Nhất Tự Sơn là một trong những hòn đảo đẹp nhất của vịnh Xuân Đài, thuộc địa bàn xã Xuân Thọ 1, thị xã Sông Cầu. Tính theo quốc lộ 1A, hòn đảo này nằm phía bắc tỉnh Phú Yên, cách trung tâm thành phố Tuy Hòa chừng 50 km.
Theo những ngư dân sống tại đây, sở dĩ có tên gọi Nhất Tự Sơn bắt nguồn từ việc đảo có thế nằm giống như chữ "Nhất" trong tiếng Hán. Với diện tích chừng 6 ha, Nhất Tự Sơn còn được coi như một tấm bình phong chắn sóng gió cho hai làng chài Mỹ Hải, Mỹ Thành bên cạnh.
Điều độc đáo của Nhất Tự Sơn chính là con đường vượt biển ra đảo, nằm chìm dưới làn nước và chỉ hé lộ ra theo dòng thủy triều rút xuống, đã tạo nên một cảnh quan ngoạn mục đầy kích thích đối với du khách.
Chỉ cách đất liền chừng 300 m, nên bạn hoàn toàn có thể lội nước hoặc đi bộ trên doi cát ra ngoài đảo tùy vào thời điểm nước rút trong ngày. Từ mùng một đến ngày 15 âm lịch hàng tháng, nước sẽ rút vào buổi chiều, còn từ ngày 15 âm lịch đến cuối tháng, nước sẽ rút vào buổi sáng.
Thời điểm nước dâng cao nhất chỉ ngang thắt lưng người lớn, nên bạn hoàn toàn có thể yên tâm lội nước qua đây.
Nhân dân trong vùng từ xưa vẫn xem Nhất Tự Sơn như một vị thần trấn giữ cửa biển nên họ rất có ý thức giữ gìn bảo vệ hòn đảo. Tương truyền từng có một ngôi chùa ở đây, và hiện nay vẫn còn ngôi mộ được cho là của một vị sãi nằm lưng chừng giữa đảo.
Đến với Nhất Tự Sơn, du khách sẽ được hòa mình vào thiên nhiên hoang dã, với khu rừng nguyên sinh bao phủ toàn hòn đảo, thảm thực vật quý hiếm, cùng những vách núi dựng đứng và vô vàn hang động hình thành do sự xâm thực của sóng biển.
Quang cảnh vịnh nhìn từ trên đảo Nhất Tự Sơn, xung quanh là các ghe thuyền, nhà bè nuôi tôm hùm. Cũng giống như thị xã Sông Cầu, Đầm Cù Mông kế bên, nơi đây cũng là một trong những vựa hải sản nổi tiếng nhất của xứ Nẫu.
Nhất Tự Sơn được Phú Yên định hướng trong tương lai là điểm du lịch trọng yếu của tỉnh. Đã bắt đầu xuất hiện khu du lịch tại đây, với dãy nhà mái lá cùng hành lang gỗ vươn ra mặt biển. Đây trở thành một điểm dừng chân dành cho du khách nghỉ ngơi sau khi vượt biển tham quan hòn đảo.
Nơi này được gọi tên "Điệp Sơn của tỉnh Phú Yên". Dù chưa thể so sánh được với vẻ đẹp của đảo Điệp Sơn ở Khánh Hòa, nhưng sự hoang sơ của một vùng đất chưa có nhiều tác động, tính cách hiền hòa của người dân và lợi thế của một "vựa" hải sản ngon rẻ...chắc chắn Nhất Tự Sơn sẽ là điểm đến không thể bỏ qua đối với nhiều du khách.
Nam Chấy