Nhiều quan chức và chiến lược gia đảng Dân chủ tin tưởng vào khả năng cạnh tranh của ứng viên Joe Biden trước Tổng thống Donald Trump ở vùng ngoại ô các bang chiến trường, sau những bất ổn liên quan đến biểu tình sắc tộc trong mùa hè này. Tuy nhiên, không ít người bày tỏ lo ngại khả năng Trump "lật ngược thế cờ" bằng thông điệp "luật pháp và trật tự" của mình.
"Mọi người có chút lo lắng khi chúng tôi nói với họ rằng thông điệp của Trump đang hiệu quả và thu hút quan tâm", Holly Lyon, phụ trách đảng Dân chủ ở hạt Pinal, ngoại ô Phoenix và Tucson, thuộc bang Arizona, nói.
Các vùng ngoại ô, nơi Trump từng đánh bại Hillary Clinton với 4 điểm phần trăm năm 2016 và có thể là nơi định đoạt kết quả cuộc bầu cử 2020, đã trở thành "điểm yếu" của Trump kể từ cuộc bầu cử giữa kỳ, khi cử tri từng ủng hộ Trump và đảng Cộng hòa hai năm trước thay đổi quan điểm và giúp phe Dân chủ chiếm đa số ghế ở Hạ viện trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2018.
Tổng thống Donald Trump phát biểu tại Phòng Bầu dục ở Nhà Trắng hôm 4/9. Ảnh: AP.
Trump đã nhấn mạnh tình trạng cướp phá, bạo lực ở Minnneapolis và Portland sau cái chết của Georgie Floyd, người đàn ông da màu bị cảnh sát ghì gáy chết, và mới đây nhất là vụ cảnh sát bắn Jacob Blake ở Kenosha, như cách giành lại nhóm cử tri này. Trump cho rằng tình trạng bất ổn này là do phe Dân chủ quá dễ dãi, đồng thời cảnh báo chính quyền Biden sẽ hủy hoại các vùng ngoại ô Mỹ.
Hầu hết kết quả khảo sát sau Hội nghị Toàn quốc đảng Cộng hòa cho thấy lời kêu gọi của Trump không thực sự hiệu quả. Thăm dò của Fox News ở Wisconsin, tâm điểm của tình trạng bất ổn, cho thấy cử tri tin tưởng Biden sẽ xử lý vấn đề trị an và tư pháp hình sự tốt hơn Trump. Kết quả khảo sát toàn quốc của CNN chỉ ra Biden có lợi thế 6 điểm phần trăm khi cử tri được hỏi ai sẽ giữ nước Mỹ an toàn hơn. Kết quả này cũng được phản ánh trong cuộc khảo sát do Politico/Morning Consult thực hiện.
Tại vùng ngoại ô, tỷ lệ ủng hộ Trump vẫn không mấy lạc quan. Khảo sát do Đại học Grinnell thực hiện tuần trước cho biết Biden thậm chí dẫn trước Trump hơn 20 điểm phần trăm ở khu vực này.
Biden nói rằng công chúng "sẽ không tin" vào thông điệp "luật pháp và trật tự" của Trump. Hầu hết chuyên gia chính trị đảng Dân chủ và một số thuộc đảng Cộng hòa tin rằng điều này có thể đúng vào thời điểm hiện tại. Frank Luntz, từng là nhà thăm dò ý kiến và tư vấn cho đảng Cộng hòa, cho rằng Trump "nói đúng vấn đề nhưng sai cách".
"Cử tri vùng ngoại ô muốn 'an toàn công cộng' hơn cả luật pháp và trật trự. Họ muốn các 'con phố an toàn' hơn là 'kiểm soát khu phố'. Cách nói của Trump đã quá khoa trương", Luntz nói.
"Tôi chỉ không nghĩ rằng bất kỳ ai sẽ lắng nghe điều đó và nghĩ rằng nó là sự thật", Kevin Farmer, chủ tịch đảng Dân chủ ở hạt Forsyth, bang Bắc Carolina, cho biết.
Tuy nhiên, khi chưa đầy hai tháng nữa tới ngày bầu cử 3/11, nhiều thành viên cấp cao của đảng Dân chủ ở vùng ngoại ô nhận thấy khả năng Trump thắng thế về vấn đề luật pháp và trật tự.
Hai chiến lược gia Dân chủ, người gần đây quan sát nhiều hơn các nhóm cử tri ngoại ô, nhận thấy ngày càng nhiều người bày tỏ lo ngại về tình trạng bất ổn ở các trung tâm đô thị, dù không biết lo ngại này sẽ khiến họ ủng hộ Trump hay Biden.
Một chiến lược gia mô tả nhóm cử tri nữ da trắng có học thức đã phản ứng với làn sóng biểu tình bằng cách thảo luận về giá trị tài sản của họ. "Phụ nữ da trắng có học thức bắt đầu cảm thấy chán ngấy biểu tình", chiến lược gia này cho biết.
Một số khảo sát cấp bang cũng cho thấy điều đó. Tại Pennsylvania, bang chiến trường quan trọng của cuộc bầu cử, khảo sát của Đại học Monmouth công bố tuần trước cho thấy Biden và Trump cạnh tranh gay gắt. Tổng thống thậm chí dẫn trước đối thủ hai điểm phần trăm ở 10 hạt dao động, bao gồm một số vùng ngoại ô Philadelphia, đạp đổ lợi thế lớn mà Biden đã xây dựng ở đây hồi đầu năm.
Nếu tình trạng bất ổn tiếp diễn, Trump sẽ "có thể trở thành người đàn ông mạnh mẽ, kiểu lãnh đạo duy nhất có thể cứu bạn và điều đó đang diễn ra đúng như kịch bản tôi lo sợ", theo Robert Tatterson, thư ký đảng Dân chủ ở hạt Ozaukee, ngoại ô Milwaukee.
Tín hiệu đáng mừng cho thành viên đảng Dân chủ vùng ngoại ô là các đòn công kích chủ yếu của Trump nhắm vào Trung Quốc hay mối quan hệ của Hunter Biden với Ukraine không mấy ảnh hưởng tới cử tri. Tỷ lệ ủng hộ dành cho Trump tương đối ảm đạm và lợi thế cuộc đua vẫn nghiêng về Biden.
Nhiều thành viên Dân chủ cũng lạc quan Biden có khả năng xử lý tình trạng bất ổn hiện tại tốt hơn Trump. Sự xuất hiện của cựu phó tổng thống ở Pittsburgh và Kenosha tuần trước được các thành viên Dân chủ ở bang chiến trường xem như động thái quan trọng, nhằm thách thức câu chuyện của Trump về vấn đề này. Biden đã lên án cướp phá, hôi của và bạo lực dưới mọi hình thức dù là xuất phát từ phe cánh tả hay cánh hữu.
"Bạn không thể không nói ra những điều này", Ed Bruley, chủ tịch đảng Dân chủ ở hạt Macomb, vùng ngoại ô Michigan với phần lớn là tầng lớp lao động, nói. "Điều quan trọng là phải để mọi người liên quan nói một cách rõ ràng và không mơ hồ rằng bạo lực không được chấp nhận ở bất kỳ phe nào, bao gồm cả cảnh sát".
Ứng viên Dân chủ Joe Biden phát biểu tại thành phố Pittsburgh, bang Pennsylvania tuần trước. Ảnh: NYTimes.
Giới chuyên gia nhận định nhiều khả năng tình trạng bất ổn hiện tại sẽ không phải là yếu tố trọng tâm của cuộc bầu cử tháng 11, khi người Mỹ vẫn quan tâm nhiều hơn tới kinh tế, Covid-19 và nhiều vấn đề khác. Trong tháng 8, Mỹ ghi nhận khoảng 1.000 ca tử vong mỗi ngày vì nCoV. Trường học hầu hết vẫn áp dụng hình thức học từ xa, trong khi nền kinh tế vẫn chìm trong khủng hoảng.
"Nếu chúng ta không có vaccine và mọi người không thể quay lại làm việc, đây sẽ là vấn đề quan trọng nhất", John Cordisco, chủ tịch đảng Dân chủ ở hạt Bucks, bang Pennsylvania, nói.
Biden khẳng định Trump chính là người gây ra mọi rắc rối cho Mỹ vì phản ứng sai lầm với Covid-19. "Chúng ta không thể giải quyết khủng hoảng kinh tế cho tới khi đánh bại đại dịch. Mọi chuyện đã không tệ đến vậy nếu Tổng thống làm tốt công việc của mình", Biden nói hôm 4/9.
Song, kinh tế được đánh giá là "con át chủ bài" đối với hy vọng tái đắc cử của Trump, nhất là khi vị thế của ông suy yếu trong vài tháng gần đây. Nhiều cử tri trên cả nước và ở các bang chiến trường luôn nói họ tin tưởng vào Trump hơn bất kỳ ứng viên nào khác trong lĩnh vực kinh tế. Và Trump cũng tuyên bố "đang làm rất tốt" để đưa Mỹ thoát khỏi khủng hoảng tồi tệ nhất từ đại suy thoái thập niên 1930.
Jim Vandehei, biên tập viên trang tin Axios của Mỹ, cho rằng sẽ là sai lầm nếu nói Trump không có khả năng thắng, trong khi Michael Moore, nhà sản xuất phim tài liệu và quan sát chính trị ở Mỹ, nhận định Trump hoàn toàn có thể lập lại kịch bản thắng cử cách đây 4 năm.
Thanh Tâm (Theo Politico)
