Ca Covid-19 mới ở Nhật những ngày gần đây ở mức trên 100, tương đương tỷ lệ không đến một ca trong một triệu dân, mức thấp nhất trong số các nền kinh tế lớn, ngoài Trung Quốc. Nhật Bản những ngày qua cũng không ghi nhận thêm ca tử vong nào hoặc chỉ vài ca.
Trong khi đó Hàn Quốc, nước có độ phủ tiêm chủng tương tự Nhật, đang chứng kiến ca nhiễm tăng kỷ lục. Ca nhiễm cũng tăng nhanh ở Singapore và Australia khi chính phủ hai nước nới lỏng các biện pháp hạn chế đi lại nghiêm ngặt.
Một giả thuyết mới để giải thích sự khác biệt này là chủng nCoV trội ở Nhật Bản đã tiến hóa theo cách tự hạn chế khả năng nhân lên của nó. Ituro Inoue, giáo sư tại Viện Di truyền Quốc gia Nhật Bản, nói rằng biến thể phụ của Delta, được gọi là AY.29 "đang bảo vệ chúng ta khỏi các chủng khác", Inoue nói, nhưng nhấn mạnh nghiên cứu của ông vẫn chỉ là lý thuyết. "Tôi không tự tin 100%".
Nhân viên y tế tiêm mũi vaccine tăng cường cho người dân tại một bệnh viện ở Tokyo, Nhật Bản hôm 1/12. Ảnh: AFP.
Paul Griffin, giáo sư tại Đại học Queensland, Australia, cho biết khác biệt về số ca nhiễm giữa các quốc gia là do nhiều yếu tố kết hợp như thời tiết, mật độ dân số và các chiến lược chống dịch khác nhau.
"Chúng ta cần học hỏi từ những nước khác, nhưng không nên cho rằng tình hình của các quốc gia đều giống nhau", Griffin nói. "Một số quốc gia đang sử dụng các chiến lược ngoài tiêm chủng để kiểm soát lây lan, như yêu cầu vệ sinh tay, giãn cách xã hội, sử dụng khẩu trang, bắt buộc hoặc tự nguyện".
Nhật Bản không áp lệnh phong tỏa theo cách nhiều quốc gia đã làm, nhưng cũng không từ bỏ các yêu cầu phòng dịch và những hạn chế biên giới được áp dụng từ trước khi có vaccine.
"Các yêu cầu về đeo khẩu trang và giữ vệ sinh cá nhân vẫn được duy trì và đóng vai trò quan trọng. Vaccine là khía cạnh quan trọng của phòng ngừa, nhưng không phải 'viên đạn bạc' giải quyết tất cả", Kazuaki Jindai, nhà nghiên cứu tại Đại học Tohoku, Nhật Bản, cho hay.
Một số người cho rằng ca Covid-19 ở Nhật giảm còn do vấn đề thời gian. Nhật bắt đầu tiêm phòng muộn, đồng nghĩa hiệu quả các mũi tiêm hiện vẫn còn mạnh. Những người khác chỉ ra xu hướng theo mùa, rằng virus phát triển mạnh và giảm trong khoảng thời gian hai tháng.
Thủ tướng Fumio Kishida đã rất thận trọng khi Nhật bước vào mùa đông, vốn chứng kiến đợt bùng phát gây nhiều ca tử vong ở miền bắc do khí hậu lạnh hơn vào năm ngoái. Ông đã ra lệnh đóng biên giới tuần trước để ngăn biến chủng mới Omicron. Nhật hiện ghi nhận 4 ca nhiễm biến chủng mới.
Ngược lại, Australia đang xúc tiến kế hoạch mở cửa trở lại nền kinh tế. Giáo sư Griffin cho biết Australia đã đạt mục tiêu tiêm chủng và với sự xuất hiện của phương pháp điều trị Covid-19, đã đến lúc chấp nhận ca nhiễm gia tăng.
Dù ca nhiễm ở Nhật đang giảm, Thủ tướng Kishida cho rằng điều quan trọng là phải chuẩn bị cho tình huống xấu nhất. Các đợt tiêm mũi vaccine tăng cường bắt đầu từ tuần trước và chính phủ đã tăng công suất bệnh viện hơn 30%, sau khi một số bệnh nhân tử vong tại nhà trong đợt bùng phát thứ năm hồi tháng 8, đợt tồi tệ nhất từ đầu đại dịch.
Nhà nghiên cứu Jindai hoan nghênh sự chuẩn bị đó, nhưng bày tỏ lo lắng chúng sẽ được thực hiện như thế nào và liệu Nhật có thể tăng cường quản lý dữ liệu y tế hay không, vốn là điểm yếu của nước này.
"Nếu các giường trong phòng chăm sóc tích cực bị lấp đầy, đồng nghĩa tất cả dịch vụ y tế tuyến cuối bị ảnh hưởng. Cho đến khi sóng lây nhiễm thứ sáu xảy ra, chúng ta không thể chắc chắn liệu những biện pháp đó có hiệu quả", ông nói.
Huyền Lê (Theo Reuters)