'Chuyện thầy trò' - ký ức về mái trường

Tác phẩm chia thành bốn chương, là những ghi chép từ hơn 20 năm theo dõi ngành giáo dục trong nước của hai nhà báo Chu Hồng Vân và Hoàng Hương. Theo các tác giả, giáo dục là con đường nhọc nhằn nhưng mang lại hạnh phúc. "Ở đâu đó, người ta nói nhiều về những chuyện tiêu cực trong nghề giáo, những chuyện xấu xí của học đường để bi quan, để chê trách. Nhưng chúng tôi vẫn có niềm tin mãnh liệt vào những điều tử tế trong giáo dục", sách viết.

Các tác giả lắng nghe và chứng kiến nhiều câu chuyện trong nghề "trồng người". Từ lời tâm sự của những học trò nay đã trưởng thành, đến trăn trở của thầy cô.

* Trích đọc "Cứ nhắn tin cho thầy"

Trong truyện Từ ghét đến yêu, cô Hồng Liên là người đầu tiên giúp Hùng nhìn thấy vẻ đẹp của văn chương và nắm lấy những giá trị của bản thân. Với Vinh trong Cứ nhắn tin cho thầy!, ký ức về thầy Lê Cường là "khoảng tươi sáng xua đi những u tối trong quãng đời đã trải qua".

Còn với Hiếu, cậu học trò nghèo, không biết ba mình và chỉ gặp mẹ qua những tấm hình bà ngoại còn giữ, thì cô giáo là thiên thần. Hàng ngày, cô đến đón Hiếu đi học bằng xe đạp. Không chỉ dạy trên lớp, cô chỉ bảo nhiều điều về cuộc đời khi chở cậu sau xe. Cô theo suốt chặng đường học hành và lớn lên của Hiếu. Sau khi chàng trai tốt nghiệp cấp hai, cô hướng cậu vào một trường nghề.

Sách có đoạn: "Trong buổi lễ tốt nghiệp ở trường trung cấp nghề, Hiếu vội vàng chạy xuống chỗ cô. Nước mắt cậu trào ra: 'Cô ơi, con xin được gọi cô là mẹ được không cô?' Hiếu hỏi, nhưng thực ra không cần cô trả lời. Trong lòng cậu, cô đã thực sự là mẹ. Những gì cô Hòa làm cho Hiếu ngay từ ngày đầu cậu leo lên xe để cô chở về nhà, chỉ có thể là một người mẹ".

Tác giả quan niệm hành trình dạy học như những dòng suối nhỏ, thầm lặng, len lỏi qua sỏi đá gập ghềnh, nhưng mát lành và ngọt ngào. Mỗi người thầy đi với học trò một chặng đường ngắn trong đời, nhưng với nhiều người, những điều kiến tạo trong khoảng thời gian đó đã thay đuổi cuộc đời họ.

Thầy cô không chỉ cung cấp kiến thức sách vở, mà còn dạy cho thế hệ trẻ nhiều phẩm chất: Sự tự tin vào bản thân, tình yêu lao động, ý chí nhẫn nại, vươn lên trong cuộc sống. Nhưng trên hết là "niềm tin vào điều tử tế", để học trò lan tỏa những giá trị tốt đẹp.

Sách còn cho độc giả thấy nhiều nỗ lực của các thầy cô trong môi trường sư phạm, như người thầy sáng tạo bài giảng bất chấp bị mang tiếng là "thích chơi trội", mở một ngôi trường dành cho những học sinh cá biệt "không còn chỗ nào để đi", hay một số người "vác rá đi xin cơm" cho học sinh ở một ngôi trường miền núi hẻo lánh. Trong những hoàn cảnh khó khăn, lòng trắc ẩn và sự tinh tế đã giúp các thầy cô bám trụ với nghề, mang con chữ đến mọi miền đất nước.

Sau khi ra mắt đầu tháng 11, tác phẩm được nhiều người đọc đón nhận. Biên tập viên Nguyễn Hoàng Diệu Thủy nhận xét: "Những câu chuyện được kể lại trong sách nói với chúng ta bất cứ khi nào, ở đâu cũng có những người thầy tử tế, vun trồng những điều tử tế cho cuộc đời".

Phạm Trường Nghiêm - tổ trưởng chuyên môn Vật lý trường Nguyễn Tất Thành, Đại học Sư phạm Hà Nội - viết trên trang cá nhân: "Tôi đọc đi đọc lại nhiều lần và rất cảm động qua từng câu chuyện, ở đó có cả những chuyện của mình và rất nhiều đồng nghiệp".

Chu Hồng Vân (bút danh: Vĩnh Hà) và Hoàng Hương là phóng viên lĩnh vực Giáo dục báo Tuổi trẻ. Trong đó, Chu Hồng Vân từng xuất bản một số sách như Cùng con đi qua tuổi teen (viết cùng Vũ Thu Hà), Chân dung của ly hôn.

Quế Chi