Trong cuộc phỏng vấn được CNN phát hôm nay, Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung bày tỏ hy vọng rằng người đồng cấp Mỹ Donald Trump sẽ đóng vai trò như một "nhà kiến tạo hòa bình" trong chuyến công du châu Á cuối tháng này, trong đó có dự hội nghị APEC ở Hàn Quốc.
Nhấn mạnh nhu cầu theo đuổi hòa bình và đối thoại với Triều Tiên để giảm bớt căng thẳng trên bán đảo, ông Lee cho rằng Tổng thống Trump có thể làm cầu nối thu hẹp bất đồng giữa hai miền Triều Tiên, thêm rằng sẽ là "điều tốt" nếu lãnh đạo Mỹ - Triều gặp nhau trong dịp này.
"Tôi hy vọng ông Trump và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un có thể gặp nhau để đối thoại", ông Lee nói. "Tôi cũng tin rằng Tổng thống Trump muốn đạt được hòa bình thế giới và đó là lý do tôi đề nghị ông ấy đảm nhận vai trò người kiến tạo hòa bình".
Hồi tháng 8, khi tới thăm Washington, Tổng thống Lee cũng nói với Tổng thống Trump rằng ông mong chờ một ngày ông chủ Nhà Trắng có thể chơi golf cùng lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. Ông Trump đáp lời rằng "một ngày nào đó tôi sẽ gặp ông ấy. Ông ấy đã đối xử rất tốt với tôi".
Truyền thông nhà nước Triều Tiên ngày 22/9 dẫn lời lãnh đạo Kim Jong-un nói rằng ông sẵn sàng gặp ông Trump, đồng thời cho hay bản thân ông có mối quan hệ cá nhân tốt đẹp với Tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ đầu.
"Tôi vẫn còn những ký ức đẹp về Tổng thống Trump", ông nói tại một cuộc họp ở Bình Nhưỡng.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un bắt tay trong cuộc gặp ở Hà Nội ngày 27/2/2019. Ảnh: Nhà Trắng
Lần đầu tiên ông Trump và ông Kim gặp nhau là tại hội nghị thượng đỉnh ở Singapore vào tháng 6/2018. Cuộc gặp diễn ra sau nhiều tháng hai bên đấu khẩu gay gắt, trong đó ông chủ Nhà Trắng thậm chí gọi ông Kim là "người tên lửa" và đe dọa "hủy diệt hoàn toàn" Triều Tiên.
Sau cuộc gặp mà hai bên đạt được tuyên bố không ràng buộc về đồng ý phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, ông Trump nói đùa rằng ông Kim đã viết "những lá thư tuyệt vời" cho ông. Hai lãnh đạo cuối cùng đã trao đổi 27 lá thư trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump. Trong thư, ông Kim được cho là đã dùng những lời lẽ hoa mỹ để ca ngợi tình bạn giữa họ.
Tuy nhiên, sự lạc quan sau hội nghị thượng đỉnh ở Singapore không kéo dài. Cuộc gặp tiếp theo giữa hai lãnh đạo tại Hà Nội vào tháng 2/2019 đã đột ngột bị cắt ngắn và hai bên không thể đạt thỏa thuận về việc Bình Nhưỡng từ bỏ chương trình hạt nhân. Hai người sau đó có cuộc gặp chóng vánh ở Panmunjom tại biên giới liên Triều vào tháng 6/2019, nhưng cũng không đạt được đột phá nào.
Kể từ đó, Bình Nhưỡng và Washington không tổ chức thêm các cuộc đàm phán hạt nhân. Triều Tiên đã tăng cường phát triển kho vũ khí và đẩy mạnh quan hệ với Nga, Trung Quốc.
Hơn 6 năm kể từ lần gặp gần nhất tại khu phi quân sự (DMZ) ở biên giới liên Triều tháng 6/2019, lãnh đạo Mỹ và Triều Tiên dường như đều để ngỏ khả năng tổ chức hội nghị thượng đỉnh lần thứ tư.
Những suy đoán về cuộc gặp càng gia tăng sau khi Thứ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Kim Son-gyong gần đây tới New York dự Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, đánh dấu chuyến đi tới Mỹ đầu tiên của một nhà ngoại giao cấp cao Triều Tiên kể từ năm 2019.
Doo Jin-ho, nhà phân tích cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc gia Hàn Quốc, nhận xét chuyến đi New York của Thứ trưởng Ngoại giao Triều Tiên là "tín hiệu tích cực", cho thấy Bình Nhưỡng đang mở lại cánh cửa ngoại giao với Mỹ.
"Sẽ không có gì ngạc nhiên nếu Triều Tiên và Mỹ nắm bắt cơ hội này để bắt đầu thúc đẩy hội nghị thượng đỉnh. Triều Tiên tự tin nối lại đàm phán với Mỹ khi vị thế chiến lược của họ đã tăng cường nhờ phát triển kho vũ khí hạt nhân và thắt chặt quan hệ với Nga", chuyên gia Doo nói.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Triều Tiên gặp nhau ở khu phi quân sự (DMZ), biên giới liên Triều ngày 30/6/2019. Video: Reuters
Một quan chức cấp cao của chính phủ Hàn Quốc tại New York cho hay hội nghị thượng đỉnh Trump - Kim lần thứ tư là "điều có thể xảy ra", thêm rằng Seoul hy vọng sự kiện này được tổ chức. "Việc quan chức ngoại giao cấp cao Triều Tiên xuất hiện tại một diễn đàn ngoại giao đa phương như Liên Hợp Quốc là diễn biến tích cực", người này nói thêm.
Giới quan sát cho rằng Hàn Quốc rất trông đợi sự kiện này, bởi chính quyền Tổng thống Lee tin tưởng hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều có thể giúp tạo động lực cho đối thoại liên Triều, giải quyết căng thẳng giữa hai bên, mở ra cánh cửa hòa bình lâu dài.
Mason Richey, giáo sư chính trị và quan hệ quốc tế tại Đại học Ngoại ngữ Hankuk ở Seoul, nói khi ông Trump gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở APEC tại thành phố Gyeongju, Hàn Quốc, Bắc Kinh có thể thúc đẩy cuộc gặp giữa lãnh đạo Mỹ và Triều Tiên.
Giáo sư này nhận định ông Trump có thể "linh động" với Bình Nhưỡng về vấn đề hạt nhân, nhằm giúp lãnh đạo Mỹ giành thêm một chiến thắng ngoại giao và củng cố hình ảnh "Tổng thống vì hòa bình". "Mỹ dưới thời ông Trump cho thấy họ có thể bỏ qua mục tiêu phi hạt nhân hóa ngay lập tức, thay vào đó coi đây là mục tiêu của tương lai", ông nói.
Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un thị sát một cuộc tập trận quân sự hôm 13/5. Ảnh: KCNA
Ngoài ra, Richey dự đoán ông Kim sẽ cố gắng thuyết phục Mỹ nới các biện pháp trừng phạt và giúp Triều Tiên nhận được sự công nhận về mặt ngoại giao nhiều hơn.
"Tất nhiên, câu hỏi sẽ là ông Trump nhận lại được gì từ thỏa thuận đó. Tôi chưa biết liệu Triều Tiên có thể mang điều gì đến bàn đàm phán", ông nói.
Park Jung-won, giáo sư luật tại Đại học Dankook, nhận định ông Kim có thể muốn nắm bắt cơ hội để thể hiện vị thế, như đã làm khi ông xuất hiện ngang hàng với ông Tập và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại cuộc duyệt binh ở Bắc Kinh đầu tháng 9.
"Ông Kim muốn tận dụng tối đa cơ hội để củng cố vị thế của Triều Tiên và giành được sự công nhận rằng họ là một quốc gia hạt nhân", ông Park nói.
Thanh Tâm (Theo SCMP, DW, Hankyoreh)