58 con tin đã được Hamas trả tự do từ ngày 24 đến 26/11, gồm 39 công dân Israel và người mang quốc tịch kép, cùng 19 người nước ngoài. Hamas và Israel chỉ tính nhóm 39 người là nằm trong thỏa thuận ngừng bắn. Công dân nước ngoài được thả theo nỗ lực ngoại giao riêng biệt giữa các quốc gia đó với Hamas.
Các con tin được thả tự do sau khi Israel và Hamas đạt thỏa thuận ngừng bắn 4 ngày, bắt đầu từ 24/11. Hầu hết con tin được thả trong tình trạng thể chất ổn định, nhưng gần 180 người hiện vẫn bị giữ ở Dải Gaza.
Thông tin ban đầu về điều kiện giam giữ của họ được Israel kiểm soát chặt chẽ, song một số người thân và con tin được thả đã chia sẻ về những gì đã trải qua.
Merav Raviv có ba người thân được Hamas trả tự do ngày 24/11. Cô cho biết chị họ và dì là Keren và Ruth Munder đã sụt gần 7 kg trong gần 50 ngày bị bắt cóc. Cháu trai 9 tuổi Ohad Munder-Zichri cũng gầy đi nhiều.
Những người thân của Raviv kể rằng họ phải ngủ trên những chiếc ghế nhựa xếp cạnh nhau trong một căn phòng giống như khu lễ tân. Họ đôi khi phải chờ hàng giờ để tới lượt đi tắm hoặc vệ sinh.
Ohad Munder, con tin 9 tuổi, trong vòng tay gia đình ở Bệnh viện nhi Schneider, tại Petah Tikva, Israel, ngày 25/11. Ảnh: Reuters
Adva Adar, cháu gái của con tin Yaffa Adar, 85 tuổi, cho biết bà cô cũng bị sụt cân trong thời gian bị Hamas giam.
"Bà tôi đếm từng ngày bị giam. Khi trở về, bà nói rằng 'bà biết đã phải ở đó 50 ngày'", Adva kể.
Adva cho hay khi bị Hamas bắt cóc, bà Yaffa tin tất cả thành viên trong gia đình đã chết, nhưng sau đó biết được rằng mọi người vẫn còn sống. Tuy nhiên, căn nhà của bà đã bị Hamas phá hủy.
"Đối với một phụ nữ 85 tuổi, thông thường bạn sẽ có căn nhà từng nuôi dạy con cái, có những kỷ niệm, album ảnh, quần áo. Nhưng giờ bà tôi không còn gì. Bắt đầu lại mọi thứ ở tuổi của bà là điều thực sự khó khăn", Adva nói.
Trong 50 ngày Hamas giữ các con tin, Israel đã triển khai chiến dịch không kích và tấn công trên bộ vào Dải Gaza, khiến hơn 14.800 người chết và ít nhất 38.000 người bị thương.
Lệnh ngừng bắn có thể được gia hạn nếu Hamas thả thêm con tin. Nhiều nguồn tin nói rằng Hamas có thể thả đến 100 con tin. Bộ Tư pháp Israel cũng đã công bố danh sách 300 tù nhân Palestine có thể được phóng thích, phù hợp với tỷ lệ trao đổi một con tin lấy 3 tù nhân Palestine mà hai bên đang áp dụng.
Yocheved Lifshitz, con tin 85 tuổi được Hamas trả tự do trước lệnh ngừng bắn, đã phác họa bức tranh đầy đủ nhất về những ngày bị Hamas giam cầm.
Bà Lifshitz nói đã bị giam trong các đường hầm "giống như mạng nhện" ở Dải Gaza. Bà kể những thành viên Hamas nói rằng "họ là những người tin vào kinh Koran và sẽ không làm tổn thương chúng tôi".
Bà cho biết các con tin được đối xử tốt và được chăm sóc y tế, cung cấp thuốc men. Lính gác thường dọn dẹp sạch sẽ nơi họ ở. Các con tin được phát một bữa ăn mỗi ngày, gồm phô mai, dưa chuột và bánh pita. Bà thêm rằng thành viên Hamas cũng có khẩu phần ăn như vậy.
Có những dấu hiệu cho thấy các con tin mới được thả cũng từng bị giam dưới lòng đất. Eyal Nouri, cháu trai của Adina Moshe, 72 tuổi, người được trả tự do ngày 24/11, cho biết cô của anh "phải tập thích nghi với ánh sáng Mặt Trời" do đã ở trong bóng tối suốt nhiều tuần.
"Cô ấy đã quen sống trong bóng tối. Cô ấy bước đi với đôi mắt nhìn xuống vì đang từng ở trong đường hầm. Cô không quen với ánh sáng. Trong thời gian bị giam, cô ấy đã mất kết nối với thế giới bên ngoài", Nouri nói.
Anh kể bà Moshe không biết mình được thả. "Cho tới khi nhìn thấy Hội Chữ thập đỏ, cô tôi mới nhận ra bảy tuần kinh hoàng đã kết thúc", Nouri cho hay.
Sau khi trở về, bà Moshe hay tin chồng đã bị Hamas giết, nhưng gia đình con trai may mắn sóng sót.
Các bác sĩ đã cảnh báo về nguy cơ con tin bị tổn thương tâm lý nặng nề do bị nhốt trong thời gian dài. Israel đã cung cấp tư vấn tâm lý và hỗ trợ khác cho những người được thả. Song họ cho biết hầu hết con tin vẫn có thể đi lại và nói chuyện bình thường.
Dù vậy, hai con tin được thả gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Alma Abraham, 84 tuổi, được thả ngày 26/11 và được đưa tới Bệnh viện Soroka ở thành phố Beersheba, miền nam Israel, trong tình trạng nguy hiểm tính mạng. Giám đốc bệnh viện nói rằng bà đã gặp vấn đề về sức khỏe từ trước và không nhận được chăm sóc phù hợp trong thời gian bị bắt cóc.
Xe của Hội Chữ thập Đỏ Quốc tế chở con tin được Hamas trả tự do hướng về phía cửa khẩu Rafah, Ai Cập, trước khi trao trả cho Israel ngày 25/11. Ảnh: AFP
Một con tin nhỏ tuổi phải chống nạng khi xuất hiện trong video mà Hamas công bố ngày 25/11. Cô bé cau mặt nhìn những kẻ bắt cóc khi bước lên chiếc xe của Hội Chữ thập đỏ để rời Gaza.
Yair Rotem, người có cháu gái 12 tuổi Hila Rotem-Shoshani được thả ngày 26/11, nói anh phải liên tục nhắc nhở cô bé rằng giờ không cần phải nói thầm nữa.
"Các con tin đã phải luôn nói thầm hoặc giữ im lặng. Vì vậy tôi phải liên tục nói với con bé rằng giờ có thể nói to hơn", anh nói, thêm rằng Hila đã thèm ăn và ngủ ngon trong đêm đầu tiên trở lại Israel.
Thanh Tâm (Theo LA Times, TOI)