(Celestion) |
Hiện giờ, người ta có thể dễ dàng tạo ra các loại loa điện động màng nón dựa trên các nguyên lý vật liệu khác nhau, cho đáp ứng tần số "phẳng phiu" hơn, độ méo tiếng khá thấp và có khả năng cho những âm trầm khá hoàn hảo. Tuy nhiên, trở ngại lớn mà các loa nón chưa thể vượt qua là làm sao để có tiếng trầm thật sâu và mạnh trong phòng nghe mà loa chỉ cần có kích thước nhỏ.
*Tự chế loa |
*Loa Master II của Focus Audio |
*Bảo vệ hệ thống âm thanh |
Có thể nói, hiện những loa chúng ta đang sử dụng là những sản phẩm của quá khứ. Quá trình phát triển loa điện động của Rice-Kellogg đến nay có thể coi như đã chững lại, chỉ có vật liệu làm loa là thay đổi, còn nguyên lý hoạt động thì vẫn như cách đây 60 năm. Tuy nhiên, khi nào loa điện động màng nón sẽ bị thay thế bởi một công nghệ tiên tiến hơn thì còn chưa rõ.
Trên thị trường đang xuất hiện một số hãng sản xuất loại loa tấm phẳng (panel) hoạt động theo nguyên lý mà hãng NXT phát triển. Bản chất của loa NXT là sử dụng một hệ thống điện tử để điều khiển một lá plastic rất mỏng dao động trong không khí và phát ra âm thanh. Khác với loa điện động hình nón, các tần số khác nhau thì phát ra ở những vị trí khác nhau trên màng loa. Trong loa tấm phẳng NXT, các âm thanh đều được phát ra trên toàn bộ bề mặt tấm NXT, do đó âm thanh sẽ tỏa đều 360 độ (hay còn gọi là lưỡng cực - âm thanh phát ra cả hai phía của panel) và hạn chế được tiếng méo. Vấn đề đặt ra là các panel NXT hiện nay vẫn chưa phát ra được tiếng bass trầm sâu như loa nón thông thường. Do đó, trong các thiết kế thùng loa, người ta vẫn phải kết hợp một tấm NXT đóng vai trò như driver tiếng trung và treble, còn phần bass lại dùng một loa điện động màng nón. Thực tế, các kỹ sư vẫn đang giải quyết vấn đề panel lưỡng cực NXT chưa phối hợp thật hoàn hảo với loa bass trong một thùng loa.
(Soundimage) |
Một khó khăn nữa của việc bố trí loa nghe nhạc là loa thì giống nhau nhưng phòng nghe của mỗi người một khác: kích thước, đặc điểm âm học... là những nhân tố rất khác biệt đối với mỗi phòng nghe. Vì vậy, không gian phòng đặt loa vẫn được coi là ngoài tầm kiểm soát của người thiết kế loa. Cách giải quyết tối ưu hoạt động của loa là điều chỉnh tự động các đặc tính loa phù hợp với không gian phòng. Một số dàn máy hiện nay dùng một loại micro loại nhỏ đặt tại vị trí nghe để liên lạc với một vi xử lý đặt trong ampli, căn cứ vào âm thanh phản hồi từ loa, tường và các đồ vật trong phòng... bộ vi xử lý sẽ phân tích và hiệu chỉnh một đáp tuyến tần số, độ vang âm, pha âm thanh...tối ưu. Đây là một kỹ thuật khá phức tạp mà cho đến nay kế quả chưa thật hoàn hảo, trong khi lại làm tăng chi phí và tăng tính rắc rối.
Trong lúc thế giới vẫn dùng loa nón dựa trên sáng chế của Rice-Kellogg thì cũng đã có một số hãng tập trung nghiên cứu những công nghệ mới cho loa, chẳng hạn loa kỹ thuật số. Loa mành dải băng hoặc tĩnh điện cũng đang được hoàn thiện nhanh chóng. Thế nhưng, để có được tiếng bass như loa màng nón thì có lẽ còn rất khó.
(Phần 1)
(Theo Nghe Nhìn)