm nhiệm chức vụ cấp cao trong các công ty Trung Quốc và Ukraine khi bố làm phó tổng thống. Hunter cũng có nhiều lùm xùm về đời tư và tình ái. Trump và một số chính trị gia đảng Cộng hòa coi Hunter như "gót chân Achilles" của Biden.
Trong cuộc điện thoại hồi tháng 7/2019, Trump hối thúc Tổng thống Ukraine điều tra Hunter. Luật sư riêng của Trump cáo buộc Biden khi còn là phó tổng thống Mỹ đã tìm cách sa thải công tố viên Viktor Shokin, người điều tra các giao dịch kinh doanh của con trai ông. Shokin sau đó bị bãi nhiệm vào tháng 3/2016. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào cho thấy Hunter hoặc Biden vi phạm luật ở Ukraine và cả hai đều bác bỏ các cáo buộc.
Cuộc điện thoại với Tổng thống Ukraine đã khiến Trump bị xem xét bãi nhiệm với cáo buộc lôi kéo sự can thiệp của nước ngoài vào bầu cử Mỹ để giúp ông tái đắc cử. Thượng viện tha bổng Trump hồi tháng hai.
Phương Vũ (Theo Hill/AP)
