Khoảng 30 phi công tiêm kích thuộc không quân hải quân Trung Quốc có mặt trong lễ biên chế Sơn Đông, tàu sân bay đầu tiên do nước này tự thiết kế và chế tạo, tại quân cảng Tam Á hôm 17/12. "Tỷ lệ tiêm kích so với phi công thường là 2:3. Lực lượng trong buổi lễ chỉ đủ để vận hành khoảng 20-24 chiến đấu cơ J-15 thay vì 36 chiếc như dự kiến", chuyên gia hải quân Lie Jie tại Bắc Kinh hôm qua thừa nhận.
Truyền thông Trung Quốc trước đó cho biết Sơn Đông có thể mang tối đa 36 tiêm kích J-15, nhiều gấp rưỡi Liêu Ninh. Tuy nhiên, Zhou Chenming, nhà phân tích quân sự tại Bắc Kinh, cho rằng tàu sân bay nội địa đầu tiên của Trung Quốc sẽ không thể mang số lượng chiến đấu cơ như vậy, dù nó có nhiều cải tiến về khung thân và mặt boong.
Chủ tịch Trung Quốc gặp thủy thủ đoàn tàu Sơn Đông hôm 17/12, các phi công tiêm kích đội mũ bảo hiểm xanh. Ảnh: Xinhua.
"Tiêm kích J-15 tương đối lớn và tàu sân bay không thể chỉ mang tiêm kích. Sơn Đông sẽ cần mang cả trực thăng để làm nhiệm vụ cảnh báo sớm, hỗ trợ cất hạ cánh, vận tải và tìm kiếm cứu hộ", Zhou nói, cho rằng không đoàn trên tàu sân bay Sơn Đông sẽ phải có ít nhất 10 trực thăng.
Tàu sân bay nội địa Trung Quốc cũng chưa đạt khả năng sẵn sàng chiến đấu sơ bộ (IOC) và sẽ cần thêm thời gian để hoàn thiện, các chuyên gia nhận định. Tàu sân bay Liêu Ninh được Trung Quốc biên chế từ năm 2012 nhưng mới đạt IOC vào tháng 5/2018.
"Cả Liêu Ninh và Sơn Đông hiện chỉ có thể làm nhiệm vụ phòng thủ, vì chúng đều ứng dụng thiết kế tàu sân bay lớp Kuznetsov của Liên Xô. Vũ khí tiến công chủ lực của chiến hạm này là tên lửa hành trình tầm xa P-700 Granit chứ không phải tiêm kích", nguồn tin giấu tên thân cận với hải quân Trung Quốc tiết lộ.
Tàu sân bay Sơn Đông rời cảng Đại Liên hồi tháng 11. Ảnh: SCMP.
Hai tàu sân bay Trung Quốc dùng cơ cấu cầu nhảy (STOBAR), giúp đơn giản hóa quá trình máy bay cất cánh, nhưng cũng khiến thời gian triển khai tiêm kích dài gấp nhiều lần hàng không mẫu hạm Mỹ. "Máy phóng hơi nước trên tàu sân bay lớp Nimitz cho phép tiêm kích F/A-18 cất cánh chỉ sau 45 giây. Con số này với cầu nhảy là trên dưới hai phút", chuyên gia Li nói.
Nhiều chuyên gia quân sự quốc tế từng chỉ ra rằng Sơn Đông được đưa vào biên chế chậm 8 tháng so với kế hoạch, cho thấy Trung Quốc dường như đã gặp nhiều vấn đề kỹ thuật trong quá trình đóng tàu sân bay nội địa đầu tiên. Ngoài ra, những hạn chế về đặc tính kỹ chiến thuật cũng có thể khiến Sơn Đông không vượt trội nhiều so với tàu sân bay tiền nhiệm Liêu Ninh.
Vũ Anh (Theo SCMP)